Huyền thoại Do Thái trở về lập quốc

Sáng Ánh

1. Huyền thoại Do Thái trở về nhà: Đố ai dám cãi nào

Có lẽ mọi người đều đồng ý là Trung Đông là một nơi bất ổn thường xuyên và kinh niên như bệnh suyễn, thỉnh thoảng lại sù sụ, có khi ho ra máu, và dễ trở thành ngòi nổ, đám cháy… tại một khu vực nhạy cảm của thế giới, với vị trí chiến lược lưu thông giữa Âu-Á, cùng thứ tài nguyên mà bất cứ ai ra đường uống miếng café, ăn quà hay đón con, chở mẹ cũng phải dùng đến, chưa nói tới những chuyện khác. Đó là dầu hỏa.
Có lẽ mọi người cũng đều đồng ý là một trong những nguồn bất an lớn tại Trung Đông, nếu không nói là nguồn bất an lớn nhất, là từ mâu thuẫn giữa Israel với các quốc gia Ả Rập, và sẽ chỉ có hòa bình lâu dài trong khu vực nếu vấn đề Palestine được giải quyết.

Palestine (giờ vẫn chưa là một quốc gia, chỉ là một “nhà chức trách” và không có quân đội) với hai phần đất “còn lại”: Dải Gaza bên ngoài, sát biển, và khu bờ tây sông Jordan, trong đất liền, có thành Bethlehem, nơi Chúa sinh ra đời. Thành Jerusalem tại đây – nơi Chúa Jesus bị đóng đinh, cũng chia hai: nửa Tây thuộc Israel, nửa Đông thuộc Palestine.

Đến đây thì chúng ta bắt đầu bất đồng vì mới xuất hiện một từ húy đối với dư luận Tây phương, tức là truyền thông quốc tế dòng chính hay lề phải, đó là từ “Palestine”.
Palestine là cái gì?
Không có quốc gia nào là Palestine cả!
Chỉ có một quốc gia là Israel. Nói thêm, không có dân tộc nào là Palestine cả, mà chỉ có một dân tộc Do thái. Hình ảnh thông dụng trong quần chúng (Tây phương) của Israel là sau đây: một nước nhỏ bé bị vây quanh bởi một khối khổng lồ hung hăng đe dọa sự sinh tồn của hiệp sĩ đơn thương và Đương Dương Trường Bản này, lâu lâu “chúng” lại đòi đẩy dân tộc này xuống biển hay là xóa tên quốc gia này trên bản đồ.
Xin nhắc lại rất rõ và mọi người hô to cùng:
Không có quốc gia nào là Palestine!
Không có dân tộc nào là Palestine!
Đây là một điều kiện tất yếu cho kịch bản vừa mới nói được suôn sẻ. Vì nếu có một quốc gia Palestine thì ai đã xóa tên quốc gia này trên bản đồ đây? Và nếu có một dân tộc Palestine thì hóa ra dân tộc này đã bị ai ở đâu ra đẩy xuống biển?

Bản đồ về tiến trình mất đất của Palestine, từ 1946 đến 2000, cuối cùng gần như bị… văng ra biển. Ai chiếm? Dĩ nhiên là “thằng bé tội nghiệp Israel” rồi

Trong kịch bản này, chỉ có một dân tộc là Do thái và một quốc gia là Israel, nhỏ bé và kiên cường trước nghịch cảnh là bè lũ du côn Ả Rập trùng điệp vây quanh hằm hè, người nách thước, kẻ tay dao, đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi. Thằng Palestine vào đây làm gì, đi ra khỏi trường quay! Nào, tiếp tục bấm máy!
Do Thái là một “Dân tộc chọn lọc”, một dân tộc bị lưu vong ở đầu Công nguyên, họ phân tán khắp nơi trên thế giới và 2000 (hai ngàn) năm sau trở về “Miền Đất Hứa”, “Đất của Israel” (Eretz Israel), họ trở về nhà. Mà ai chọn lọc họ chứ, ai hứa đất và ai dành đất cho họ? Đức Chúa Trời chứ còn ai nữa, thế mới kinh! Có viết trong sách được gọi là Kinh Thánh rành rành thì còn cãi vào đâu! Thằng nào định cãi với Đức Chúa Trời đây? Mười điều răn là Ngài giao cho họ, rẽ biển Hồng Hải cho họ sang Ai cập (lưu vong thứ nhất thời khai thiên lập địa nào đó), rồi đến công nguyên là lưu vong thứ nhì. Ngài còn bảo, các con phải trở về nhà.

“Exodus” (Trở về Đất Hứa) – Tranh của Richard Mcbee – Moses rẽ nước Hồng Hải để từ bờ Ai Cập trở về Đất (được) Hứa

Đó là chuyện nhà thờ và ở trong Kinh Thánh, tức là sách trong phòng ngủ khách sạn nào ở Tây phương cũng có một cuốn do hội Giddeon thân tặng đặt ở trong ngăn kéo đầu giường. Vào cuối thế kỉ 19, chủ nghĩa Zion, cũng như với các phong trào quốc gia chủ nghĩa ở Âu châu lúc đó (thí dụ Ireland, Bosnia v.v. và vô khối) ra đời và đòi thành lập một quốc gia riêng cho người Do đang sinh sống tại đây. Nhưng nếu chủ nghĩa quốc gia Ireland có đất để mà đòi Đế quốc Anh trả lại hay Bosnia đòi Đế quốc Áo thì người Do phải đòi ai đây? Căn bản tôn giáo trên được Zion chủ nghĩa nhanh trí “cướp” lấy và thế tục hóa. Trời đã trao đất Israel cho họ.
Nói là “cướp”vì phong trào Zion là một phong trào thế tục và XHCN chứ không phải là một phong trào tôn giáo. Họ phải giả tin thôi vì cộng đồng người Do trước hết là một cộng động được định nghĩa bằng tôn giáo là Do thái giáo. Nhưng nếu tin hẳn vào Kinh Thánh thì cũng có vấn đề. Chúa Trời bảo đây là phận phải lưu vong của dân tộc này, chuyện trở về là trước ngày tận thế nhé, không phải là lúc nào muốn về thì về (kiểu bố hấp hối mới được chia đất, không phải chia ngay bây giờ, đuổi em ra đường). Cho nên thành phần Do Thái giáo bảo thủ và tuyệt đối ngoan đạo chống lại việc trở về này. Đến ngày nay và nhân danh Do Thái giáo chính thống, họ vẫn biểu tình chống lại sự hiện hữu trái với luật trời quốc gia Israel. 

Những người theo Do Thái giáo bảo thủ chống lại chủ nghĩa Zion và nhà nước Israel

Ngược lại, gần đây thì Israel lại được sự ủng hộ của số giáo dân Ki tô cực đoan (Evangelicals) tại Mỹ. Đối với phong trào này, sự hiện hữu của quốc gia này (người Do trở lại miền đất Hứa) là dấu hiệu “tận thế gần kề” khiến họ rất hân hoan. Tại sao tận thế mà lại hân hoan? Bởi vì nếu tin vào sách Thánh thì tận thế là ngày người ngoan đạo sẽ được lên thiên đàng! Nhắc lại, là trong nhiều thế kỉ dài, sự đàn áp và kỳ thị người Do là bởi người Ki tô tại Âu châu nhé chứ không phải bởi người Hồi tại Trung Đông và cho đến giờ, trong khi chờ đợi Iran có bom nguyên tử (?) thì ngược đãi, tàn sát hay tận diệt người Do là bởi bàn tay nguời Âu và Ki tô.

