Chia sẻ:
"Chúng ta đã đặt một nền tảng mới. Giờ nhiệm vụ của chúng ta là vẽ
ra một tương lai tươi sáng hơn. Hãy bắt đầu chương mới này - cùng nhau -
và hãy bắt đầu ngay bây giờ".
Trân trọng mời quý độc giả đón đọc.
Thông điệp Liên bang
năm nay được chờ đợi vì đây là lần đầu tiên Tổng thống Obama trình bày
các chương trình nghị sự và các đường hướng chính sách của chính phủ
trước Quốc hội do đảng Cộng hòa toàn quyền kiểm soát.
Nó cũng hứa hẹn sẽ đề cập đến nhiều vấn đề lớn trong cả đối nội lẫn đối ngoại của chính phủ Mỹ năm 2015.
Chúng tôi sẽ tường
thuật trực tiếp toàn bộ nội dung Thông điệp, kèm theo đó là các nhận
xét, bình luận của nhiều chuyên gia, nhà ngoại giao tên tuổi của Việt
Nam và Mỹ mà chúng tôi kết nối.
Thưa ngài Chủ tịch Hạ viện, Phó Tổng thống, các thành viên Quốc hội, cùng toàn thể công dân Mỹ:
Thế kỉ mới đã đi được
15 năm. Đó là 15 năm với những vụ khủng bố xảy ra tại chính quê hương
chúng ta, 15 năm với 2 cuộc chiến tranh dài kì và nhiều mất mát mà thế
hệ mới của chúng ta đã phải trải qua, 15 năm với một cuộc suy thoái kinh
tế lan rộng khắp đất nước cũng như trên toàn thế giới. Đó là một khoảng
thời gian đầy khó khăn đối với nhiều người.
Nhưng hôm nay, chúng ta sẽ bước sang trang mới.
Đêm nay, sau một năm
đột phá với nước Mỹ, nền kinh tế của chúng ta đang phát triển và tạo
công ăn việc làm ở mức cao nhất kể từ năm 1999.
Tỉ lệ thất nghiệp đã
thấp hơn so với trước thời kì khủng hoảng. Trẻ em đi học có tỉ lệ tốt
nghiệp ở mức cao nhất từ trước đến nay. Ngày càng nhiều người Mỹ đã có
bảo hiểm đầy đủ.
Chúng ta đã thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn dầu khí nước ngoài một cách tốt nhất trong hơn 30 năm qua.
Đêm nay, lần đầu tiên
kể từ vụ khủng bố 11/9, nhiệm vụ quân sự của chúng ta tại Afghanistan đã
kết thúc. 6 năm trước, gần 180.000 quân Mỹ đã có mặt tại Iraq và
Afghanistan.
Đến thời điểm này, con
số đó chỉ còn 15.000. Chúng tôi không quên sự dũng cảm và hi sinh của
những người chiến binh của Thế hệ 11/9, những người đã chiến đấu để bảo
vệ sự an toàn của chúng ta. Chúng tôi rất biết ơn các bạn.
Nước Mỹ, sau tất cả
những gì chúng ta đã phải trải qua, sau sự kiên trì và chăm chỉ cần
thiết để chúng ta có thể hồi phục, và với những nhiệm vụ phía trước, các
bạn hãy nhớ lấy điều này:
Bóng ma của cuộc khủng hoảng đã ở lại phía sau, và nước Mỹ vẫn vững mạnh (the State of the Union is strong - câu nói "cửa miệng" của các vị Tổng thống trong các bài Thông điệp Liên bang hàng năm - PV).
Vào thời điểm này, với
một nền kinh tế đang tăng trưởng, thâm hụt ngân sách đang giảm dần, một
nền công nghiệp năng động, và một nền sản xuất năng lượng phát triển hơn
bao giờ hết - chúng ta đã trỗi dậy từ cuộc khủng hoảng để tự kiểm soát
lấy tương lai của chúng ta với một sự tự do mạnh hơn bất cứ quốc gia nào
trên Trái đất.
Đây là lúc chúng ta quyết định số phận của mình trong 15 năm tới, và trong nhiều thập kỉ sau đó.
Liệu chúng ta có chấp nhận một nền kinh tế mà chỉ một vài người trong chúng ta được lợi lớn?
Hay liệu chúng ta nên
tập trung công sức vào sự phát triển của một nền kinh tế sẽ đem lại thu
nhập và cơ hội một cách công bằng đối với mỗi người?
Liệu chúng ta có nên
tiếp cận với thế giới bên ngoài một cách sợ sệt và đối phó, bị cuốn vào
những cuộc giao tranh khiến quân đội chúng ta suy yếu và làm giảm vị thế
của nước Mỹ?
Hay liệu chúng ta nên
tận dụng một cách khôn ngoan mọi nguồn lực nước nhà để đánh bại các thế
lực thù địch và bảo vệ hành tinh của chúng ta?
Liệu chúng ta có nên để
bị chia rẽ và đấu đá nội bộ? Hay liệu chúng ta nên tìm lại và nắm vững
những giá trị cốt lõi đã tạo nên một nước Mỹ như ngày nay?
Trong hai tuần tới, tôi
sẽ gửi lên Quốc hội một bản dự thảo với những bước đi thiết thực thay
vì những dự định mang tính đảng phái chính trị. Và trong những tháng tới
đây, tôi sẽ đi khắp nước Mỹ để thuyết phục các bạn ủng hộ những dự định
đó.
