Dollar Exchange Rate
20:27
Hoàng Phong Nhã
Cali Today News - Chúng ta hãy cùng nhau khảo sát vấn đề, để đánh giá khả thế thành công hay thất bại của biện pháp.
I. Phương pháp kích thích kinh tế:
Phương pháp ông Mario Draghi tuyên bố ngày 22/01/2015 vừa qua cũng
chi là những biện pháp nhằm kích thích kinh tế, mà có người cho rằng đây
là một liều thuốc mạnh nhằm vực dậy kinh tế Âu châu, đã bị trì trệ từ
cuộc khủng hoảng năm 2008 vừa qua. Cuộc khủng hoảng này bắt đầu từ Hoa
kỳ, nhưng kinh tế Hoa kỳ đã được vực dậy, bắt đầu tăng trưởng mạnh vào
ba tháng cuối năm 2014, tăng trưởng Hoa kỳ là 5%, tỷ lệ thất nghiệp
xuống thấp.
Về kinh tế, người ta nói đến nhiều trường phái, nhưng thực ra chỉ có 2 trường phái chính:
Trường phái Kinh tế Cổ điển hay tự do (classique ou libétale) của
Adam Smith (1723 – 1790). Theo Trường phái này thì kinh tế cũng như tất
cả những sinh hoạt bình thường của con người đều đi theo một trật tự tự
nhiên (ordre naturel), như có nắng thì có mưa, như có ngày thì có đêm.
Kinh tế cũng vậy, theo luật tự nhiên cung (l’offre), cầu (la demande)
của thị trường. Như việc một hãng A sản xuất trên thị trường, nếu số
hàng nhiều quá, thì đi đến chỗ giá rẻ, một khi giá rẻ, thì người mua
dùng (la demande) sẽ mua nhiều, đi đến chỗ hai đường biểu diễn cung cầu
sẽ gặp nhau, cho ra giá quân bình trên thị trường.
Vì đi theo luật tự nhiên như vậy, nên trường phái kinh tế tự do hay
cổ điển chủ trương nhà nước không nên can thiếp vào đời sống kinh tế.
Tuy nhiên một hiện tượng kinh tế lớn xẩy ra là cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới vào năm 1929 – 1930.
Quan sát hiện tượng kinh tế thị trường vào những năm này, John M.
Keynes (1883 – 1946) thấy rằng luật cung cầu tự nhiên không tuân hành
như người ta nghĩ. Chẳng hạn thị trường lao động, số người thất nghiệp
tăng, giá lương giảm, thế mà những hãng xưởng vẫn không mướn thợ.
Từ đó ông chủ trương cần phải có sự can thiệp của chính phủ để kinh
tế trở lại bình thường, theo luật tự nhiên. Chính vì vậy mà người ta đã
gọi tư tưởng của Keynes là Tân Cổ điển hay tân tự do (Néo – Classique
hay Néo Libérale), và chính Keyns cũng tự nhận như vậy, vì ông chủ
trương có sự can thiệp, nhưng là một sự can thiệp có giới hạn để điều
chỉnh kinh tế để trở thành tự nhiên.
Tư tưởng kinh tế của Keynes được thâu tóm trong 2 lãnh vực:
- Lãnh vực chính trị ngân sách quốc gia, theo đó một chính quyền có
thể tiêu xài quá 3% ngân sách quốc gia đã định và dùng tiền này để can
thiệp vào đời sống kinh tế. Chẳng hạn ngân sách của một quốc gia là 100
tỷ $, thì chính quyền có thể tiêu xài 103 tỷ. Với 3 tỷ thêm này chính
quyền có thể mở mang đường xá, xây trường học v.v…, tạo them việc làm,
giúp khả năng mua bán của dân tăng, để kích thích kinh tế.
- Lãnh vực tiền tệ: Chính quyền qua ngân hàng nhà nước trung ương
có thể tăng hay giảm tiền lời chính (taux d’escompte) để làm cho số
lượng tiền ở trên thị trường kinh tế tăng hay giảm để kích thích kinh tế
hay giảm lạm phát (l’inflation) hoặc tránh giảm phát (la déflation).
Tư tưởng kinh tế của Keynes đã được Tổng Thống Hoa kỳ Franklin
Roosevelt (1932 – 1945) áp dụng đầu tiên và đã thành công. Và người ta
có thể nói từ đó đến nay phần lớn những quốc gia đều áp dụng tư tưởng
của Keynes, ngoại trừ những nước cộng sản chủ trương nhà nước hoàn toàn
can thiệp vào đời sống kinh tế.
