Làm sao có một trí nhớ tốt?

 Nếu chúng ta ai cũng chỉ cần đọc lướt trên một trang giấy là nhớ hết và mãi mãi những gì viết trên đó thì hay biết mấy! Hoặc là chúng ta có thề mãi mãi không quên ngày sinh nhật của các bạn bè.Nhưng thât đáng buốn! không phài ai trong chúng ta cũng có được ký ức chính xác như vậy (eidetic memory). Chỉ một thiểu số thật sự có ký ức đó, còn phần đông chúng ta  đểu dựa vào các thiết bị giúp trí nhớ (mnemonic devices).Tuy nhiên, có điểm may mắn là bất cứ ai cũng có thể rèn luyện trí nhớ, và với thời gian và thực hành nhiểu người có thể đạt được khả năng nhớ (memorize) một lượng thông tin nhiểu không thể ngờ. Dù là bạn không muốn trở thành nhà vô địch trí nhớ toàn cẩu nhưng biết cách rèn luyện trí nhớ cũng là một điểu tốt …vì cũng giúp bạn thắng được một cuộc thi về lịch sử chẳng hạn  hay ít ra không quên được  chỗ đễ chìa khoá xe hơi!

Dưới đây là một số điểu hướng dẫn để bạn rèn luyện trí nhớ

1- Tin tưởng là  mình có một trí nhớ tốt và cải tiến được

Rất nhiểu người tự cho là mình có một trí nhớ kém đến cả tên người cũng không nhớ nổi và tự nhiên các con số biến mất khỏi trí óc không biết vì lý do gì. Nếu bạn có suy nghĩ như vậy thì hãy gạt bỏ ngay. Bạn phải quyết tâm cải thiện trí nhớ và tìm sự vui thích trong các tiến bộ của mình. Bạn đừng bao giờ nản chí.

2- Rèn luyện não bộ

Rèn luyện não bộ đểu đặn sẽ giúp cho não tăng trưởng và thúc đẩy sự phát triển các mối nối thẩn kinh mới có thể  giúp cải thiện trí nhớ. Bằng việc phát triển các  kỹ sảo trí óc mới ---đặc biệt là các kỹ xảo phức tap như học một ngôn ngữ mới hay chơi một nhạc cụ mới---và việc thách đố não với những bài đố hoặc  trò chơi game, chúng ta có thể giữ cho não năng hoạt và cải thiện chức năng sinh lý của não. Mỗi ngày bạn hãy dành khoảng 30 phút để chơi ô chữ, sudoku, hoặc game đã được chuyển tải sẵn vào máy điện thoại di động của bạn

3- Tập thể dục mỗi ngày

Tập aerobic đều đặn sẽ giúp cải thiện sự lưu thông máu huyết trong cơ thể  bao gồm cả não, .và có thể giúp ngăn chặn sự mất trí nhớ do tuổi già. Thể dục còn giúp bạn trở thành lanh lẹn hơn và cảm thấy thư dãn hơn , do đó việc ghi nhận các “hình ảnh” trong trí nhớ được tốt hơn

Môn tập aerobic là môn thể dục liên hệ tới và cải thiện việc tiêu thụ oxogen bởi cơ thể. Đây là một loại thễ dục đòi hõi tim và phổi phải lảm việc quá tải nhiểu hơn so với lúc nghỉ ngơi. Môn tập aerobic gồm có nhảy aerobic, đạp xe đạp, đi trượt tuyết, đi bộ, nhảy dây, chạy bộ, leo thang và bơi lội

4- Giảm căng thẳng tâm thần (stress)

Sựcăng thẳng tâm thần mạn tính (chronic stress) , mặc dầu không gây tổn thương về thể chất cho não,nhưng làm cho việc nhớ  (remembering) trở thành khó khăn hơn nhiếu. Nếu tình trạng stress kéo dài thì não sẽ bị tổn thương.

 Khi tình huống stress xẩy ra thì hypothalamus trong não sẽ nhận ra  và gởi tín hiệu cho tuyến yên (petuitary gland). Tuyến yên này tiết ra hoóc-môn ACTH (adrenocorticotropic hormone) , hoóc-môn này ảnh hưởng lên các tuyến thượng thận (adrenal glangs) trong việc bài tiết adrenaline và sau đó cortisol (corticosteroids). Chất corticosteroid này có thể làm yếu rào cản não-huyết và làm tổn thượng hippocampus (trung tâm trí nhớ). Sự tạo mô thẩn kinh (neurogenesis) thật sự có hiện diện trong hippocampus nhưng bị cản trở bởi stress.