Từ mái một tòa nhà, những người dân (Israel) ở Jerusalem đứng theo dõi một cuộc diễu hành của phe Ki-tô cực đoan ủng hộ Israel; Một người tuần hành mang một lá cờ có hình ngôi sao David và một con sư tử Ảnh: AP/Kevin Frayer, 2006

Phong trào Zion có lúc còn định “lập quốc”tại Brazil hay là Uganda (may là chưa có nghĩ đến 6 tỉnh Nam Kỳ). Sau đó, họ thấy khả thi nhất là trở về “Đất Hứa” và khả thi về mặt thực tế chứ không phải là vì Trời đã cho họ đất này. Người cho họ đất này là ngoại trưởng Anh quốc Balfour (sau làm Thủ tướng), và lý do ông đồng ý là vì nước Anh không muốn phải nhận di dân Do thái bị ngược đãi và kỳ thị tại Đông Âu. Mày gặp khó thì tao cũng giúp, nhưng đến ở Scotland nhà tao thì bất tiện lắm, tao có thuộc địa đô hộ ở Trung Đông, nghe đâu 20 thế kỉ trước là nhà mày, mày dọn về đấy mà ở.
Lúc đầu, ngay cả tổ sư của phong trào là Theodor Herzl cũng chỉ muốn sống chung với người Palestine. Lý do: từ 1924, vì Hoa Kỳ siết chặt chính sách di dân sang Mỹ, và người Do bị kỳ thị ở Âu châu khó mà sang Mỹ được. Như đã thấy, Anh quốc cũng không muốn nhận họ. Palestine lúc đó là phần đất dưới bảo hộ (mandate) của Anh. Thôi thì, Anh tặc lưỡi: “Chúng mày sang đó chẳng tốn kém gì của tao, lại còn giúp tao quản được bọn Ả Rập tao đang đô hộ”. Việc Đức Quốc Xã thảm sát người Do trong Thế chiến 2 lại khiến chủ nghĩa Zion thêm mồi, di dân ồ ạt và vấn đề quốc gia trở nên cấp bách và Israel năm 1948 oanh liệt ra đời. Sự thành lập của Israel là thành tích muộn màng của chủ nghĩa thực dân trong một thế giới đang trên đà giải thực.

Theodor Herzl – ông tổ của phong trào Zion – trên một áp phích kỷ niệm 50 năm ngày tổ chức ra đời (1897 – 1947)

Trang nhất của tờ The Palestine Post ra ngày Chủ nhật, 14. 5. 1948 với thông báo nhà nước Israel ra đời

Truman, tổng thống Hoa Kỳ lúc ấy, ký một tài liệu công nhận Israel như một quốc gia mới, nhưng lại từ chối công nhận đây là một nhà nước Do Thái.

Năm 1945, khi gặp vua Ibn Seoud của Saudi, Tổng thống Franklin D Roosevelt có giải thích về hoàn cảnh khó khăn của người Do Thái bị Đức tận diệt. Ông Ibn Seoud bèn hỏi, thế sao Đồng Minh không lấy luôn vùng đất màu mỡ nhất của nước Đức mà bồi thường cho người Do lập quốc?
Câu trả lời của Zion chủ nghĩa đã có sẵn: nếu không phải Trời cho thì cũng bởi vì 2000 năm trước, đất Israel là của dân tộc Do Thái. Huyền thoại quốc gia Israel thế là trở thành “Một miền đất không dân tộc cho một dân tộc không miền đất”, nghe thì rất du dương hợp nhĩ nhưng phải chấp nhận ba tiền đề.
Tiền đề thứ nhất là có một dân tộc Do thái, đặc biệt không giống ai (“chọn lọc”) và muôn đời.
Tiền đề thứ nhì là dân tộc này trước đây sinh sống tại miền đất đó và còn giữ Sổ đỏ cho đến giờ (có con dấu của cục Nhà đất Thượng đế).
Tiền đề thứ ba là trong 20 thế kỉ qua, miền đất đó ngoài ra không có dân tộc nào khác, là sa mạc đìu hiu bỏ hoang và người Do “trở về nhà” (Aliyah) từ đầu thế kỉ 20 đến trồng hoa trên cát và vun bồi rực rỡ xanh tươi.

Tranh diễn tả người Israel thấy Thượng Đế hiện ra. Trong Exodus 33:1-3 viết: “Thế rồi Thượng Đế nói với Moses, ‘Hãy rời nơi này, mi và những người mà mi đã nuôi dưỡng, ra khỏi Ai Cập, đến vùng đất mà ta đã hứa với Abraham, Isaac và Jacob ; ta đã nói, ‘Ta sẽ cho con cháu ngươi vùng đất ấy.’ Ta sẽ cử một thiên sứ đi trước ngươi, dẫn các ngươi ra khỏi Canaanites, Amorites, Hittites, Perizzites, Hivites và Jebusites. Hãy đi thẳng tới vùng đất, mang sữa và mật ong. Ta sẽ không đi cùng các ngươi, vì các ngươi là những bọn cứng đầu, và ta có thể hủy diệt các ngươi trên đường đi.’” Và cứ thế mà trở về nhà thôi. Đường thì xa và trắc trở, nhưng đã được Thượng Đế dặn thế rồi!

Những nữ binh Israeli đứng chào trước mộ chiến sĩ trận vong, tại một nghĩa trang quân đội trên Đồi Olive, nhìn xuống thành cổ Jerusalem. Ảnh chụp hôm 14, 4. 2013 của AP/Sebastian Scheiner

Việc phê bình hay xét lại huyền thoại Do Thái này thì hiếm thấy và chẳng ai dám ở phương Tây, phần vì thương, hay phần vì sợ. Đứng đầu phong trào xét lại huyền thoại này chỉ có thể là chính những người gốc Do, hay chính là những người Israel trong nước vì họ tiếp cận với thực tế của chiếm đóng đất người và chiến tranh, đối kháng chứ không có ngồi đàn huyền thoại về Do Thái ở những nhà hát New York hay là London.
2. Ai mới là người Do Thái chính hiệu?
Nên hồi hương hay hoài hương?
Israel thường được đồng nghĩa với Do Thái, nhưng không hẳn là vậy. Thứ nhất, số người Do tại nước ngoài (12 triệu) cao gấp hai số người Do tại Israel (là 6 triệu) và số người Do tại Mỹ cao bằng (hay cao hơn chút đỉnh) số người Do tại Israel. Và theo đà tăng trưởng, số người Do tại Mỹ thể nào cũng sẽ đông hơn. Thí dụ, năm 2006, khi Thủ tướng (Israel) Olmert bình Đông phạt Bắc tại láng giềng Lebanon thì các con ông đều ở mặt trận… Mỹ. Giờ nếu đánh luôn Iran thì con số người Do tại Israel sẽ bớt hẳn, và con số người Do tại Mỹ sẽ gia tăng, đây là nói thật chẳng phải đùa.

Poster truy nã Ehud Olmert (có hai poster riêng) và Ehud Barak (cả hai đều từng là cựu Thủ tướng Israel) tại Jerusalem, tháng Tư 2010. Olmert và Barak bị cáo buộc ăn hối lộ và tham nhũng. Theo Văn phòng Tổng chưởng lý Israel, trong thời gian trước khi được bầu làm Thủ tướng Israel năm 2006, ông Olmert nhận hàng trăm nghìn USD bất hợp pháp của doanh nhân người Mỹ gốc Do Thái Morris Talansky

