Luật sư góp công lớn xác định sự thật vụ án

Không những làm tốt vai trò gỡ tội, luật sư còn giúp tòa đạt được nhiều thỏa thuận về vấn đề dân sự trong vụ án hình sự...

Ngày 24-7, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cùng Dự án hỗ trợ thực hiện chính sách của Canada (PIAP) tổ chức hội thảo về pháp luật luật sư. Khai mạc hội thảo, TS Nguyễn Văn Hiện (Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp) cho rằng sau năm năm Luật Luật sư được đưa vào thực thi đã tạo hành lang pháp lý nhằm xây dựng đội ngũ luật sư phát triển về số lượng, tăng về chất lượng. Hoạt động của đội ngũ luật sư cũng đã có những đóng góp thiết thực trong công cuộc cải cách tư pháp...

Giám sát tốt hoạt động tố tụng

PGS-TS Trần Văn Độ (Phó Chánh án TAND Tối cao) đã đánh giá rất cao vai trò của đội ngũ luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự. Đội ngũ luật sư không những giúp cho tòa án xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, đầy đủ mà còn giúp cho nhiều vụ án có thể đạt được nhiều thỏa thuận về vấn đề dân sự trong vụ án hình sự. Nếu không có luật sư, nhiều khả năng các bên trong vụ án hình sự sẽ khó mà thống nhất với nhau về những nội dung bồi thường thiệt hại đã xảy ra. Ngoài ra, sự tham gia của luật sư còn có ý nghĩa to lớn trong việc đảm bảo sự tuân thủ nguyên tắc pháp chế, yêu cầu thượng tôn pháp luật tố tụng hình sự. Có thể nói luật sư là người giám sát tốt nhất các hoạt động tố tụng trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử.

Tuy nhiên, ông Độ cũng cho rằng một bộ phận luật sư hiện trình độ chưa đáp ứng được yêu cầu xã hội. Có nhiều trường hợp luật sư tham gia nhưng lại với tinh thần gây rối hoạt động tố tụng, làm nhiễu, không tập trung thực hiện chức năng của mình như phân tích hồ sơ, tìm chứng cứ gỡ tội… mà đi đường vòng, vận động bằng nhiều hình thức làm hư cán bộ tiến hành tố tụng. Do vậy với vấn đề này, luật sư phải tự soi lại mình.

Luật sư đang bào chữa cho bị cáo tại một phiên tòa lưu động. Ảnh: HTD

Mở rộng quyền luật sư

Vấn đề luật sư bị làm khó, nhất là trong giai đoạn điều tra, cũng được nhiều đại biểu quan tâm, góp ý. Theo ông Trần Văn Độ, hiện pháp luật tố tụng hình sự không quy định cụ thể những trường hợp nào không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận bào chữa nên nhiều lúc cơ quan tiến hành tố tụng viện đủ lý do để từ chối. Do vậy, cần có sự bổ sung quy định đối với những trường hợp không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận bào chữa, nếu không thuộc các trường hợp đó, cơ quan tiến hành tố tụng phải có nghĩa vụ cấp giấy chứng nhận bào chữa cho luật sư.

Đại tá Đoàn Tất Kỉnh (Phó Chánh văn phòng Cơ quan CSĐT - Bộ Công an) đồng tình với quan điểm trên. Đồng thời theo ông, về vấn đề nên giữ hay bỏ việc cấp giấy chứng nhận bào chữa thì cần giữ nguyên việc cấp giấy chứng nhận bào chữa như hiện nay. Thứ nhất, giấy chứng nhận bào chữa thể hiện sự đồng ý của bị can, bị cáo. Khi cấp giấy chứng nhận bào chữa cũng là lúc phát sinh các quyền và nghĩa vụ của người bào chữa theo quy định. Thứ hai, nhà tạm giam, tạm giữ là nơi quan trọng phải được bảo vệ nghiêm ngặt. Giấy chứng nhận bào chữa chính là giấy thông hành cho luật sư vào được nơi đây để gặp bị can, bị cáo. Thứ ba, có giấy chứng nhận bào chữa thì khi luật sư vi phạm cơ quan tố tụng sẽ thu hồi.

Nhiều ý kiến cho rằng cũng cần phải mở rộng hơn nữa quyền được tham gia ngay từ giai đoạn đầu vụ án như tham gia khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, dựng lại hiện trường... của luật sư.

* * *

Ngày đầu tiên của hội thảo chủ yếu dành thời gian cho các đại biểu đọc tham luận. Phần thảo luận đối với các vấn đề còn gây nhiều ý kiến trái chiều trong dự thảo Luật Luật sư sẽ được các đại biểu tham gia thảo luận trong ngày làm việc hôm nay (25-7).

Sẽ sửa, đổi nhiều điều trong Luật Luật sư

Theo dự thảo, có tổng cộng 34 điều trong Luật Luật sư năm 2006 được sửa đổi, bổ sung và hủy bỏ. Trong đó, bỏ hoàn toàn Điều 8, Điều 52 và Điều 63; sửa đổi, bổ sung 31 điều. Với sự ra đời của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, cụm từ “tổ chức luật sư toàn quốc” theo Luật Luật sư năm 2006 sẽ được thay thế bằng cụm từ “Liên đoàn Luật sư Việt Nam”. Cụm từ “quản lý hành nghề luật sư” sẽ thay thế bằng “quản lý luật sư, hành nghề luật sư”.