Đêm nay, tôi không muốn
đi quá sâu vào một danh sách các dự định tương lai, mà thay vào đó, tôi
muốn tập trung vào những giá trị có liên quan trực tiếp đến những sự
lựa chọn đang trước mắt chúng ta.
Đầu tiên là nền kinh tế.
7 năm trước, Rebekah và
Ben Erler, hai công dân thành phố Minneapolis, đã lấy nhau. Rebekah làm
nghề bồi bàn. Ben làm ngành xây dựng. Jack, người con đầu lòng của hai
người, sắp chào đời.
Họ là những công dân Mỹ trẻ tuổi đang xây dựng mái ấm ngay trên quê hương họ. Còn gì tuyệt vời hơn thế?
Rebekah đã viết cho tôi mùa xuân năm ngoái: "Ước gì chúng tôi biết được những gì sẽ xảy ra với thị trường nhà đất và xây dựng."
Từ hệ quả của cuộc
khủng hoảng, công việc của Ben gặp nhiều khó khăn. Anh phải làm những
công việc không đúng với sở trường để đảm bảo thu nhập, kể cả khi những
công việc này khiến anh phải xa gia đình trong thời gian dài.
Rebekah phải để lại
khoản tiền đã vay để học đại học, tạm thời đi học cao đẳng cộng đồng, và
phát triển sự nghiệp theo một hướng khác. Họ đã hi sinh vì nhau.
Và dần dần, công lao của họ đã được đền đáp. Họ đã có đủ tiền xây được một ngôi nhà mới. Họ có một người con thứ hai, tên Henry.
Rebekah có một công
việc ổn định với thu nhập cao hơn. Ben đã trở lại với ngành xây dựng sở
trường, và có thể về ăn tối cùng gia đình hàng ngày.
"Thật tuyệt vời, cái
cảm giác trỗi dậy sau thời kì khó khăn. Gia đình chúng tôi giờ đã gần
gũi và mạnh mẽ hơn sau những khó khăn trước đây" - Rebekah đã viết cho
tôi như thế.
Nước Mỹ chúng ta cũng gần gũi và mạnh mẽ hơn sau những khó khăn trước đây.
Nhà báo David Maraniss của Washington Post ca ngợi đây là "bài phát biểu tuyệt vời nhất của Obama".
Các bạn ạ, câu chuyện của Rebekah và Ben
cũng là câu chuyện của nước Mỹ chúng ta. Họ đại diện cho hàng triệu
người Mỹ đã làm việc chăm chỉ, hi sinh, và làm mới mình.
Các bạn chính là lý do tại sao tôi tranh cử
vào chiếc ghế Tổng thống này. Các bạn là những người trong tâm trí tôi
vào 6 năm trước, trong những tháng ngày đen tối của cuộc khủng hoảng tài
chính, khi tôi đứng trên thềm tòa nhà Quốc hội và hứa với các bạn rằng
chúng ta sẽ xây dựng lại nền kinh tế trên một nền tảng mới.
Sự cố gắng và kiên trì của các bạn đã giúp nước Mỹ trỗi dậy mạnh mẽ được như ngày hôm nay.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc giảm
outsourcing và tạo công ăn việc làm tại thị trường nội địa. Và trong 5
năm qua, các doanh nghiệp của chúng ta đã tạo thêm được hơn 11 triệu
công việc mới.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc giảm lệ thuộc vào dầu khí nước ngoài và bảo vệ hành tinh của chúng ta.
Và hôm nay, nước Mỹ nắm vị trí số một thế giới trong ngành dầu khí.
Nước Mỹ nắm vị trí số một thế giới về phát triển năng lượng gió.
Sản lượng năng lượng mặt trời của chúng ta
trong 3 tuần vào thời điểm này bằng với sản lượng năng lượng mặt trời
chúng ta làm ra trong cả năm 2008.
Và nhờ giá dầu giảm và chất lượng xăng tăng, mỗi gia đình Mỹ năm nay tiết kiệm được trung bình 750 USD tiền xăng.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc đào tạo lớp trẻ trong một thế giới đầy cạnh tranh.
Và hôm nay, những học sinh sinh viên trẻ của
chúng ta đang có điểm trung bình hai môn chính là Toán và Đọc hiểu cao
nhất từ trước đến nay. Tỉ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông của chúng ta
đạt mức cao kỉ lục. Và lượng sinh viên tốt nghiệp đại học cũng tăng hơn
bao giờ hết.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc những bộ
luật phù hợp có thể phòng ngừa một cuộc khủng hoảng mới, bảo vệ quyền
lợi của các gia đình Mỹ, và khuyến khích cạnh tranh công bằng.
Và ngày hôm nay, chúng ta đã có trong tay
những dự luật có thể ngăn chặn các lỗ hổng thuế quan, một cơ quan giám
sát tiêu dùng để bảo vệ chúng ta khỏi những cá nhân tổ chức cho vay nặng
lãi.
Và chỉ trong năm vừa qua thôi, gần 10 triệu người Mỹ đã được bảo hiểm y tế.
Trong mỗi bước tiến, người ta đã nói rằng
những mục tiêu của chúng ta là quá sức, rằng chúng ta sẽ làm trầm trọng
hóa thêm cuộc khủng hoảng.