Theo thống kê Hoa Kỳ, trong thập niên 2000-2010, số người sinh ra tại Israel và định cư tại Mỹ tăng 30%. “Yerida” (bỏ Israel ra nước ngoài) là một vấn đề nghiêm trọng vì nó đi ngược lại vớihuyền thoại trở về (Aliyah) dựng nước của Israel. Trong thập niên 80, khi chính quyền Reagan tại Mỹ sẵn sàng đón nhận 1 triệu di dân Do Thái từ Liên xô và Đông Âu thì chính quyền Israel hoảng hốt (hoảng hốt chứ không phải là hoan hô), và tìm đủ cách, áp lực với Hoa Kỳ, thông đồng với cả an ninh Romania, Hungary để ngăn chặn người Do di dân sang Mỹ.
Sao lại thế? Lẽ sống của Israel và Zion chủ nghĩa là người Do trở về “cố quốc” trồng cây chứ không phải là họ sang Mỹ mở tiệm vàng. Người Do được phép rời Đông Âu thì rất tốt, nhưng phải ngăn họ sang New York hay London và buộc họ “trở về” Israel. Như đã nói đến, ngay cả trước Thế chiến 2 cũng đã thế. Người Do bị ngược đãi tại Đông Âu sang Palestine bảo hộ bởi Anh quốc, không phải vì đó là Đất Hứa gì hết của Chúa Trời mà bởi vì họ không đi Anh Mỹ định cư được. Đất hứa là Golders Green ở London và Brooklyn ở New York, không phải là trồng rau tưới nước ở Đất Thánh nào đó Palestine. Nói thế dễ hiểu, ai cũng vậy hết, con người khi có lựa chọn thì tìm nơi dễ sống và cơ hội tốt, có ai đâm đầu vào chỗ chết tiệt nhọc nhằn vì những câu chuyện 3000 hay 7000 năm.
Một chuyện cười Yiddish (Do thái Đông Âu) trước thế chiến kể: Thế nào là một người (Do) theo Zion chủ nghĩa? Đó là một nguời đi quyên tiền của một người Do thứ nhì để giúp một người Do thứ ba thực hiện Aliyah, tức là trở về sinh sống tại “Eretz Israel”.

Golders Green, trung tâm của người Do trung lưu tại London

Khăng khăng một dân tộc Do
Nhưng thế nào là một người Do? Đó là một người theo Do Thái giáo. Thế còn (rất nhiều) những người Do thế tục (trước hết là trong phong trào Zion) hay vô thần thì sao? Vậy người Do không theo đạo nhưng theo truyền thống văn hóa Do Thái giáo cũng là người Do. Theo giáo luật, thì người Do phải có mẹ là người Do (và bà ngoại, bà cố ngoại v.v. trở lại mấy ngàn năm trước hay trở lại thời khai thiên lập địa). Ở trong trường hợp này, bạn có quyền sang Israel mà nhận Đất Hứa, hay thực tế là được sang đó sinh sống, nhập tịch và có một nhà nước che chở, không trục xuất bạn đi bất cứ nước nào khác dù bạn có tội tình hay bị quốc tế truy nã.
(Nói qua cho vui, đây là trường hợp nhà độc tài Gaddafi. Mẹ của ông này người Do và ông có bà bác, cô cháu người Israel đang sinh sống tại đó. Lúc chính biến tại Lybia, lỡ ông đòi quyền Aliyah (trở về cố quốc) thì sao? Chẳng những ông sẽ phải được chấp nhận tỵ nạn và chứa chấp mà sẽ là công dân đương nhiên của quốc gia theo cái quyền bất biến mà thượng đế đã ban cho dân tộc này trên mảnh đất đó!)

rên 1 triệu người Do ngụ tại thành phố New York là thành phố Do Thái thứ nhì trên thế giới (chỉ kém có Tel Aviv). Riêng tại quận Brooklyn, con số này là 600.000, tức ¼ dân số.

Nhưng thế nào là một dân tộc? Một dân tộc có bất biến và muôn đời không? Một dân tộc sống liên tục 2000 năm trên một mảnh đất đã khó định nghĩa được chính xác. Thí dụ, người “Pháp” thời La mã có phải là người Pháp của ngày nay không? Hay ngay nguời Ý, có phải hẳn là từ thành Roma mà ra? Một “dân tộc” nếu có, 2000 năm phân tán khắp nơi lại càng khó, cái này trẻ con cũng hiểu, nhưng đó là không biết đến “tính cách độc đáo” của dân tộc được “chọn lựa” này. Đặc điểm của dân tộc Do Thái là không có ai giống họ hết nhé. Những nhận xét thông thường như mới kể không áp dụng với dân tộc này được. Pháp không phải là Do Thái, Ý không phải là Do Thái, đừng có ví! Pháp, Ý, Đức gì đó không có được chọn lựa bởi Chúa Trời, có cần phải nhắc lại nữa hay không?

Môsê nhận “Mười điều răn” khắc trên hai phiến đá, của Đức Chúa Trời trao riêng cho dân Do Thái. Kinh Thánh, Xh 19, 3-6, chép: “Ông Môsê lên gặp Thiên Chúa. Từ trên núi, Đức Chúa gọi ông và phán: ‘Ngươi sẽ nói với nhà Giacóp, sẽ thông báo cho con cái Israel thế này: …giờ đây, nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta, thì giữa hết mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Vì toàn cõi đất đều là của Ta. Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh. Đó là những lời ngươi sẽ nói với con cái Israel”.

Nếu định nghĩa một dân tộc là một nhóm người tin chung vào một huyền thoại thì hẳn có một dân tộc Do thái.  Dân tộc này nhiều ngôn ngữ (tiếng Hebrew ngày nay là một phát minh mới của thế kỉ 20), nguồn gốc từ Âu, từ Á, từ Phi, sắc da đen da trắng da nhôm nhôm và đâu có cả da vàng. Họ khả dĩ có cùng một tôn giáo. Dân tộc Do, như vậy cũng như là “dân tộc Phật”, “dân tộc Khổng” hay “dân tộc Lão”, “dân tộc Bah’ai” hay “dân tộc Hồi”. Có dân tộc nào gọi là “dân tộc Phật” hay không? Nhưng lại có một dân tộc gọi là dân tộc Do, thì đã nói, đây là một dân tộc ngoại lệ mà. Nhưng một phần lớn người Do lại là thế tục tức là không có tôn giáo, kiểu, thì tôi dân tộc (đạo) Dừa nhưng tôi không tin chút nào và thoải mái nước mãng cầu. Nhưng tôi đòi phải trả cho tôi miền đất hứa Bến Tre!
Vậy có dân tộc nào là dân tộc Do hay không? Trớ trêu là đầu thế kỉ 20 tại Âu châu, thành phần kỳ thị người Do (như Đức Quốc Xã) đã gắng sức chứng minh một cách “khoa học” là có hẳn, để mà phân biệt và tận diệt. Nó có đi đâu 2000 năm thì nó vẫn là dân tộc Do! Nó không theo đạo hay đã cải đạo Ki tô thì vẫn là người Do! Nó có ở đây 30 đời hay năm bảy thế kỉ thì nó vẫn không phải là người Đức, cho nó vào trại tập trung mà giết hết! Lập luận “dân tộc Do” này cũng lại là lập luận của chủ nghĩa Zion để biện minh cho một quốc gia và nhà nước Israel.

Những tù nhân Do Thái bị bỏ đói trong trại tập trung Mauthausen, được giải thoát hôm 5. 5. 1945

Một giả thiết bất ngờ về người Do chính hiệu
Vào đầu Công nguyên, người Do tại Palestine nổi loạn và bị Đế quốc La Mã đàn áp dã man, kẻ bị giết, người ra đi. Truyền thuyết cho rằng ai không bị giết thì ra đi hết. Cho là như vậy, và họ bỏ đi hết thì trên đường bôn ba của họ, cũng có nhiều nơi các dân tộc khác, Berber ở Bắc Phi, hay Khazar ở Tây Á cải đạo theo Do.

Vương quốc Khazar, kẹp giữa gọng kìm Ki-tô và Hồi giáo, vào thế kỉ 7-10 đã chọn Do Thái làm quốc giáo nhưng sau đó bị người Nga xâm lăng và Mông cổ phân tán. Dân tộc Khazar mang Do Thái giáo lưu vong sang Đông Âu. Phần này, nếu quả là như vậy,không thấy (chưa thấy, chắc phải đợi 10 thế kỉ nữa) về đòi lại và lập nước tại Nga-Ukraine-Kazakstan ngày nay.