Theo dự kiến, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Luật sư sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2013.

Quy định thụt lùi

Theo tôi, so với Bộ luật Tố tụng hình sự năm 1988, quy định về việc cấp giấy chứng nhận bào chữa của Bộ luật Tố tụng hình sự hiện nay có một bước thụt lùi, gây khó khăn hơn cho hoạt động nghề nghiệp của luật sư. Bộ luật Tố tụng hình sự năm 1988 quy định khi vào gặp bị can, bị cáo, luật sư chỉ cần đưa ra giấy yêu cầu luật sư và thẻ hành nghề chứ không cần đến giấy chứng nhận bào chữa như hiện nay. Do vậy, quy định như bộ luật hiện nay đã gây khó khăn không nhỏ cho hoạt động của luật sư.

Luật sư NGUYỄN VĂN CHIẾN, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội

Đảm bảo đúng thời gian

Luật sư bị làm khó trong việc cấp giấy chứng nhận bào chữa, nhất là trong giai đoạn điều tra, không phải là chuyện hiếm. Do vậy, cần phải có một hình thức nào khác để thay cho việc cấp giấy chứng nhận bào chữa như hiện nay. Nếu vẫn giữ nguyên như cũ thì cần có biện pháp đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận bào chữa của các cơ quan tiến hành tố tụng phải tuân thủ theo thời gian luật định.

Luật sư NGUYỄN TOÀN THIỆN,Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bình Thuận

Cán bộ tố tụng chưa làm hết trách nhiệm

Tuy rằng quy định là cơ quan điều tra, VKS phải có nghĩa vụ thu thập chứng cứ buộc tội cũng như gỡ tội nhưng thực tế, hiếm khi nào cán bộ tiến hành tố tụng lại bỏ công đi thu thập những chứng cứ chứng minh bị can, bị cáo đó vô tội. Nếu có những tài liệu gỡ tội trong hồ sơ thì nhiều khi đó chẳng qua là sự ngẫu nhiên chứ không phải do cán bộ tiến hành tố tụng bỏ công thu thập. Do vậy, trong những trường hợp này, chính luật sư là người tiến hành thu thập những chứng cứ gỡ tội cho bị can, bị cáo.

Trích tham luận PGS-TS TRẦN VĂN ĐỘ
(Phó Chánh án TAND Tối cao)
HỒNG TÚ

Read more »

'Sẽ còn nhiều doanh nghiệp chết lâm sàng'

Kinh tế 2013 có lóe sáng nhưng chưa phục hồi, còn nhiều doanh nghiệp bị loại khỏi thị trường. Nếu không có giải pháp, khu vực kinh tế tư nhân sẽ thu hẹp, ảnh hưởng tới sự phát chung, theo chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn.

Ông Huỳnh Bửu Sơn. Ảnh: PV

- Nhiều doanh nghiệp, chuyên gia nhận định kinh tế 2013 còn khó khăn. Quan điểm của ông về vấn đề này?

- Theo dự báo của ADB, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay 5,2%, lạm phát khoảng 7,5%, tất cả đều dưới một con số. Các tập đoàn Nhà nước từng bước tái cấu trúc, củng cố hoạt động kinh doanh nên nhập khẩu giảm và cán cân thương mại có thể thặng dư. Tuy nhiên, ngân sách Nhà nước có thể thâm hụt lớn hơn so với kế hoạch là 4,8%.

Kinh tế 2013 có lóe sáng đôi chút nhưng chưa thể hồi phục. Các ngân hàng khó khăn. Doanh nghiệp thiếu vốn cắt giảm sản xuất, khiến lợi nhuận giảm.

- 3 tháng đầu năm, chỉ tính riêng TP HCM có thêm 5.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động. Theo ông, tình hình hoạt động của doanh nghiệp từ nay đến cuối năm sẽ ra sao?

- Sẽ còn nhiều đơn vị yếu kém biến mất khỏi thị trường. Doanh nghiệp Việt chết là do không trả được nợ. Ngoài ra có những công ty bỏ chi phí sản xuất cao nhưng hàng hóa không cạnh tranh được dẫn đến tồn kho lớn và kéo dài nên không kham nổi.

Hiện tượng doanh nghiệp chết lâm sàng vẫn còn nhiều. Nếu đà này không được chặn đứng, khu vực kinh tế tư doanh Việt Nam sẽ bị thu hẹp. Điều này rất đáng lo ngại vì nó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tốc độ và chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam trong tương lai.

- Vậy những lĩnh vực nào sẽ chịu nhiều thách thức nhất trong năm nay?