Nhưng ngược lại, chúng ta đang chứng kiến sự
phát triển về mặt kinh tế một cách mạnh mẽ nhất trong hơn một thập kỉ
qua, các khoản nợ của chúng ta đã giảm 2/3, một thị trường chứng khoán
đã hồi phục và tăng trưởng gấp đôi, và tình hình lạm phát do bảo hiểm y
tế ở mức thấp nhất trong 50 năm qua.
Đã quá rõ ràng rồi.
Kinh tế lấy trọng tâm là tầng lớp trung lưu
hoàn toàn có thể được áp dụng. Tăng cường cơ hội sẽ đem lại hiệu quả. Và
những chính sách này sẽ tiếp tục phát huy tác dụng nếu như chúng ta có
thể gạt những mục đích chính trị sang một bên.
Chúng ta không thể kìm hãm nền kinh tế qua việc đóng cửa chính phủ.
Chúng ta không thể để người Mỹ sống trong lo
ngại bằng cách tước đi quyền được bảo hiểm của họ, hay ra những luật lệ
mới tại Phố Wall, hay tiếp tục đấu đá xoay quanh các chính sách nhập cư
trong khi chúng ta sở hữu một hệ thống có thể xử lý được điều đó.
Nếu Quốc hội đưa ra bất kì một dự luật nào liên quan đến những điều trên, tôi sẽ dùng quyền phủ quyết.
Ngày nay, nhờ có một nền kinh tế đang phát
triển, đà phục hồi của chúng ta đã có tác động đến cuộc sống của nhiều
người hơn. Mức lương đang tăng trở lại. Chúng ta nên biết rằng những ông
chủ kinh doanh nhỏ đang có ý định tăng lương cho người lao động ở mức
cao nhất từ năm 2007.
Có điều - những người trong chúng ta hôm
nay, chúng ta nên nhắm đến cái đích cao hơn. Chúng ta cần làm nhiều hơn
là chỉ "tránh không phá".
Đêm nay, chúng ta hãy cùng nhau nối lại mối
liên hệ lâu đời giữa công sức bỏ ra và những cơ hội phát triển, một
quyền lợi đặc trưng của mỗi người Mỹ.
Vì những gia đình như Rebekah vẫn cần sự
giúp đỡ của chúng ta. Vợ chồng cô ấy đang làm việc chăm chỉ hơn bao giờ
hết, nhưng họ không được đi du lịch, chưa được mua xe mới, để dành dụm
tiền trả nợ và giữ cho đến khi về hưu.
Chỉ riêng chi phí chăm sóc cho hai đứa con của họ cũng đã hơn cả tiền thuế nhà đất, và hơn tiền học một năm ở Đại học Minnesota.
Cũng như hàng triệu người dân Mỹ chăm chỉ
khác, Rebekah không ngửa tay xin viện trợ, mà cô ấy chỉ muốn chúng ta
tìm ra những chính sách mới để giúp gia đình cô có thể vượt lên.
Trước đây, trong mỗi bước tái cơ cấu nền
kinh tế trong lịch sử nước Mỹ, chúng ta đã có những bước đi táo bạo để
phù hợp với thời thế, đồng thời đảm bảo cơ hội công bằng cho mỗi người
dân.
Chúng ta đã có luật bảo vệ người lao động và
các gói bảo hiểm y tế (Medicare, Medicaid) để bảo vệ người dân khỏi
những khó khăn không ngờ tới.
Chúng ta đã trang bị cho người dân trường
học, cơ sở hạ tầng và mạng internet, những công cụ sẽ giúp họ biến những
cố gắng của mình ra thành quả.
Đây là bản chất của nền kinh tế trung lưu -
nước Mỹ sẽ hoạt động hiệu quả nhất khi mỗi người trong chúng ta đều có
cơ hội bình đẳng, đều bỏ ra công sức của mình, dưới một bộ luật công
bằng cho mọi người.
Chúng ta không chỉ muốn tất cả chia sẻ sự
thành công của nước Mỹ, mà tất cả chúng ta phải đóng góp cho sự thành
công của nước Mỹ.
Thượng nghị sĩ John McCain: "Đối với các vấn
đề an ninh quốc gia mang tính sống còn, bài phát biểu của Tổng thống
Obama thật không may đã cho thấy giờ đây, chính quyền đang thiếu sức
sống chiến lược như thế nào".
Vậy chúng ta cần những gì để phát triển một nền kinh tế trung lưu trong thời đại này?
Đầu tiên, kinh tế trung lưu sẽ phát huy tác
dụng nếu chúng ta có thể giúp các gia đình cảm thấy bình tâm trong một
thế giới nhiều đổi thay.
Cụ thể hơn, đó là giúp đỡ họ có thể có điều
kiện nuôi con ăn học, có điều kiện đi học đại học, có bảo hiểm, có một
mái ấm, và có lương hưu.
Những dự luật mới của tôi sẽ để tâm đến tất
cả những điều này, đồng thời giảm thuế và giúp mỗi gia đình có thể giữ
lại được cho mình hàng nghìn USD mỗi năm.
Tất nhiên không gì giúp đỡ các gia đình nói
trên tốt bằng một mức lương cao hơn. Đó là lý do tại sao Quốc hội cần
thông qua một bộ luật đảm bảo sự công bằng về mặt lương bổng cho cả nam
lẫn nữ.
2015 rồi. Đã đến lúc làm như vậy. Chúng ta
cần đảm bảo mỗi người lao động được nhận lương làm thêm giờ đúng với
công sức họ bỏ ra.