Khazar là một vương quốc hùng cứ phía Đông Ukraine và phía Bắc Georgia, Armenia ngày nay và tan rã vào thế kỉ 13 khi Mông cổ tràn qua. Do Thái giáo được vương triều tôn lên làm quốc giáo và cả nước (tức là dân tộc Khazar này) theo. Lý do họ theo Do Thái giáo, ngoài việc “bởi vì tôi thích thế”, là các bộ lạc Khazar lắm đạo và đa thần lúc đó cần một ý thức hệ độc thần thống nhất lúc họ đang bị vây hãm hai bên bởi Ki tô giáo của Đế quốc La Mã phương Đông (Bizantium) đồng thời bởi Đế quốc Hồi giáo.
Sau khi Khazar tan rã, người Khazar đi Tây hay đi Đông, bảo tồn tôn giáo Do thái của họ trong những cộng đồng cá biệt. Xin nhắc lại, đây là tôn giáo, không phải là dân tộc.

Người Do ở Khai Phong, Trung Quốc, khoảng 1900

Còn những người Do ở lại nôi Palestine của thời La Mã thì sao? Họ chuyển đạo theo Ki tô giáo (ngày nay Ki-tô vẫn là một thiểu số 8-10% của người Palestine). Đa số lớn sau đó theo đạo Hồi.
Tại sao người Do mà lại cải đạo theo Hồi? Khó tin quá. Tại sao người Âu, người Hy Lạp, La Mã lại bỏ đạo mà theo một tôn giáo Trung Đông là Ki-tô? Tại sao có người Ấn giáo lại bỏ đạo theo Hồi? Tại sao người Việt mà lại cải đạo theo Phật giáo? Khó tin thật, nhưng chắc là “tại vì họ thích thế”. Nếu tin được, thì có người Do ở lại miền đất ấy, theo Ki-tô hay theo Hồi về sau. Nói cách khác, thì “dân tộc” Do Thái chính gốc theo giả thiết này chính là… những người Palestine ngày nay! Họ là hậu duệ của một số lớn người Do Thái không lưu vong và không đi đâu hết. Đạo gì thì đạo, tôi đây mới là chính hiệu Do Thái Bảo Hiên Rồng Vàng. Tại tỉnh Hải Dương này, tôi đã ở đây làm bánh đậu xanh chí ít là 1500 năm rồi, còn anh từ Cần Giuộc hay là Cà Mau đến, anh bảo anh mới là chính hiệu Con Nai thì tôi không biết. Nói thế thì nghe cũng được chứ, ta nên tin vào người nào?
Giải thiết trên (của sử gia Schlomo Sand, Abraham Poliak, hay phần nhà văn Arthur Koestler) là một giải thiết đáng được đào sâu thêm. Cuốn sách “Sự phát minh ra dân tộc Do thái” của Sand là một sách bán chạy hàng đầu tại Israel năm 2009 nhưng cũng chẳng vì thế là đã đúng. Tuy nhiên nó chứng tỏ sự quan tâm mới của quần chúng tại đây với việc bắt đầu công việc giải hoặc nguồn gốc Do Thái một cách nghiêm chỉnh.

Người Falasha, Do Thái tại Ethiopia, đang theo lớp về quốc gia họ sắp sửa sang định cư là Israel, tức là sắp sửa “trở về Đất Hứa”.

Người Do đi vắng, người Do giữ nhà
Nghiên cứu sử học lề phải của Do Thái và Israel quan tâm đến vương triều huyền hoặc của Solomon hay là David, hơn là Khazar và không buồn đào sâu. Đáng tiếc là những công trình nghiên cứu lại đào sâu những việc khác, như “di tích” vương triều David 3000 năm về trước, và để đào xới tìm di tích này phải dời cả một thị trấn 50,000 dân cư Palestine, tống cổ họ đi. Nỏ thần của Mỵ Châu hay Sừng tê quà cưới của Thủy Tinh thì chưa tìm thấy đâu làm bằng nhưng sờ sờ là những người Palestine đang sinh sống tại đây ngày hôm nay mất đất. Bởi vì họ chỉ mới sở hữu phần đất đó từ 1500 năm thôi chứ không phải 3000 của thủa lông ngỗng đưa đường nào.

Một người Palestine khóc trước mồ người thân. Bia mộ bên phải ghi “Ramla”, một thành phố bị các đơn vị bán vũ trang Israel càn quét vào cuối những năm 1940s và sau đó chuyển sang bị chính quyền Israel cai trị vào đầu năm 1949. Đây nhiều phần là nghĩa trang của những người Palestine tị nạn. Ảnh và chú thích từ trang Smpalestine

Quyền trở về đất cũ của một dân tộc Do Thái đồng nhất và bất biến 2000 năm sau, dù nếu có, thì đằng nào cũng phải cân nhắc với quyền hiện diện tại đó của một dân tộc khác trong 2000 năm họ “bỏ nhà”. Điều này cũng dễ hiểu nốt. Anh vì lý do gì đó bỏ nhà ra đi biền biệt. Một hôm anh đến gõ cửa đòi lại. Anh lấy Kinh Thánh làm bằng, nói những chuyện hoa đào gió đông năm nào đó, mà tôi cũng không biết có phải là anh không nữa. Tôi không nhận ra, anh nhận vơ hay là anh đã khác nhiều. Anh bảo tôi phải đi ngay, và anh đánh cho một trận thừa sống thiếu chết. Người Do gọi đó là Chiến tranh Độc lập (chứ không phải là Chiến tranh Xâm lăng) và người Palestine gọi đó là Đại họa (Nakba). 

Ảnh chụp năm 1948, khi Israel trục xuất hàng trăm ngàn người Palestine khỏi 450 ngôi làng Palestine. Người Palestine gọi đó là “Day of Nakba” (Đại họa)

Vào năm 2006, khi Israel trừng trị Hezbollah tại Lebanon thì có nhiều biểu tình phản đối tại Âu châu. Một nhà trí thức Pháp bèn viết bài mắng bọn trẻ con ồn ào này là dốt, người Do không phải chỉ có mặt tại vùng từ khi lập quốc (1948) mà là từ trước đó, đầu thế kỉ, năm 1920 v.v. Vậy thì trước đầu thế kỉ, trước 1920, ai ở đó? 1820? 1720? 1620? Không có người Do thì không có ai sao?
Tiền đề thứ nhì của huyền thoại là chẳng những Đất Hứa là của dân tộc Do từ ngày ông  David bắn ná lõ đầu thằng khổng lồ Goliath. Để nó đẹp như mơ thì phải có thêm huyền thoại là lúc “dân tộc” Do này trở về, miền đất này chẳng có ai ở cả nên tôi mới lấy lại! Và đó là bài sau…
3. 2000 năm nếu quay lại, đất nào cũng phải là đất hoang
Vào cuối thế kỉ 19, người Do Thái tại Đế quốc Nga gặp khó khăn và bị kỳ thị bằng bạo lực. Bà con đồng đạo của họ đã an cư lạc nghiệp lâu đời tại Tây Âu, có người làm to như công tước Anh quốc Rothschild, mấy đời cho vua cho chúa vay tiền, hay có người đã cải đạo sang Ki-tô làm Thủ tướng (Anh quốc) như Disraeli… Đám người Do Thái mới di dân sang Tây Âu vậy là gây vấn đề cho người Do đã có tại chỗ: họ lếch nhếch, là bà con nghèo, gây tiếng xấu cho một cộng đồng nếu không quyền quí thì cũng đã ổn định. 