Nói tóm lại, tình trạng stress mạn tính sẽ ảnh hưởng lên sức khoẻ và trí nhớ của bạn, nó sẽ làm tỗn thương não, v ì vậy cách tốt nhầt là phải tập kiểm soát stress. Stress không bao giờ có thể loại bỏ được, nhưng chắc chằn có thể kiểm soat được( http://ezinearticles.com/?How-Stress-Effects-Neurotransmitters&id=19510.) Ngay cả những stress tạm thời cũng làm cho việc tập trung tư tưởng và quan sát sự việc trở thành khó khăn. Bạn hãy tập thư dãn (relax) , tập đểu đặn yoga hay những môn tập thư dãn khác, và bạn cần tham khảo bácsĩ nếu bị stress mạn tính trẩm trọng

5- Ăn uống cho tốt và đúng

Ngoài thị trường có bầy bán nhiểu dược thảo bổ sung được quảng cáo là cải thiện trí nhớ, nhưng chưa có  thứ nào được chứng tỏ là có hiệu nghiệm qua các thử nghiêm lâm sàng (mặc dầu có những nghiên cứu qui mô hạn hẹp cho thấy một vài kết quả hứa hẹn về ginko biloba và phosphatidyldserine). Tuy nhiện một ch ế đ ộ ăn u ống lành mạnh sẽ giúp cho não khoẻ mạnh và những thực phẩm chứa các chất chống oxi- hóa ( như broccoli, blueberries, spinach, và berries…) và các acid béo Omega-3 giúp tăng cường chức năng của não. Bạn hãy nuôi dưỡng não với những chất bổ sung như thiamine, vitamin E, niacin và vitamin B-6. Ăn thành 5 hay 6 bữa ăn nhỏ trong một ngày thay vì 3 bữa ăn lớn cũng cải thiện sự vận hành của trí óc (bao  gổm cả trí nhớ) vì giới hạn được sư tụt giảm cũa mức đường-huyết có thể có ãnh hưởng tiêu cực tới não

6- Ghi nhận tốt các “hình ảnh”

Chúng ta thường quên các sự việc không phải vì trí nhớ chúng ta kém mà vì kỹ năng quan sát của chúng ta không tốt. Một  tình huống thường xẩy ra (và điểu này hẩu như  mọi người đều liên quan tới ) là khi chúng ta được giới thiệu với môt người. Thông thường lúc ban đầu chúng ta không nhớ tên người đó vì chúng ta thật sự không chú tâm vào việc đó. Bạn sẽ nhận thấy là  nếu bạn chủ tâm muốn nhớ những điểu như vậy thì bạn sẽ làm khá hơn. Một cách để tự huấn luyện kỹ năng quan sát của mình thì bạn hãy tập chú tâm quan sát trong vài giây ảnh chụp của một người không quen biết, rổi lật xấp tấm ảnh lại  và sau đó mô tả hoặc viết xuống càng nhiểu chi tiết vể tấm ảnh càng hay. Bạn hãy nhắm mắt lại và cố hình dung ra bức ảnh chụp trong trí óc. Mỗi lần tập như thế bạn hãy dùng một tấm ảnh khác và nếu thực tập đều đặn bạn sẽ thấy mình có thể nhớ được nhiều chi tiết hơn, ngay cả khi chỉ nhìn thoáng qua tấm ảnh

7- Để ký ức có thởi gian hình thành

Các ký ức ngắn hạn rất mong manh và chĩ cần chúng ta xao lãng  là quên đi nhanh chóng những sự việc đơn giản như số điện thoại chẳng hạn. Thìa khoá để tránh mất các ký ức trước khi chúng hình thành thì chúng ta phài có  thời gian tâp trung vào sự việc mà chúng ta cẩn phải nhớ trong môt khoảng khắc mà không nghĩ tới các sự việc khác. Vì vậy khi bạn muốn nhớ việc gì thì bạn hãy tránh đừng để bị xao lãng  và ngưng những công việc phức tạp trong một vài phút

8-Tạo ra những hình ảnh linh hoạt  dễ nhớ

Bạn có  thể  nhớ  một thông tin dễ dàng hơn khi mà bạn có thể hỉnh dung ra nó. Nếu bạn muốn liên hợp môt đứa trẻ với một cuốn sách, bạn đừng có hình dung một đứa bé đang ngồi đọc sách –vì hình ảnh đó quá đơn giản và dễ quên. Thay vào đó, bạn hãy nghĩ ra một cái gì  nổi bật hơn, một cái gì bắt mắt hơn, chẳng hạn như cuốn sách đuổi theo đứa bé hay đứa bé đang gặm ăn cuốn sách. Hình ảnh càng đập vào mắt và càng gây cảm xúc nhiểu thì sự liên hợp càng mạnh mẽ bấy nhiêu