Đối với những thành viên trong Quốc hội vẫn
phản đối việc tăng mức lương tối thiểu, hãy lắng nghe điều này: Nếu các
vị thực sự tin rằng một người làm việc 40 tiếng/tuần có thể chăm lo cho
gia đình họ với mức lương 15.000 USD/năm, thử làm như vậy xem.
Nếu không, mong các vị hãy bỏ phiếu ủng hộ việc tăng lương cho những người Mỹ đang làm việc chăm chỉ hàng ngày kia.
Những thay đổi này sẽ không biến tất cả trở
thành người giàu, hay xóa đi mọi khó khăn trước mắt. Đấy không phải
nhiệm vụ của chính phủ.
Để mỗi gia đình đều có một cơ hội bình đẳng,
các nhà tuyển dụng cần có một tầm nhìn xa hơn, họ cần phải nghĩ đến
những lợi ích lâu dài của công ty mình thay vì chỉ đau đáu lo cho doanh
thu của quý sắp tới.
Chúng ta vẫn cần những bộ luật tiếp thêm sức mạnh cho các tổ chức công đoàn, và cho họ một tiếng nói riêng.
Những quyền lợi như chăm sóc trẻ em, nghỉ
ốm, hay một mức lương bình đẳng... sẽ tạo nên sự khác biệt trong cuộc
sống của hàng triệu hộ gia đình nước Mỹ. Đây là sự thật.
Và đây cũng là những gì tất cả chúng ta, dù là đảng viên Cộng hòa hay Dân chủ, phải làm được.
Thứ hai, để đảm bảo việc người dân Mỹ có thể
tiếp tục hưởng lương cao hơn trong tương lai, chúng ta cần phải làm
nhiều hơn để giúp người Mỹ nâng cao trình độ.
Nước Mỹ có thể phát triển đến vậy trong thế
kỉ 20 vì chúng ta miễn phí trường cấp 3, giúp một thế hệ các cựu chiến
binh vào đại học, và đào tạo một tầng lớp lao động có trình độ cao nhất
thế giới.
Nhưng ở thế kỉ 21 trong bối cảnh nền kinh tế
tưởng thưởng cho sự hiểu biết nhiều hơn bao giờ hết, chúng ta phải làm
được hơn thế.
Đến cuối thập kỉ này, cứ 3 đơn tuyển dụng
thì 2 trong số đó cần bằng đại học. Vậy mà rất nhiều người Mỹ trẻ tuổi,
thông minh, và năng động không thể có được điều đó vì lý do chi phí.
Điều này không công bằng đối với họ, và không tốt cho tương lai của nước
Mỹ.
Đó là lý do tại sao tôi sẽ gửi lên Quốc hội một dự luật miễn phí cao đẳng cộng đồng (Community College).
40% sinh viên Mỹ hiện nay chọn theo học tại
các trường cao đẳng cộng đồng. Trong đó có người trẻ mới bắt đầu sự
nghiệp cũng như những người luống tuổi hơn đang muốn tìm một công việc
tốt hơn.
Hay đó cũng có thể là các cựu chiến binh và
bố/mẹ đơn thân với ý định quay trở lại đi làm. Dù bạn là ai, dự luật này
sẽ là cơ hội để các bạn sẵn sàng cho một nền kinh tế mới mà không bị gò
bó bởi các món nợ. Nhưng các bạn phải hiểu rằng mình sẽ phải xứng đáng
với điều đó...
Tôi muốn cùng Quốc hội đảm bảo rằng những
người Mỹ đang bị những khoản nợ từ tiền học đại học đè nặng trên vai sẽ
không bị những khoản tiền này can thiệp vào những hoài bão của họ.
Và với mỗi thế hệ cựu binh Mỹ trở về từ
chiến trường, chúng ta nợ họ một cơ hội để thực hiện "Giấc mơ Mỹ", cái
mà họ đã phải hi sinh xương máu để bảo vệ. Chúng ta đã có những bước
tiến trong việc đảm bảo các cựu binh có được những quyền lợi họ xứng
đáng được hưởng.
Chúng ta đang làm những gì có thể để họ có thể chuyển sang cuộc sống của một thường dân Mỹ một cách đơn giản nhất.
Thưa tất cả các CEO tại Mỹ, tôi xin nhắc
lại: Nếu các bạn muốn một người có thể đảm bảo hoàn thành công việc được
giao, hãy tuyển một cựu binh về làm.
Cuối cùng, để đào tạo lao động tốt hơn, chúng ta cần một nền kinh tế có thể tạo ra công ăn việc làm với thu nhập cao.
Từ năm 2010, số lượng người Mỹ thất nghiệp
có việc làm trở lại nhiều hơn cả châu Âu, Nhật Bản và các nền kinh tế
phát triển khác cộng lại.
Các nhà máy xí nghiệp của chúng ta đã tạo
thêm hơn 800.000 việc làm mới. Nền công nghiệp sản xuất ô tô vốn là thế
mạnh cũng đã phát triển trở lại. Ngoài ra, cũng có hàng triệu người Mỹ
đang làm những công việc mà 10 hay 20 trước đây chưa hề xuất hiện, những
công việc tại các công ty như Google, eBay, hay Tesla.
Không ai biết chắc được nền công nghiệp nào sẽ là đầu tàu trong việc tạo công ăn việc làm trong tương lai.
Nhưng có một điều chắc chắn, nền công nghiệp đó sẽ được chào đón tại Mỹ...