Cựu thủ tướng Anh Benjamin Disraeli (1804 – 1881)

Đây cũng giống như trường hợp người Hồi hiện nay tại Anh. Tao đây Qatar, Emirates, mua đội bóng đá, xây tòa nhà, khách sạn, đi đâu có vấn khăn áo thụng người Anh vẫn kính nể, chạy ra ngay mở cửa xe Ferrari; còn bọn mày cũng Ả Rập mà lại khiến chúng khiếp khủng bố hay là khinh túng thiếu. Đi nơi khác là tiện nhất, đây tao dúi cho một nắm tiền, cầm lấy mà khuất mắt nơi này.
Với người Do Thái, phong trào Zion thương thuyết với chính quyền Anh, nếu không cho định cư ở Scotland hay Wales thì xin cho sang Cyprus vậy. Cyprus (đảo nằm ở Địa Trung Hải) lúc đó thuộc ảnh hưởng của Anh, nhưng khó một cái, có người da trắng (Hy Lạp) đã ở sẵn. Anh quốc đề nghị cho họ sang Uganda (thuộc địa Phi châu) mà khẩn hoang. Đại hội 6 của phong trào Zion biểu quyết (đành) chấp nhận đề nghị rộng lượng này.
Thời điểm ấy, Anh quốc là siêu cường số 1 trên thế giới, quyết định mọi chuyện nhé, từ Đông sang Tây, và trong tư duy dạo ấy của Tây phương, ngoài da trắng ra thì chẳng có dân tộc nào cả. Không có dân tộc nào ở Uganda hết, người Do sang đó mà sinh nhai. Nhưng sang Uganda thì ngại lắm, ngại chứ, phong thổ khó khăn, cọp tha ma bắt, chẳng ai muốn sang đó mà làm rẫy trồng hoa. Phong trào Zion bèn nhớ ra là 2000 năm trước mình cũng có nhà, đây là địa chỉ cũ trênCMND do Trời cấp. Ở giai đoạn này, là chuyện định cư tìm sống, không có nói đến chuyện lập quốc gia riêng gì cả.

Chú thích của trang ivarfjeld.com cho bức ảnh này: Có thể tuyệt với Uganda, nhưng không phải là đất hứa của người Do Thái.

Nếu 2000 năm trước mơ hồ thì thế kỉ 19 ta có những con số. Tại Jerusalem, tức là “thủ đô” của nhà nước Israel ngày nay, vào năm 1880 có 200.000 dân cư. Số người Do hiện diện là 5.000 trước khi phong trào Zion mộ người từ Âu châu sang Palestine sinh sống (1882). Lúc đó khu vực này dưới quyền của Đế quốc Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ), được Anh quốc giúp giành lại được từ tay Ai Cập. Đến Thế chiến 1 thì Thổ Nhĩ Kỳ lại về phe Đức-Áo, khiến nước Anh phải phái ông Lawrence (of Arabia) sang, cỡi ngựa phi lạc đà trong sa mạc và dựng các bộ tộc Ả Rập lên khuấy phá và đòi quyền tự quyết, ai đã xem bộ phim này đều biết lãng mạn thế nào.

T. E. Lawrence với con lạc đà “Jedha” thân yêu của ông

 Năm 1917, công tước Balfour (cựu Thủ tướng và lúc đó ngoại trưởng Anh quốc) chấp thuận ủng hộ sự thành lập một quốc gia Do Thái trong vùng. “Tuyên bố Balfour” này khiến phong trào Zion đưa ông lên hàng phụ tá  Đức Chúa Trời, Ngài hứa và ông Balfour thực hiện! Vào lúc đó, dân số Ả Rập chiếm từ 80 đến 90% tại Palestine.
Người Zion sang Palestine mua đất làm đồn điền, thì cũng từ tay các địa chủ Ả Rập. Địa chủ thì… có đất, họ cần tiền cưới thêm vợ bé thì họ bán, cho người Do hay ai thì cũng thế, họ không phân biệt, chỉ phân biệt là vàng 4 số 9 có phải Kim Thành hay không. Đây là chuyện bán đất bán nhà, không phải là bán nước. Người Do sang đấy lập ấp để làm ăn, không phải là để lập quốc. Trước đây, những chuyện chuyển nhượng đất đai này chẳng ảnh hưởng gì đến cuộc sống của tá điền. Chủ A hay chủ B thì họ vẫn ở đó, bám đất mà cày, phần nộp cho chủ thì vẫn thế, chẳng cần biết là ông chủ nào, tâm lý người bần nông là vậy.
(Đến đây, để giải lao, trong thập niên 70, tổng thống Ai cập Sadat đi thăm một làng quê. Ông hỏi han, thế nào, mùa màng ra sao? Một lão nông bèn đáp “Nhờ ơn của Đức Vua đây, thưa Ngài, chúng con vẫn sống được”. Đó là 20 năm sau khi chế độ quân chủ đã bị lật đổ!)

Một gia đình nông dân tại Palestine 1900-1910

Nhưng khi đất chuyển sang các tiền phương của Zion thì có phần thay đổi. Người Do lập trại cho người Do, đuổi nông dân địa phương đi để mang người Do từ Âu châu đến vui ca dựng nhà và tưới nước trên cát nở ra hoa. Tá điền Ả Rập mất đất để mà cạp, đúng ra là mất việc  và sinh kế, đâm ra bất mãn. Hai cuộc nổi loạn 1929 và 1936 bị thực dân Anh đàn áp, với phần giúp sức của cộng đồng Do Thái, và lực lượng bán quân sự của Do Thái bắt đầu từ đó thành hình, kinh nghiệm quân sự đầu tiên là tiếp tay cho chính quyền bảo hộ Anh quốc đàn áp người địa phương. 

Phụ nữ Palestine trong cuộc nổi loạn 1936-39 chống thực dân Anh quốc, thành phần trung lưu phố thị thì quyên tiền…

… và thành phần nông dân thì cầm súng

Ngay đến ông Rothschild là ân nhân của phong trào Zion còn than phiền vì chính sách dùng nông dân Ba Lan hay Hungary thay vì nông dân Ả Rập này tuy lý tưởng Zion (người Do cầm cuốc vui ca trên Đất Hứa) nhưng không sinh lợi vì nông dân Ả Rập rẻ và hiệu quả hơn về mặt kinh tế. Ông cứ phải bù thêm tiền mãi, khiến có lúc ông dọa cắt. 

Công tước Walther Rotschild, ân nhân của chủ nghĩa Zion, ở đây chơi nổi tại London với xe tứ mã ngựa vằn (Cường Đô la đâu rồi, ra mà xem)!

Nhưng khi đất chuyển sang các tiền phương của Zion thì có phần thay đổi. Người Do lập trại cho người Do, đuổi nông dân địa phương đi để mang người Do từ Âu châu đến vui ca dựng nhà và tưới nước trên cát nở ra hoa. Tá điền Ả Rập mất đất để mà cạp, đúng ra là mất việc  và sinh kế, đâm ra bất mãn. Hai cuộc nổi loạn 1929 và 1936 bị thực dân Anh đàn áp, với phần giúp sức của cộng đồng Do Thái, và lực lượng bán quân sự của Do Thái bắt đầu từ đó thành hình, kinh nghiệm quân sự đầu tiên là tiếp tay cho chính quyền bảo hộ Anh quốc đàn áp người địa phương. 
Đến 1947 thì thế này: người Do sở hữu 11% diện tích đất đai, và 7% diện tích canh tác. Về dân số, họ là 630.000, tức là 1/3. Số người Ả Rập là 1.300.000, sở hữu 93% diện tích canh tác và 89% diện tích đất. Nghị quyết 191 của Liên Hiệp Quốc bèn chia vùng đất này thành 2 quốc gia, (và khu vực Jerusalem) trao cho người Do 55% đất, người Ả Rập là 45%.
Chia cắt thế này, đương nhiên là trên phần đất dành cho Israel có rất nhiều người Ả Rập đang sinh sống. Chính quyền lập quốc đã có sẵn một kế hoạch  (“Plan Dahlet”) và mang ra áp dụng. Đó là khủng bố, giết chóc, các nơi này khiến người Ả Rập phải tập thể ra đi, tàn phá, đốt và san bằng các làng mạc khiến họ không có chốn để trở lại. Chính sách “tảy tộc” này có một thí dụ gần gũi khác, là khu vực Trung Âu trong thập niên 90, khi Yugoslavia tan rã và Serbia trục xuất bằng mọi cách người Croatia, Bosnia. Khác biệt là, Tây phương lên án hành động này, và NATO còn mang bom sang ném Serbia. Trong trường hợp Palestine, thì cả hai khối Tây phương và Liên Xô đều thuận lòng ủng hộ sự ra đời của Israel. Liên Xô là nước đầu tiên công nhận Israel và vũ khí từ Tiệp Khắc chuyển sang cho quân đội nước này là quyết định cơ bản cho cuộc chiến 1948.
(Lại giải lao chút xíu, tiểu liên nổi tiếng của Israel, khẩu Uzi, là copy của xê-ri tiểu liên Tiệp Cz23-24-25-26 được Liên Xô gửi sang trang bị ào ạt cho quân đội tân lập này).