- Bất động sản và chứng khoán vẫn gặp nhiều thách thức nhất. Trong những năm qua, thị trường bất động sản tăng trưởng theo kiểu bong bóng khiến giá nhà giá đất cao ngất ngưởng. Các tòa cao ốc, chung cư xây xong không có người mua. Một số nước, khi bong bóng vỡ, giá nhà rơi xuống hơn 50%. Ở Việt Nam vẫn còn mắc cạn trong khâu xử lý các khoản nợ. Nhà đầu tư cũng là người vay nợ nên không cam tâm chấp nhận thực tế giá xuống quá thấp. Thị trường bất động sản do đó tiếp tục đóng băng.

Công nghiệp nặng cũng là ngành gặp nhiều thách thức. Ví dụ ngành sản xuất thép. Cánh cửa hội nhập ngày càng rộng mở, lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp không nhiều do phải hoạt động trong môi trường chi phí cao. Khi sự bảo hộ Nhà nước kết thúc sẽ dễ dàng mất ưu thế về tay đối thủ nước ngoài như Trung Quốc.

Các chính sách vĩ mô còn thiếu hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp. Cụ thể, thuế suất của Việt Nam so với các nước trong khu vực còn cao. Theo một công trình nghiên cứu, mức huy động ngân sách (thuế) của nước ta lên đến 27% GDP, trong khi các nước trong khu vực chỉ 17-18%. Lãi suất ngân hàng của Việt Nam so với các nước trong khu vực thuộc vào hàng cao nhất, chưa kể nhiều yếu tố không tên khác làm tăng chi phí cho doanh nghiệp.

- Liệu có lĩnh vực, nhóm ngành nào sẽ có cơ hội kinh doanh tốt trong năm nay?

- Theo tôi, ở bất cứ lĩnh vực nào, nếu doanh nghiệp có kinh nghiệm, công nghệ tốt, kỹ năng quản lý và biết tập trung vốn vào ngành nghề sở trường sẽ giữ được thị trường truyền thống của mình. Điều này cũng giúp họ có cơ hội chiếm lĩnh những khoảng sân trống do các doanh nghiệp thất bại để lại, giúp tăng doanh số, tăng thị phần ngay trong năm nay.

Ví dụ, ai cũng nói ngành may mặc gặp khó vì cạnh tranh quyết liệt từ Trung Quốc, nhưng Công ty An Phước vẫn phát triển mạnh với tốc độ trên 20% một năm. Trong lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng, Công ty Kềm Nghĩa không đủ hàng cung cấp cho thị trường mặc dù sản lượng tăng gần 20%.

- CPI 4 tháng tăng 2,41%, trong khi lạm phát dự báo năm nay 6-7%. Ông đánh giá như thế nào về tốc độ tăng giá tiêu dùng những tháng tới?

- Tôi nghĩ lạm phát 7-10% không đáng sợ bằng đình trệ sản xuất. Nếu kiềm chế lạm phát bằng cách siết tín dụng, tăng lãi suất ngân hàng, sản xuất sẽ chết.

Kiểm soát lạm phát là cần thiết nhưng phải có quốc sách đồng bộ, cân đối cả hai chính sách tiền tệ, tài khóa và cần giảm độc quyền trong kinh doanh - yếu tố quan trọng gây tăng giá.

Ví dụ: đôi khi giá dầu thế giới giảm nhưng trong nước vẫn duy trì giá bán lẻ xăng dầu cao. Đây là sự tăng giá mang tính độc quyền và không phù hợp với mục tiêu kiềm chế lạm phát.

Mặc khác, một trong những nguyên nhân quan trọng đưa đến lạm phát là khu vực kinh tế Nhà nước đầu tư không hiệu quả. Giảm bớt đầu tư Nhà nước sẽ giảm khiếm hụt ngân sách. Theo tôi, chính sách tài khóa tiết kiệm và khoan dưỡng sức dân sẽ góp phần kiềm chế lạm phát tốt hơn chính sách tiền tệ thắt chặt.

- Năm 2013, cơ hội đầu tư nước ngoài của Việt Nam sẽ thế nào, thưa ông?

- Trong tình hình hiện nay, Nhật và các nước phương Tây có xu hướng rút vốn ở Trung Quốc, để dịch chuyển sang đầu tư mạnh ở vùng Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Malaysia. Nếu Việt Nam có môi trường đầu tư, pháp lý tốt sẽ hút được đầu tư.

Dự báo năm 2013, nguồn vốn nước ngoài sẽ vào Việt Nam nhích hơn so với 2012. Trước đây, thị trường bất động sản và thị trường vốn của Việt Nam rất hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài. Hiện nay họ chỉ quan tâm mua lại các dự án giảm giá sâu mà không nghỉ đến chuyện đầu tư mới (chắc phải vài năm nữa).

Lĩnh vực sản xuất hàng xuất khẩu, dịch vụ giải trí, du lịch, phục vụ tiêu dùng nội địa sẽ nằm trong tầm ngắm của nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, xu hướng tham gia góp vốn vào công ty bản xứ làm ăn tốt đang trội hơn xu hướng đầu tư mới trong năm nay, cho thấy nhà đầu tư nước ngoài đang rất dè dặt.

Hồng Châu

Read more »