Các doanh nghiệp thế kỷ 21, bao gồm cả các
doanh nghiệp nhỏ, cần xuất khẩu nhiều hơn các sản phẩm của Mỹ ra nước
ngoài. Sản lượng xuất khẩu của chúng ta đang ở mức cao hơn bao giờ hết,
và các nhà xuất khẩu có xu hướng trả lương cao hơn.
Nhưng lúc này đây, Trung Quốc lại muốn thay
đổi luật lệ tại khu vực phát triển nhất thế giới. Điều đó sẽ khiến lực
lượng lao động và các doanh nghiệp của chúng ta rơi vào thế bất lợi.
Tại sao chúng ta có thể để điều đó xảy ra? Chúng ta mới nên là người đặt ra những quy tắc đó.
Chúng ta phải tạo ra một sân chơi bình đẳng.
Đó là lý do tại sao tôi yêu cầu cả hai bên giao cho tôi quyền xúc tiến
thương mại để bảo vệ người lao động Mỹ, với những giao dịch thương mại
bình đẳng từ châu Á đến châu Âu.
Tôi là người đầu tiên thừa nhận rằng những
giao dịch thương mại vừa qua đôi lúc đã không được như ý muốn, và đó là
lý do tại sao chúng ta kịch liệt chỉ trích những quốc gia đã phá vỡ quy
tắc.
Nhưng 95% người tiêu dùng hàng Mỹ hiện đang
sống bên ngoài biên giới chúng ta, và chúng ta không thể để những cơ hội
đó tuột khỏi tay mình.
Hơn một nửa số giám đốc điều hành sản xuất
cho biết, họ đang tích cực mang về Mỹ những việc làm trước đây chỉ thực
hiện ở Trung Quốc. Hãy tin rằng họ có thể làm được điều đó.
...
Đó là lý do tại sao phần thứ ba của kinh tế
trung lưu nhấn mạnh vào việc xây dựng một nền kinh tế cạnh tranh mọi
lúc, mọi nơi, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.
Giúp đỡ các hộ gia đình làm ăn chăm chỉ ổn
định cuộc sống. Trang bị cho họ những công cụ cần thiết để có được việc
làm trong nền kinh tế mới hiện nay. Duy trì những điều kiện hướng tới
phát triển và cạnh tranh lành mạnh.
Đây là những bước đi mà nước Mỹ cần hướng tới. Tôi tin rằng đây cũng là những bước đi mà người Mỹ muốn hướng tới.
Nền kinh tế nước Mỹ sẽ mạnh hơn vào năm tới, hay 15 năm tới, và xa hơn là trong cả thế kỉ này.
Tất nhiên, nếu có một điều mà thế kỉ mới này
đã dạy cho chúng ta, thì đó là việc chúng ta không thể quá tập trung
vào công việc trong nước mà quên đi những thử thách đang chờ đợi chúng
ta ở ngoài biên giới.
Sứ mệnh đầu tiên của tôi với tư cách là Tổng
Tư lệnh là bảo vệ nước Mỹ. Để làm được điều đó, câu hỏi được đặt ra
không phải là liệu nước Mỹ có nên là đầu tàu của thế giới hay không, mà
là nước Mỹ làm như vậy bằng cách nào.
Khi chúng ta đưa ra những quyết định nóng
vội, bị dư luận dẫn dắt mà không suy nghĩ thấu đáo, khi phản ứng đầu
tiên của chúng ta trước mỗi thách thức từ bên ngoài là huy động quân
đội, đó là lúc chúng ta bị cuốn vào những cuộc giao tranh không cần
thiết, đồng thời bỏ qua một chiến lược ở tầm cao hơn mà chúng ta cần để
hướng tới một thế giới an toàn và thịnh vượng hơn.
Phản ứng như vậy chính là điều mà những kẻ thù của chúng ta muốn.
Tôi tin vào một nước Mỹ khôn ngoan hơn trong những bước đi tiên phong của mình.
Chúng ta mạnh nhất khi kết hợp giữa quân sự
và ngoại giao một cách đúng đắn, khi chúng ta biết cân bằng giữa sử dụng
tiềm lực quân sự và xây dựng liên minh, khi chúng ta không để nỗi sợ
lấy đi những cơ hội mà thế kỉ mới này đem lại cho chúng ta.
Đó chính là những gì chúng ta đang làm được vào thời điểm này - và nó đang tạo nên sự khác biệt trên toàn cầu.
Đầu tiên, chúng ta đồng lòng với những nạn
nhân của khủng bố trên toàn thế giới - từ trường học ở Pakistan đến
những con phố tại Paris.
Chúng ta sẽ tiếp tục truy lùng các phần tử
khủng bố, phá hủy hệ thống của chúng. Chúng ta có quyền hành động đơn
phương, vì những tên này là mối đe dọa trực tiếp đến an ninh Mỹ và các
nước đồng minh, và chúng ta đã làm đúng như vậy kể từ khi tôi nhậm chức.
Cùng lúc đó, chúng ta cũng đã rút ra nhiều bài học đắt giá trong 13 năm qua.
Thay vì để lính Mỹ túc trực tại những ngọn
đồi trên lãnh thổ Afghanistan, chúng ta đã đào tạo lực lượng an ninh cho
chính họ, những người giờ đây đã trở thành tiên phong.
Thay vì phải đem quân sang nước ngoài, chúng
ta đã liên minh với các nước từ Nam Á đến Bắc Phi để ngăn chặn các phần
tử khủng bố xâm nhập.