Poster về nữ lao động Liên Xô hài lòng được sống ở Israel

Trong chiến tranh “dựng quốc” của Israel, 500 làng mạc phố xá Ả Rập bị xóa tên trên bản đồ và 700.000 người phải ra đi. Ngay lập tức, chỉ có 2 năm sau, quốc hội Israel ra luật cấm họ trở lại, chắc viện cớ lịch sử là ra đi 2000 năm trước thì có quyền trở về đòi còn ra đi 2 năm trước thì tao cấm mày bén mảng trở lại, chưa đủ thâm niên đâu con! Luật tịch thu đất đai sở hữu của những người “vắng mặt” (Absentees) ra đời. Một số ở lại cũng bị tịch thu nhà cửa dưới diện được gọi là “vắng mặt hiện diện” (Present Absentees)!

Bà Peled vào thời Israel lập quốc

Bà Zika Peled lúc đó là một phụ nữ trẻ, mới thành hôn và đang ẵm con. Bà kể, đầu tiên là người Do đến các nhà Ả Rập trong phố bị bỏ hoang hôi của nhẹ, rồi xe tải từng đoàn đến chở đi bàn ghế và thảm trải. Sau cùng các nhà này được chia cho người Do. Bà Peled cũng được phát cho một cái. Bà Peled là người Do. Cha của bà là thành phần “lập quốc”, có tên ký trên bản Độc lập, sau là đại sứ đầu của Israel tại LHQ. Chồng của bà là một sĩ quan trẻ đang xông pha thành tích, sau này là tướng trong chiến tranh 1967 và thống đốc Gaza. Nhưng bà nghĩ bà không thể nào ở được một căn nhà mà có một người mẹ khác đã phải bồng con ra đi và không nhận, thà bà vẫn ở với… mẹ chồng!

Khẩu hiệu giết hết người Ả Rập trên cánh cửa nhà ở Israel

(Đến 1982, tại trại tỵ nạn Sabra Chatila ở Lebanon, còn có một gia đình Do Thái bị sát hại cùng với cả ngàn người Palestine đồng hương của họ. Gia đình Do Thái này, năm 1948 đã theo người Palestine ra đi lưu vong thay vì ở lại mà hôi của và chiếm nhà hàng xóm. Có dại thì cũng dại vừa thôi nhé, đấy, thấy chưa!)
Trước khi Bảo hộ Anh quốc chấm dứt vào ngày 15. 5. 1948, Israel tuyên bố độc lập và các quốc gia Ả Rập gửi quân sang can thiệp, 325.000 người Palestine đã phải ra đi và đã xảy ra nhiều vụ tàn sát thường dân có tội chứ không phải vô tội, và tội là ở nhờ đất Do Thái từ 20 thế kỉ nay. Deir Yassin được thế giới biết đến ngay vào lúc đó (do New York Times tường thuật) nhưng những cuộc tàn sát khác phải đợi dần dà cho đến nay mới được thú nhận, thí dụ tại Al Tantura, hành quyết 230 nam giới từ 10 đến 55 tuổi. Như một tướng lãnh sau này (lúc đó làm đại đội trưởng ra lệnh hành quyết) đợi nửa thế kỉ sau phát biểu, là giờ Israel đã đủ sức mạnh và vững chãi để thừa nhận những hành động đó. Nó chẳng vô tình chút nào và nếu giữ kín với Tây phương thì lại được phổ biến rộng cho dư luận Palestine để họ còn xô nhau mà chạy chứ. Chiến dịch “Tảy tộc” đã bắt đầu trước khi các nước Ả Rập bấm bụng gửi quân sang tham chiến, một lý do làm họ quyết định là phải giữ thể diện, để bảo vệ người Palestine sau những thảm sát này.

Cuộc thảm sát Deir Yassin diễn ra vào 9. 4. 1948, và đến 15. 5, người Ả Rập trong toàn bộ các thành phố lớn của người Palestine đã bị dọn sạch. Khoảng 750,000 tới 800,000 người tị nạn Palestine đã bị xua đuổi khỏi đất họ đang sinh sống. Đây là mở đầu cho việc trục xuất dân Palestine gốc Ả Rập ra khỏi Haifa và ra khỏi Palestine.

Can thiệp quân sự này thất bại và là chiến công đầu của Israel. Xin lỗi, đây là chiến công thứ nhì chứ. Chiến công đầu là các lực lượng vũ trang Do Thái đánh bại các lực lượng địa phương Palestine. Thành tích vẫn được ca tụng này là 50.000 quân Do trong đó 30.000 là chủ lực, có kinh nghiệm, chuẩn bị và tổ chức, võ trang chiến xa, đại pháo và không hải, đơn phương đánh bại 7.000 vệ binh làng không có chỉ huy thống nhất của người Palestine; đội vệ binh này được tiếp sức trong giai đoạn này từ tháng 2.48 bởi 1.000 chí nguyện quân Ả Rập đầy nhiệt huyết nhưng không có huấn luyện. Số chí nguyện quân ấy mấy tháng sau lên đến 3.000 (từ từ chứ, còn có 50 người phải đáp xe đò từ Bosnia sang). Và như thế tương quan quân sự tại chỗ vào tháng 5. 1948 là 50.000 phía Do và 10.000 phía Palestine.
Huyền thoại một quân lực tí hon kiên cường dựng nước giữa biển người Ả Rập đến đầu thế kỉ 21 thì đã sứt mẻ và đổ vỡ. Chuyện thật ra không hẳn là như vậy theo công trình nghiên cứu của các sử gia “xét lại” tại Israel từ cuối thế kỉ 20.  Nhưng hương thừa vẫn còn vương vấn đâu đây
4. Ái phi Israel: nặc nô thừa thông minh nhưng thiếu công bằng 
Ngày 4 tháng 8 năm 1964, chiến hạm Hoa Kỳ USS Maddox đang dong tại Vịnh Bắc Việt, hô hoán là trên màn hình ra-đa có thấy bóng dáng mập mờ thủy lôi phóng về phía họ. Tổng thống Johnson bèn ra lệnh đánh bom miền Bắc.

Chiến hạm Hoa Kỳ USS Maddox

Ngày 8 tháng 6 năm 1967, chiến hạm Hoa Kỳ USS Liberty đang di chuyển ngoài khơi khu vực Sinai trong hải phận quốc tế thì bị 4 phi cơ tấn công. Sau đó 3 tàu phóng lôi đến gần, phóng thủy lôi và nã súng, bắn vào các bè cứu cấp đang được thả xuống. Trong số thủy thủ đoàn 284 người, 34 thiệt mạng và 174 bị thương, số tổn thất như vậy là 72%. USS Liberty gọi điện cầu cứu với Đệ lục Hạm đội, và 8 phi cơ Mỹ phóng đi thì bị Bộ trưởng Quốc phòng gọi trở về. Lượt cấp cứu thứ nhì, cũng 8 phi cơ Mỹ, lại bị triệu hồi. Đây là lần duy nhất trong hải sử Hoa Kỳ, 1 chiến hạm gặp nạn bị quân bạn từ chối tiếp cứu. Lần này đích thân Tổng thống Johnson lên máy ra lệnh. Ông bảo, tôi không muốn đồng minh của ta phải bối rối. Các phi cơ, tàu chiến đánh tàu Liberty là của Israel.
Tất nhiên là 2 hoàn cảnh này rất khác nhau, và Israel nhất định không phải là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Thủy thủ Bryce Lockwood của tàu Liberty đứng trên boong tàu bị hư hại nặng.