Chính Tổng thống Obama cũng đã áp dụng tư tưởng của Keynes để phục
hồi kinh tế Hoa kỳ qua cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 2008 vừa qua và
đã thành công, qua chính sách vừa kích cung (relance par l’offre), như
việc giúp đở hãng xe Général Motor, đang bị phá sản, trở lại bình phục,
vừa kích cầu (relance par la demande), giúp những gia đình có thể trả
góp tiền nhà bằng cách thương thuyết giữa họ và ngân hàng, giảm lãi xuất
hay gia hạn tiền nợ.
Kinh tế Hoa Kỳ ngày hôm nay đã phục hồi và còn tăng trưởng. Tăng
trưởng vào những ngày cuối năm 2014 lên tới 5%, số thất nghiệp giảm
mạnh, ngành địa ốc đã trở lại sinh hoạt bình thường.
II) Phương pháp của ngân hàng Âu châu:
Kinh tế Khối Âu châu từ năm 2008 đến nay vẫn trì trệ, năm 2014 vừa
qua mức tăng trưởng cao nhất của Âu châu là nước Đức, 3%; nước thứ nhì
là Anh với 2%, thứ 3 là Pháp với không đầy 1%.Đấy là chưa nói đến một số
nước như Hy lạp, Tây ban nha, Bồ đào nha gần như bị khủng hoảng.Tăng
trưởng của toàn Khối là ở vào số âm (- 0,4 năm 2013). Lấy thí dụ điển
hình, dễ hiểu vì ngày hôm nay người ta đang nói nhiều đến nước Hy lạp,
mà cuộc bầu cử vào chủ nhật 25/01, đưa đảng phía tả lên nắm quyền, và
người ta nói đến việc nước này rút khỏi Khối Âu châu. Hy Lạp có vào
khoảng 11 triệu dân, Tổng sản lượng quốc gia là 241,7 tỷ $, sản lượng
tính theo đầu người hàng năm là 24 389 $, nợ quốc gia lên đến 320 tỷ $,
hơn 100% tổng sản lượng quốc gia, trong khi đó Keynes khuyên là nợ quốc
gia không qưá 50% tổng sàn lượng, và thâm thủng ngân sách không nên quá
3%.Nên nhớ thâm thủng ngân sách của Hy lạp lên đến hơn 10%.Có những
chính phủ đã làm ngân sách giả, che mắt dân và ngoại quốc để vay tiền.
Chính vì Khối Âu châu như vậy, mà ông Draghi tuyên bố dùng 1140 tỷ euros để kích thích kinh tế.
Có người cho rằng đây là một cuộc tấn công tiền tệ vô tiền khoáng hậu.
Thật vậy, những biện pháp mà ông Chủ tịch Ngân hàng Trung ương khối
Âu châu đề ra cũng nằm trong đường lối của Keynes, nhưng trong chính
sách tiền tệ.
Theo đó, Ngân hàng Trung ương Khối Âu châu bắt đầu từ tháng 3 này
sẽ bỏ ra mỗi tháng 60 tỷ euros, trung bình mỗi ngày 2 tỷ, để mua trái
phiếu tư và công, làm như vậy, về kinh tế là giúp những chính phủ, hãng
xưởng, tư nhân bán ra trái phiếu để lấy Euros, với Euros này, họ có thể
có những hoạt động kinh tế, mua bán thêm hay xây cất hãng xưởng, về mặt
tài chánh, thì làm cho số lượng tiền trên thị trường tăng thêm, mà người
Hoa kỳ gọi là “Quantitative Easing”, xin tạm dịch là “Nới lỏng số
lượng.”
Hành động này nhắm 2 mục đích: 1) Giúp những tác nhân kinh tế có
thêm tiền để dễ hoạt động; 2) Nhưng đồng thời cũng làm cho đồng Euros
bớt mắc mỏ so với đồng $.
Theo quan niệm Trường phái “Quantitative” (Số Lương), nếu lấy toàn
tổng số euros Me, trên thị trường vào một thời điểm nào đó, chia cho
toàn tổng số dollars Md, theo công thức Me:Md = Giá euros so với gia
đolars. Nếu Me tăng, Md giữ nguyên hay giảm, thì euros sẽ xụt giá.
Quả đúng như vậy, giá Euros từ xưa đến nay cao so với dollars, có
lúc 1 euro ăn 1,52 dolar, có lúc 1,32 dolar. Nhưng khi ông Draghi tuyên
bó sẽ tung ra 1140 tỷ euros để mua trái phiếu, thì ngày hôm trước hôm
sau, giá euro chỉ còn 1,1389 dolar.
Thực ra đây cũng chỉ là nằm trong trường phái của Keynes.