Tại Iraq và Syria, quân đội đồng minh dưới sự lãnh đạo của Mỹ đang chặn đứng bước tiến của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Thay vì bị cuốn vào một cuộc chiến tại Trung
Đông, chúng ta đang lãnh đạo một liên minh làm suy yếu thế lực đế tiến
tới tiêu diệt hoàn toàn tổ chức này. Và đêm nay, tôi kêu gọi Quốc hội
cho thế giới thấy được sự đoàn kết của các nước trong liên minh bằng
cách thông qua nghị quyết sử dụng vũ lực chống lại IS.
Thứ hai, chúng ta đang thể hiện sức mạnh của
Mỹ trong ngoại giao. Bằng việc ủng hộ nền dân chủ ở Ukraine và hỗ trợ
đồng minh NATO, chúng ta đang duy trì nguyên tắc nước lớn không thể bắt
nạt nước nước nhỏ hơn.
Năm ngoái, khi chúng ta và các nước đồng
minh áp đặt các lệnh trừng phạt, có những ý kiến cho rằng cuộc xâm lược
mà Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động là một sự kết hợp tuyệt hảo
giữa chiến thuật và phô diễn sức mạnh.
Nhưng hãy nhìn xem, hôm nay, Mỹ mới là nước
đang đứng hiên ngang trong sự đoàn kết với các nước đồng minh, trong khi
Nga bị cô lập, với một nền kinh tế tan hoang.
Đó là cách nước Mỹ đi đầu trên trường quốc
tế - không phải với sự hung hăng nhất thời, mà bằng những bước đi chậm
rãi nhưng chắc chắn, kiên định.
Ở Cuba, chúng ta đang đặt dấu chấm hết cho một chính sách đã lỗi thời.
Khi bạn làm một việc trong suốt 50 năm mà
không đi đến kết quả gì, đã đến lúc thay đổi. Chính sách mới của Mỹ đối
với Cuba có tiềm năng đặt dấu chấm hết cho một thời kì mất lòng tin lẫn
nhau giữa hai nước; xóa bỏ những cái cớ cho việc tiếp tục cấm vận Cuba;
và chung tay nối lại tình hữu nghị với người dân Cuba.
Và năm nay, Quốc hội nên bắt đầu gỡ bỏ lệnh
cấm vận. Như Giáo hoàng Francis đã từng nói, ngoại giao là một công việc
đòi hỏi nhiều "bước tiến nhỏ". Những bước tiến nhỏ này dần dần đã gộp
lại thành một thời đại mới đầy hi vọng cho đất nước Cuba...
Thứ ba, chúng ta đang nhìn xa hơn những vấn đề đã khiến chúng ta phải đau đầu trong quá khứ để hướng tới thế kỉ mới.
Không một quốc gia hay một tin tặc nào có
thể phá hoại hệ thống mạng của chúng ta, đánh cắp những bí mật quốc gia
của chúng ta, và xâm hại quyền riêng tư của người dân nước Mỹ.
Chúng ta cần đảm bảo rằng hệ thống tình báo
quốc gia có khả năng dập tắt các cuộc tấn công mạng như việc chúng ta đã
và đang làm đối với các phần tử khủng bố.
Và đêm nay, tôi kêu gọi Quốc hội thông qua
bộ luật giúp chúng ta có được những trang bị cần thiết để chống lại mối
đe dọa về an ninh mạng.
Nếu không làm vậy, nước Mỹ và nền kinh tế sẽ
phải đối mặt với nhiều rủi ro. Nếu làm được, chúng ta sẽ có thể tiếp
tục bảo vệ những công nghệ mới sẽ đem lại nhiều cơ hội cho tất cả mọi
người trên thế giới...
Tại châu Á - Thái Bình Dương, chúng ta đang
hiện đại hóa liên minh với các quốc gia trong khu vực đồng thời đảm bảo
các nước khác tuân theo quy tắc trong trao đổi hàng hóa, trong các tranh
chấp biển đảo, trong không phổ biến vũ khí hạt nhân, và trong công tác
cứu nạn thiên tai, đồng thời kêu gọi họ tham gia vào công cuộc chống lại
thay đổi khí hậu.
Không thách thức nào đem lại mối đe dọa lớn hơn thay đổi khí hậu đối với các thế hệ sau này...
Có một điều nữa về vị thế nước Mỹ mà tôi muốn nhấn mạnh - đó cũng là ví dụ về những giá trị của nước Mỹ.
Người Mỹ chúng ta luôn tôn trọng phẩm giá
con người, ngay cả khi chúng ta đang bị đe dọa, đó là lý do tại sao tôi
đã ra lệnh cấm tra tấn, và đảm bảo rằng việc sử dụng các công nghệ mới
như máy bay không người lái là đúng lúc đúng chỗ.
Đó là lý do tại sao chúng ta kịch liệt chống lại các phong trào bài Do Thái đã xuất hiện trở lại ở một số nơi trên thế giới.
Đó là lý do tại sao chúng ta tiếp tục phản
đối những định kiến về người Hồi giáo, vì phần lớn trong số họ cũng chia
sẻ tình yêu hòa bình với chúng ta.
Đó là lý do tại sao chúng ta bảo vệ tự do
ngôn luận, lên án đàn áp phụ nữ, hay phân biệt đối xử đối với các tôn
giáo thiểu số, với cộng đồng người đồng tính, lưỡng tính, và chuyển
giới.