Lý do chính thức khiến Israel lại đi đánh tàu Mỹ là tàu này bị nhận diện nhầm với một tàu Ai Cập Al Quseir, đại khái thì cũng là tàu cả, nhưng ngắn gấp 2 và trọng tải chỉ có 40 % tàu Liberty. Vụ này khiến Đô đốc Moorer, Tham mưu trưởng Hoa Kỳ phải mỉa mai “Ai mà nhầm hai tàu này thì không phân biệt được nổi giữa tòa Nhà Trắng và Tượng đài Washington” (tượng đài này hình tháp nhọn và cao 170 mét). 
Vậy tại sao lại có chuyện lạ là phi cơ “lạ” đánh tàu “lạ” thế này? Liberty là một tàu do thám điện đàm của Hải quân Mỹ, và giải thiết được đưa ra là Israel muốn hủy những tang chứng mà tàu này “tóm” được:
1. Liberty biết được việc Israel hành quyết tập thể 1.000 tù binh Palestine và Ai Cập tại Al Arish. Giả thiết này không đủ thuyết phục. Chẳng lẽ vì thế mà Israel lại nhẫn tâm cố ý đánh chìm 1 tàu Mỹ và tận diệt thêm cả thủy thủ đoàn Hoa Kỳ để phi tang? Thế thì còn tệ hơn cả bác sĩ Cát Tường, đẩy luôn xuống sông cậu bảo vệ vừa giúp mình vứt xác nạn nhân!

Tù binh Ai Cập tại Al Arish khu vực Sinai năm 1967 (ảnh Getty Images)

2. Israel quyết định đơn phương đánh Syria, chiếm cao nguyên Golan, không để Hoa Kỳ biết sẽ “ép” họ phải ngưng bắn. Lý do để Israel chiếm cao nguyên Golan và Syria và nguồn nước ngọt, như Bộ truởng Quốc phòng Moshe Dayan sau này thú nhận, là bởi “lòng tham” của các nông trường Israel trong vùng chứ chẳng có gì “tự vệ chính đáng” gì hết (về sau Israel cũng chiếm được cao nguyên trong Cuộc chiến 6 ngày). Tàu Liberty bắt sóng được quyết định này. Israel sợ nếu tàu này báo cáo cho chính quyền Mỹ, ắt họ sẽ ngăn cản (“mình quá quắt lắm, anh không chiều được đâu nhé“). Như vậy phải phá sóng truyền tin và đánh chìm tàu ngay. “Lòng tham” này (greed, chữ của Dayan) là bất chấp, bất kể con tàu kia có là của ân nhân đỡ đầu?

Bể bơi và nông trại Israel trên Golan ngày nay (ảnh AKUS)

Sao thì, truyền thông và chính phủ Hoa Kỳ cũng “nhận chìm” chuyện này, và tàu USS Liberty như vậy chết đến 2 lần. Riêng đối với thủy thủ đoàn sống sót thì được chứng kiến quân lực Israel rõ là tồi, có mỗi cái tàu thám thính chỉ có 4 ụ thượng liên tự vệ (không hề được dùng đến) mà đánh không chìm được, và nhắm vào một con tàu đã lê lết bởi phi pháo mà 5 thủy lôi thì hụt mất 4!
Sự cố Liberty trên minh họa quan hệ đặc biệt và đối xử đặc biệt của Hoa Kỳ với Israel. Còn Israel đối xử với Hoa Kỳ ra sao?
Dưới thời Reagan, Mỹ đi đêm với Iran, giao kín bom khôn của Mỹ cho nước này. Việc này do Israel đảm trách. Nói cho dễ hiểu, Mỹ nhờ Israel, có mấy cái Iphone 5 tao đã cho mày, giờ mày đưa cho thằng Iran, tao sẽ bù lại cho mày sau. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ là McFarlane bí mật đích thân sang Tehran. Đây là việc rất ly kỳ vì vỡ lở là ở tù cả lũ (sau này, Đô đốc Poindexter, kế vị McFarlane đã phải lãnh án tù).
Theo McFarlane kể, phía Iran mới gặp ông là nắm áo chửi ngay, cha làm ăn kiểu gì vậy, tưởng tôi không biết khác biệt giữa Iphone 4 và Iphone 5 hay sao? McFarlane tím mặt, hóa ra Israel giao cho Iran là bom khôn đời cũ!

Tổng thống Mỹ Ronald Reagan hội ý với Bộ trưởng Ngoại giao George Shultz (trái) và Cố vấn An ninh Quốc gia Robert McFarlane, giữa năm 1983.

Dần dà, những ngang ngược này làm mất cảm tình dành cho Israel bởi Tây phương và Hoa Kỳ. Có đáng yêu mấy thì quý phi cũng trở thành Đát Kỷ, nhốt 1 triệu người Gaza trong một nhà tù lớn, dùng phi cơ đánh hết tất cả trại gà công nghiệp của dải, cho chúng mày khỏi ăn trứng gà vì ai cũng biết là trứng gà thì khó chọi lại bom. Ai là David anh hùng đây? Đứa trẻ cầm gạch đá hay là chiến xa Merkeva? An ninh Gaza không có vũ khí chống tăng hữu hiệu, cũng như trại gà không có vũ khí phòng không.

Mang trứng chọi bom: Trại gà ở Rafah, Gaza ngày 6/6/2012 sau khi các gà mẹ đã anh dũng chống trả lại phi cơ Kfir, tức “Sư tử con” (ảnh Abed Rahim Khatib, Demotix)

Ngay cả người Do Thái nước ngoài hay ở Mỹ (theo chữ củaTony Judt) đã chán “bị Israel bắt làm con tin”. Họ bắt đầu bực mình vì những việc Israel làm mà nhân danh tập thể này! Chính trường của Israel, ngày càng bị hai chiều hướng quá khích quyết định và thao túng. Một là thần quyền “truyền thống”, tất nhiên kỳ thị mọi người khác trên căn bản “dân tộc chọn lọc”. Hai là thành phần di dân mới từ Liên Xô cũ, ăn dồi heo vào ngày kiêng là thứ Bảy nhưng kỳ thị cũng không kém, và “lòng tham” cũng hấp háy các khu vực đất chiếm đóng, đẩy người địa phương đi để cất nhà.
Huyền thoại cuối cùng “Đây là chế độ dân chủ duy nhất trong khu vực” cũng rạn nứt nốt. Dân chủ tại Israel là cho 6 triệu người Do Thái, không phải cho 5,5 triệu người Ả Rập. Những người này phải tuân theo luật riêng dành cho họ, tức là thiết quân luật, hạn chế đi lại, hạn chế công việc, bị bắt giữ thoải mái không cần xét xử.

Lính Israel xét cặp học trò Palestine ở điểm kiểm tra 56, Hebron.

Dân chủ này giống như dân chủ tại Nam Phi hay tại miền Nam nước Mỹ trước đây, dân chủ cho người da trắng còn da đen thì ra phía sau xe buýt mà ngồi (như câu nói Mỹ vào thời đó “Chúng ta có thể đặt một người lên mặt trăng nhưng không đặt được một người da đen lên phía đầu xe buýt”). Tuy cựu Tổng thống Mỹ Carter than phiền là “Ở thành phố này (Washington), không một ai, không nhà chính trị nào dám phê bình Israel cả”, chính ông đã viết cả một quyển sách phê bình chính sách Apartheid (theo Nam Phi) này.