Ông Paul Krugman, Giáo sư trường đại học Princeton, Giải Nobel kinh
tế năm 2008, có viết một quyển sách đặc biệt cho Âu châu, năm 2013,
mang tựa đề “Sortez – nous de cette crise. Maintenant” (Hãy làm cho
chúng tôi ra khỏi cuộc khủng hoảng này . Ngay bây giờ), có viết:
“Cái gì có thể cứu Âu châu ?….: Đó là: 1) Bớt chính sách thắt lưng
buộc bụng man dại (austorité sauvage) trong những nước bị nợ; 2) Một
liều lượng nhỏ tăng thêm ngân sách trong những nước chủ nợ; 3) và một
chính sách tiền tệ mạnh mẽ hơn của Ngân hàng Trung ương Âu châu, nhằm
cho phép có một sự lạm phát tương đối hơi cao so với tình trạng giảm
phát hiện nay trên toàn cõi Âu châu. “(Sách đã dẫn – Nhà xuất bản
Flammarion – 2013 – Préface de l’Edition de Poche).
Tuy nhiên để tránh những tai nạn xấu xẩy ra, như một quốc gia có
thể bỏ ra rất nhiều trái phiếu để mua euros, thì ông Draghi đã làm ra
hai hàng rào ngăn cản:
1) Đó
là bất cứ quốc gia nào cũng chỉ có thể bán trái phiếu mua euros vào
thuận theo phần đóng góp của mình ở Ngân hàng Trung ương Khối Âu châu :
đó là Đức 25,6%, Pháp 20,1%, Ý 17,5%, Tây ban nha 12,6% v.v…
2)
Thêm vào đó còn một hạn chế là nếu có một biến cố tài chánh nào xẩy ra
thì Khối Âu châu chỉ chịu trách nhiệm 20% , 80% còn lại do ngân hàng
quốc gia trung ương của nước gây ra biến cố chịu trách nhiệm.
Những người hoan hô, ủng hộ :
Những nước hoan hô chính sách tài chính trên phần lớn là những quốc
gia phía nam Âu châu, đang bị chính sách kinh tế thắt lưng buộc bụng
trói buộc và ngay cả một số người trước kia thận trọng, như nhà kinh tế
Đức Henn Enderlein, người sáng lập ra Viện Jacques Delors, ở Berlin,
cũng viết :
“Quyết định của Ngân hàng Trung ương Âu châu là rất tốt. Tôi chỉ
giản tiện hi vọng rằng đó là cái gì và nhất là nước Đức không phải chịu
những nguy hiểm. Đồng Euro sẽ hạ giá và điều đó chỉ có lợi cho nước Đức,
một nước muốn trở thành vô địch về xuất cảng…. “Le Quantitative Easing”
(Chính sách tăng dễ dàng lượng tiền tệ) là một phương thuốc chữa trị
cho những kết quả không chắc chắn, nhưng đồng thời cũng là một trong
những phương tiện để kích thích tăng trưởng kinh tế.”
Những người chống hay nói đúng hơn là những người thận trọng, trong đó phải kể đến bà Thủ tướng Đức Angela Merkel.
Phát biểu trong Diễn đàn kinh tế toàn cầu Davos, ở Thụy sỹ, vào
ngày 22/01, Bà có nói rằng điều quan trọng là những vị lãnh đạo các quốc
gia Âu châu nên chú trọng vào việc cải tổ cơ cấu thay vì hy vọng vào
chính sách tài chính. Chính sách tài chính không thể thay thế cơ cấu
kinh tế, một quốc gia có một cơ cấu kinh tế xấu, thâm thủng ngân sách
quá cao, nợ nhà nước cũng vậy, không có cơ cấu để huấn nghiệp và luật lệ
lao động không uyển chuyển, hợp thời, thì dù chính sách tài chính nào
chăng nữa cũng không mang đến kết quả.
Khả thế thành công hay thất bại của những biện pháp nêu ra bởi ông Draghi :
Tất nhiên chính sách tài chánh của ông Draghi sẽ mang lại một số
kết quả. Tuy nhiên chúng ta cũng đừng nên quá lạc quan. Trường hợp điển
hình là nước Hy lạp.
Khối Âu châu và Quĩ Tiền tệ thế giới đã cho nước này vay tới 240 tỷ
$, bằng tổng sản lượng quốc gia, cộng thêm với nước này vay ở những cơ
quan tài chính khác, tổng số lên tới 320 tỷ $. Thế mà kinh tế Hy lạp vẫn
bị khủng hoảng. Tiền bạc không thiếu, nhưng dùng tiền bạc này như thế
nào, đó mới là quan trọng.
Vì vậy lời cảnh báo của bà Angela Merkel không phải là không có lý.(1)
Paris ngày 27/01/2015
Chu chi Nam và Vũ văn Lâm
(1) Xin xem thêm những bài về kinh tế về Keynes, trên http://perso.orange.fr/chuchinam/
Posted in: Kinh Tế
0 nhận xét:
Đăng nhận xét