Chúng ta làm những việc này không chỉ vì đó là những điều đúng đắn, mà còn vì những điều đó khiến chúng ta an toàn hơn.
Là người Mỹ, chúng ta có một cam kết phải
bảo vệ công lý - vì vậy thật vô lý khi hàng năm chúng ta phải dành ra 3
triệu USD cho mỗi tù nhân tại một nhà tù bị thế giới lên án và bọn khủng
bố lợi dụng để tuyển quân.
Kể từ khi nhậm chức Tổng thống, tôi đã có ý
muốn cắt giảm một nửa số tù nhân tại Guantanamo. Bây giờ là lúc để hoàn
thành sứ mệnh đó. Và tôi sẽ mạnh tay trong quyết tâm đóng cửa nhà tù
này.
...
Hướng tới tương lai thay vì ngoái lại quá
khứ. Đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa sức mạnh quân sự với ngoại giao, và
sử dụng vũ lực một cách khôn ngoan. Xây dựng các liên minh để đáp ứng
những thách thức và cơ hội mới. Đi đầu bằng các giá trị cốt lõi của
chúng ta.
Đó là những giá trị khiến chúng ta khác biệt.
Đó là những giá trị giúp chúng ta mạnh mẽ.
Và đó là lý do tại sao chúng ta phải phấn đấu để bảo tồn những giá trị này, những giá trị của riêng chúng ta.
Hơn một thập kỷ trước, trong bài phát biểu
tại Boston, tôi đã nói rằng không có một nước Mỹ của Đảng Dân chủ, hoặc
một nước Mỹ của Đảng Cộng hòa; không có một nước Mỹ của người da đen hay
da trắng, nhưng có một Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Tôi nói như vậy vì tôi đã nhận ra điều đó trong cuộc sống của chính tôi, trong một quốc gia đã cho một người như tôi một cơ hội.
Bởi vì tôi lớn lên ở Hawaii, nơi hội tụ của nhiều chủng tộc khác nhau.
Bởi vì tôi đã xem Illinois như quê hương -
một bang của những thị trấn nhỏ, của những mảnh đất nông nghiệp trù phú;
tôi đã nhìn thấy ở nó một mô hình thu nhỏ của đất nước mà đảng Dân chủ,
đảng Cộng hòa, hay những người không theo đảng phái sống chung với
nhau, với những người tốt đến từ mọi chủng tộc và tôn giáo, chia sẻ cùng
nhau những giá trị nền tảng nhất định.
Trong 6 năm qua, các chuyên gia đã nhiều lần nói rằng nhiệm kì của tôi đã không mang lại tầm nhìn này.
Trớ trêu thay, họ nói rằng nền chính trị của chúng ta dường như đang có nhiều chia rẽ hơn bao giờ hết.
Nó được dùng như bằng chứng cho những sai
sót không chỉ của riêng tôi - trong đó tôi thừa nhận tôi có rất nhiều -
mà cũng là bằng chứng cho thấy tầm nhìn đó của tôi là sai lầm, là quá
ngây thơ, và rằng có quá nhiều người đang hưởng lợi từ giao tranh đảng
phái và sự bế tắc.
Tôi hiểu tại sao họ lại hoài nghi như vậy. Nhưng tôi vẫn nghĩ rằng họ đã sai.
Tôi vẫn tin rằng chúng ta là một dân tộc thống nhất.
Tôi vẫn tin rằng chúng ta có thể cùng nhau làm nên những điều tuyệt vời.
Tôi có niềm tin như vậy bởi vì trong hơn 6 năm nhiệm kì vừa qua, tôi đã thấy nước Mỹ ở trạng thái tốt nhất của nó.
Tôi đã thấy những khuôn mặt tràn đầy hy vọng
của các sinh viên trẻ từ New York đến California; của những công chức
mới được bổ nhiệm tại West Point, Annapolis, Colorado Springs, và New
London.
Tôi đã chia buồn với các gia đình nạn nhân ở Tucson và Newtown; ở Boston, West, Texas, và West Virginia.
Tôi đã chứng kiến hôn nhân đồng tính đi từ
một vấn đề chia rẽ chúng ta nay đã trở thành một biểu tượng của sự tự do
trên đất nước này, một quyền dân sự hợp pháp tại các bang nơi 70% người
dân nước Mỹ sinh sống.
Vì vậy, tôi hiểu sự tốt đẹp, rộng lượng, và
lạc quan của người dân Mỹ, những người mỗi ngày vẫn đang sống trong lý
tưởng rằng chúng ta luôn tôn trọng và bảo vệ lẫn nhau.
Và tôi biết họ mong đợi những người trong chúng ta ở đây làm gương cho họ tốt hơn.
Vậy câu hỏi cho những người chúng ta ở đây
đêm nay là làm thế nào chúng ta, tất cả chúng ta, có thể phản ánh tốt
hơn những kì vọng của nước Mỹ.
Tôi đã từng làm việc trong Quốc hội với
nhiều người ở đây. Tôi hiểu rất rõ các vị. Có rất nhiều người tốt ở đây,
ở cả hai đảng phái.
Và nhiều người trong các bạn đã nói với tôi
rằng, tranh cãi trên các chương trình truyền hình, liên tục vận động gây
quỹ, và những nỗi lo về đảng phái không phải là những gì các bạn muốn
làm khi đặt chân vào Quốc hội.