9- Lập đi lập lại những điểu mà bạn cẩn nhớ

Bạn càng nghe thấy, nhìn thấy hoặc nghĩ tới điểu gì nhiều lần thì chắc chắn bạn sẽ nhớ điều đó, có đúng thế không? Khi bạn muốn nhớ điều gì-----chẵng hạn như tên người đổng nghiệp mới hay ngày sinh nhật của  người bạn thân --- bạn hãy lập đi lập lại  nhiểu lần hoặc  lớn tiếng hoặc nhẩm trong miệng.  Bạn có thể viểt xuống và nghĩ tới điểu bạn muốn nhớ

10- Tập trung thành nhóm các điểu bạn muốn nhớ

Một bản liệt kê một cách ngẫu nhiên các thứ (như bản kê những thứ phải ra chợ mua sắm) có thễ đặc biệt khó nhớ. Muốn dể nhớ hơn, bạn hãy  phân loại các thứ trên bản liệt kê ra thành từng nhóm. Như v ậy nếu bạn cần mua bốn thứ trong nhóm rau thì  bạn sẽ thấy dễ nhớ hơn cả bốn.

11- Tổ chức đời sống cho gọn gàng

Luôn luôn để các thứ  thường dùng như  chìa khoá, kính mắt ở cùng một chỗ.  Bạn hãy dùng một thiết bị xắp xếp điện tử (electronic organizer)hay một thiết bị kế hoạch hoá hàng ngày (daily planner) để  theo dõi các buổi hẹn, các ngày phải thanh toán hoá đơn, và những công việc khác. Ghi các số điện thoại và địa chỉ trong một cuốn sổ  địa chỉ hoặc vào máy điện toán hay điện thoại di động. Việc tổ chức gọn gàng  có thể giúp bạn  có thời giờ tập trung vào những công việc ít xẩy ra  hàng ngày.  Ngay cả nếu khi đời sống của bạn được tổ chức như vậy mà trí nhớ của bạn không cải thiện thì  bạn  cũng vẫn hưởng được nhiểu những lợi ích tương tự   ( chặng hạn như bạn không còn phải tìm kiếm chìa khoá nữa)

12- Ngồi thiền

Nghiên c ứu cho thấy những người ngồi thiền đều đặn có thể tập trung tư tưởng và có trí nhớ tốt hơn. Các nghiên cứu của bệnh viện Massachusetts General Hospital cho thầy là ngổi thiền thường xuyên tăng lượng máu chạy tới vỏ não (cerebral cortex) làm cho vùng này dày thêm. Một số nhà khảo cứu cho rằng điều này có thể gia tăng khả năng chú ý, tập trung và trí nhớ

13- Ngủ  ngon giấc

Lượng giấc ngủ ảnh hưởng tới khả năng nhớ của não đối với những thông tin mới nhận được. Theo báo cáo của Đại học Harvard thì ngủ giấc đêm  được tối thiểu 7 tiếng có thể  cải thiện trí nhớ ngắn hạn và  trí nhớ liên hệ dài hạn (long term relational memory)

14- Học hỏi các kỹ thuật giúp trí nhớ

Bạn hãy cải thiện trí nhớ với những trò  chơi game  
pegs http://en.wikipedia.org/wiki/Peg_solitaire),                   memory palaces (http://www.wikihow.com/Build-a-Memory-Palace) và  dominic sytem (http://en.wikipedia.org/wiki/Mnemonic_dominic_system.)  

Các kỹ thuật này tạo nền  tảng cho các  kỹ thuật luyện trí nhớ (mnemonic techniques)  và sẽ cải thiện trông thấy trí nhớ của bạn .

15- Hãy mạo hiểm và học hỏi  từ các sai lẩm

Bạn  hãy thử nhớ một trăm con số đẩu của pi (*) hoặc nếu bạn  đã  làm rồi thì hãy  thử với một ngàn con số đầu. Bạn  hãy thử nhớ tên các vị vua nước Anh với kỹ  thuật “memory palaces”  hoặc nhớ bản liệt kê thực phẫm cẩn mua ở chợ qua phương pháp hình dung (visualization). Nếu siêng năng cố gắng biết đâu bạn sẽ chẳng nắm vững đươc nghệ thuất nhớ

(*) Pi (л) là  biểu tượng của một số  có  tới hơn một ngàn tỉ  con số dùng trong tình học vòng tròn

Mời qúi bạn xem thêm video dưới đây

                       http://www.howcast.com/videos/4670-How-To-Improve-Your-Memory

Posted in: Kỹ Năng