Đường ngăn đôi tại khu vực H2 Hebron, (Tây Ngạn thuộc Palestine), phía trái dành cho 35.000 Ả Rập và phía phải dành do 800 cư dân (settlers) Do Thái.

Ngày nay người Do Thái không còn bị phân biệt kỳ thị ở nước ngoài, không còn bị đe doạ sinh mạng hay cuộc sống, và trớ trêu là nếu họ bị phê phán thì đó là do những hành vi bất khả của Israel! Nếu bảo là Israel cần thiết cho an ninh của người Do thì ngày nay người Do không ở đâu mất an ninh bằng ở ngay tại Israel. Nếu bảo là Israel là Đất Hứa đảm bảo cho người Do có một cuộc sống tốt đẹp thì cuộc sống của họ tại Anh tại Mỹ tốt đẹp hơn nhiều. Theo Tổng Lãnh Sự Israel tại Los Angeles (2012), số người mang song tịch hay quốc tịch Israel tại bang California là 200.000-250.000, tại nước Mỹ là 600.000-700.000. 230 nhân viên ngoại giao của Israel tại Hoa Kỳ hiện mang song tịch hoặc hưởng quy chế thường trú (đây nói về người Israel ở Mỹ, không phải nói về người Do Thái)! Như vậy là riêng tại Hoa Kỳ, 10% người Israel chọn để sinh sống thay vì sống tại Israel. Còn người Do di dân sang Israel thì từ đâu? Sau đợt từ Liên Xô cũ, giờ họ từ…Ấn Độ. Mới đây, tộc Bnei Menashe ở Đông Ấn được phát hiện là có nguồn gốc Do Thái và được đưa về trấn thủ tại các vùng Israel chiếm đóng ở Tây Ngạn, khiến nhà chức trách Palestine phải lên tiếng “ Các ông muốn nhận ai là Do Thái thì cứ nhận, đó là việc của các ông, nhưng nhận họ thì đưa về nhà ông chứ tại sao lại đưa sang nhà tôi”!

Các thành viên của tộc Bneru Menashe, được coi là có gốc Do Thái, từ Ấn Độ di cư sang Israel, tại sân bay Ben Gurion

Giải pháp 2 quốc gia đến giờ bế tắc, bởi người 5,5 triệu người Palestine hiện diện chỉ được dành cho có 20% đất và 5 triệu người Palestine tỵ nạn không được phép trở về. Phần Tây Ngạn thì bị băm nát như tương bởi các ấp chiếm đóng vằn vện và chia cắt. Phần Gaza thì như là thiếu nữ cấm cung kín cổng và cao tường, nội bất xuất ngoại bất nhập; có quốc gia nào mà khả thi được trong những điều kiện này, kể cả các Bantustan tại Nam Phi còn kém bề ngột ngạt. Riêng Jerusalem, chỉ muốn chia một phần làm thủ đô chung cho cả hai vẫn còn không được Israel chấp nhận. Israel đơn phương tuyên bố Jerusalem là thủ đô và cho đến giờ chưa có quốc gia nào trên thế giới công nhận thủ đô này cả, kể cả Hoa Kỳ là nuớc vẫn đặt sứ quán tại Tel Aviv. Trong lịch sử quan hệ quốc tế, chuyện coi thường công ước và bất kể nghị quyết LHQ, Israel vô địch hàng đầu. 1955-2013, có tất cả 77 (bảy mươi bảy) nghị quyết của LHQ “lên án”, “đòi hỏi”, “kêu gọi” Israel mà chẳng đến đâu. Không tuân thì thôi, lâu lâu lại ném bom cả lực lượng Mũ xanh. LHQ và những giải pháp của LHQ chẳng là cái đinh gì cả, làm gì nhau, tôi là thằng bé khó bảo.

Năm 1996, Israel pháo tập 38 quả 155mm vào căn cứ LHQ tại Qana, Nam Lebanon là nơi đang có 800 thường dân lánh nạn làm thiệt mạng 106 thường dân, 114 bị thương cùng với 4 quân nhân UNIFIL (LHQ). Bản điều tra của LHQ cho đây là cố tình, có 2 trực thăng và 1 máy bay không người lái hiện diện để hướng dẫn pháo tập và Israel cho đây là tai nạn do bất cẩn gây ra. LHQ thông qua nghị quyết đòi 1.7 triệu USD tiền xây dựng lại căn cứ, tất nhiên là Israel không trả chắc là để đợi 2000 năm nữa

Mặt khác, tuy người Do Thái chẳng có lý do chính đáng gì để “trở về” khu vực này tái lập nước, nhưng hiện nay họ đang ở đó và hiện diện 6 triệu. Họ ở đó từ 100 năm nay và không ai đòi đuổi họ đi đâu cả, chẳng ai xua họ đi và lấy lại đất như họ đã làm với người Palestine. Đẩy họ xuống biển cũng chẳng phải là một giải pháp nốt. Vậy thì giải pháp là một quốc gia chung cho hai dân tộc, một quốc gia thế tục và dân chủ thật sự, trong đó mọi người đều bình đẳng và không phân biệt. Sự sống chung tốt đẹp này đã có tiền lệ ngay tại chỗ, trước khi Israel thành lập, người Do Thái đã sống chung êm đềm với người Ả Rập tại Palestine chứ còn ở đâu. Thảm sát người Do, cho đến giờ trong lịch sử là ở Tây Ban Nha, ở Nga, ở Ba Lan hay ở Đức, dưới tay người Ki-tô hay người La Mã nhé, không phải bởi người Hồi. Giải pháp này cũng không phải là bất khả thi đối với người Palestine hay là đối với cái gọi là khối Ả Rập. Thử đề nghị xem họ có chống lại không? Nó chỉ không được chấp nhận bởi người Israel cũng như trước đây người da trắng Nam Phi không thể chấp nhận bình đẳng và gọi Nelson Mandela là…, là gì nhỉ? Là “khủng bố”. (Khi Clinton sang dự sinh nhật thứ 90 của Mandela năm 2008, Mandela vẫn nằm trong danh sách khủng bố của Hoa Kỳ khiến chính quyền Mỹ phải bối rối và lột tên ông ra.)
Thực dân da trắng đến Nam Phi lập quốc mấy trăm năm trước đến giờ này (sau khi chế độ Apartheid cáo chung năm 1994) vẫn còn ở đó. Chế độ mới và đa số da đen, da màu chưa thấy đẩy người da trắng xuống biển. Họ sống chung dân chủ, hòa bình và bình đẳng (vâng) cũng vẫn tại quốc gia đó. Điều này chỉ mới 20 năm trước được cho là vô lý cực kỳ tại Nam Phi, thế thì cũng cho ta hy vọng là Israel trong tương lai cũng sẽ được như thế. Hai dân tộc sống chung công bằng, bình đẳng và phát triển (trong yêu thương trìu mến?). Điều này chỉ có thể thực hiện nếu có sự thay đổi quan điểm của cộng đồng người Do toàn cầu, của cộng đồng người Do tại Hoa Kỳ. Trước hết, và sau cùng, là sẽ nhờ vào những người Do công bằng và dũng cảm ngay tại Israel.
Dũng cảm và công bằng, dân tộc Do Thái không thiếu và điều đó, tất nhiên là với áp lực của dư luận công tâm thế giới, và trước hết là sức đề kháng của dân tộc Ả Rập, cho phép chúng ta được lạc quan rằng, ngay trong thế hệ của chúng ta, sẽ thấy được một ngày như vậy tại Palestine.
Nguồn bài viết : soi.com.vn

Posted in: Chính Trị,Do Thái,Nghiên Cứu Lịch Sử