Hãy thử nghĩ đến việc chúng ta thoát ra khỏi những khuôn mẫu cũ. Hãy thử nghĩ đến việc chúng ta làm một điều gì đó khác biệt.
Hãy hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn
không phải là một nơi mà đảng Dân chủ từ bỏ chương trình nghị sự của họ
hay đảng Cộng hòa chỉ chăm chăm theo tôi.
Mà phải hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn
là khi chúng ta tuân theo những chuẩn mực đạo đức của nhau, thay vì xoáy
vào những điểm yếu lớn nhất của nhau.
Phải hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn là
một môi trường tranh luận mà không phỉ báng lẫn nhau; nơi chúng ta nói
ra các vấn đề, các giá trị và nguyên tắc, và sự thật, chứ không phải là
xoáy vào những lỗi nhỏ nhặt, những scandal gây tranh cãi của nhau, những
điều không có chút liên can nào đến cuộc sống hàng ngày của người dân.
Phải hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn là
nơi mà chúng ta không đắm chìm trong những khoản tiền quảng cáo vận động
tranh cử mờ ám, mà thay vào đó dành nhiều thời gian hơn vào việc huy
động những người trẻ tuổi, với một ý thức về mục đích và khả năng của
bản thân, và kêu gọi họ tham gia vào sứ mệnh vĩ đại xây dựng nước Mỹ.
Nếu chúng ta có bất đồng, chúng ta hãy tranh
luận - nhưng chúng ta phải làm sao cho những tranh luận này thật chính
đáng với những vấn đề của đất nước...
Đó là một nền chính trị tốt hơn.
Đó là cách chúng ta bắt đầu xây dựng lại niềm tin.
Đó là cách chúng ta đưa đất nước này tiến về phía trước.
Đó là những gì mà người dân Mỹ muốn.
Đó là những gì họ xứng đáng được hưởng.
Tôi không còn chạy đua cho chiến dịch tranh
cử nào nữa. Điều duy nhất trong đầu tôi trong 2 năm tiếp theo không khác
gì so với những gì có trong tôi đã có kể từ ngày đầu tuyên thệ nhậm
chức: đó là làm những gì tôi tin là tốt nhất đối với nước Mỹ.
Nếu các vị chia sẻ tầm nhìn tôi vạch ra tối nay, hãy cùng tôi tiến tới thực hiện nó.
Nếu các vị không đồng ý ở điểm nào, tôi hy vọng các vị cũng hãy ít nhất làm việc với tôi ở các điểm mà các vị tán thành.
Và tôi cam kết với tất cả các nghị sĩ đảng
Cộng hòa ở đây tối nay rằng tôi sẽ không chỉ lắng nghe những ý kiến của
các vị, mà tôi sẽ còn tìm cách để làm việc với các vị, vì một nước Mỹ
giàu mạnh hơn.
Bởi vì hôm nay, tôi muốn tòa nhà này, thành
phố này, phản ánh đúng sự thật - rằng mặc cho tất cả các thiếu sót của
chúng ta, chúng ta là một tập thể có sức mạnh và lòng vị tha để nối lại
những bất đồng, để đoàn kết trong nỗ lực chung, để giúp đỡ lẫn nhau, dù
là ở những con phố trên nước Mỹ hay ở bất kì nơi nào trên thế giới.
Tôi muốn hành động của chúng ta có thể khiến
trẻ em mọi nơi hiểu rằng mỗi người trong số các em quan trọng thế nào
đối với chúng ta, và chúng ta là như cam kết sẽ cải thiện cuộc sống của
các em như thể các em là con cháu ruột thịt.
Tôi muốn hành động của chúng ta có thể khiến
các thế hệ tương lai hiểu rằng chúng ta nhìn nhận sự khác biệt của mỗi
người là một món quà tuyệt vời, rằng chúng ta là một dân tộc coi trọng
nhân phẩm và giá trị của mỗi công dân, dù nam hay nữ, trẻ hay già, da
đen hay da trắng, người Latin hay gốc Á, người nhập cư hay bản xứ, đồng
tính hay dị tính, người khuyết tật hay tâm thần.
Tôi muốn họ lớn lên trong một đất nước luôn
thể hiện cho thế giới thấy một sự thật: rằng chúng ta không phải là tập
hợp của bang xanh hay bang đỏ (bang xanh theo Đảng Dân chủ, bang đỏ theo đảng Cộng hòa - PV), mà chúng ta là Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Tôi muốn họ lớn lên trong một đất nước mà
một người mẹ trẻ như Rebekah có thể ngồi xuống và viết một bức thư cho
Tổng thống của mình để từ đó ông có thể tổng hợp lại câu chuyện về nước
Mỹ trong 6 năm qua.
Hỡi những người dân nước Mỹ, chúng ta cũng là một gia đình gắn bó.
Chúng ta cũng đã cùng nhau vượt qua khó khăn.
15 năm đầu của thế kỷ mới này, chúng ta đã trỗi dậy và bắt đầu lại công việc tái thiết nước Mỹ.
Chúng ta đã đặt một nền tảng mới. Giờ nhiệm
vụ của chúng ta là vẽ ra một tương lai tươi sáng hơn. Hãy bắt đầu chương
mới này - cùng nhau - và hãy bắt đầu ngay bây giờ.
Cảm ơn tất cả các bạn, Chúa ban phước lành cho các bạn cũng như nước Mỹ mà chúng ta yêu quý.