Hội nhập kinh tế quốc tế là “trận Điện Biên Phủ trong kinh tế”

“Các doanh nghiệp hãy khoan trách Chính phủ, bởi thượng tầng đã có sự thay đổi tích cực, trong khi hạ tầng chưa chịu thay đổi… Mỗi doanh nghiệp cần xác định hội nhập kinh tế quốc tế là “trận Điện Biên Phủ trong kinh tế”. Nếu doanh nghiệp không thay đổi tư duy thì Việt Nam sẽ mãi lẽo đẽo đi sau thế giới”.

Nguyên Giám đốc Chiến lược Tập đoàn FPT Nguyễn Hữu Thái Hòa đã nhấn mạnh điều này khi đề cập đến vấn đề thay đổi tư duy, nâng cao năng lực cạnh tranh để sẵn sàng đón nhận cơ hội mà hội nhập kinh tế quốc tế mang lại.

“Rào cản lớn nhất của phát triển là thay đổi tư duy”

Về ý tưởng và đường lối, Chính phủ Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ, dần tiệm cận với các thông lệ quốc tế. Nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương đã được đàm phán, ký kết, cả ở cấp độ quốc gia, khu vực và toàn cầu. Tuy nhiên, theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế thế giới, Việt Nam vẫn đang đứng trong nhóm chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc chơi “hội nhập”, năng lực cạnh tranh vẫn còn ở mức thấp.

Doanh nghiệp Việt Nam cần thay đổi tư duy, nâng cao năng lực cạnh tranh để sẵn sàng đón nhận cơ hội mà hội nhập kinh tế quốc tế mang lại

 Ảnh: Tất Tiên

Một điểm sáng được thế giới đánh giá cao là hàng loạt chỉ số về công nghệ thông tin - viễn thông của Việt Nam đứng đầu toàn cầu và giúp GDP tăng trên 5% mỗi năm. Tuy nhiên, trên thực tế, Việt Nam đang lãng phí nguồn lực đó, đại bộ phận doanh nghiệp và người dân vẫn chưa tận dụng và khai thác được cơ hội phát triển này. “Cho đến nay, Việt Nam vẫn chỉ là một quốc gia “gia công”, chủ yếu thu hút FDI dựa vào nhân công giá rẻ và lao động cần cù”, ông Nguyễn Hữu Thái Hòa nhận định.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa thẳng thắn chỉ ra: “Rào cản lớn nhất hiện nay đối với Việt Nam là về thay đổi tư duy. Tư duy là điểm nghẽn, ẩn số cần phải giải mã, cần phải thay đổi. Cho đến nay, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa thực sự thay đổi tư duy để hội nhập, mà vẫn giữ thói quen trông chờ nhận được hợp đồng từ “sân sau”. Trong khi đó, bản chất của doanh nghiệp là tri thức và 100 năm qua, tri thức của doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa thay đổi. Tại Việt Nam, sự sáng tạo chỉ đóng góp 3% GDP, trong khi so với các quốc gia khác như Nhật Bản - một quốc gia già cỗi, không có nhiều tài nguyên, không có FDI, nhưng sự sáng tạo đã đóng góp tới 70% GDP.

Trước bối cảnh hội nhập sâu rộng, ông Mai Hữu Tín – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư U&I cũng cho rằng: “Nếu chúng ta vẫn giữ tư duy ta có thể làm dễ dàng như đã từng làm, thì sẽ rất khó để tồn tại”. 

Đồng quan điểm này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khuyến nghị, doanh nghiệp hãy tư duy đến một “sân chơi” lớn, một thị trường lớn hơn với những thách thức lớn hơn để nhập cuộc tốt nhất với sự năng động của chính mình.

“Cần chấn hưng lại doanh trí”

Để tận dụng tối đa cơ hội phát triển mà hội nhập mang lại, nhiều ý kiến cho rằng, Chính phủ cần đẩy mạnh cải cách thể chế để kích thích các dòng đầu tư, đấu thầu bằng điện tử để minh bạch hóa thông tin, từ đó tăng cường sức cạnh tranh, nâng cao hiệu quả đầu tư công. Doanh nghiệp Việt Nam cần phát huy lợi thế của người đi sau và áp dụng những thành tựu công nghệ của thế giới phẳng, kỷ nguyên số hóa, Internet…

Trên phương diện của nhà hoạch định chiến lược, ông Nguyễn Hữu Thái Hòa cho rằng: “Chúng ta cần định vị Việt Nam là trung tâm chiến lược về văn hóa - kinh tế - chính trị. Hiện nay, có tới hơn 40% dòng tiền của thế giới chạy xung quanh Việt Nam, nhưng điều đáng tiếc là các dòng tiền đó chưa chui vào cái phễu trung tâm”.

Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, ông Nguyễn Hữu Thái Hòa đưa ra một ví dụ thực tế về hải quan điện tử để so sánh Việt Nam với các nước khác trong khu vực. Điển hình như ở Singapore, các cảng biển trung chuyển hàng hóa thường rất nhỏ do sự hạn chế về địa hình, nên tất cả các tàu thuyền phải bốc, dỡ hàng hóa rất nhanh chóng, các thủ tục hải quan được giải quyết không quá 30 phút nhờ áp dụng công nghệ thông tin. Trong khi đó, ở Việt Nam, thời gian để thực hiện các thủ tục thông quan hàng hóa thường phải mất tới 1 tuần.

“Tăng năng lực cạnh tranh bằng công nghệ thông tin, mỗi năm Việt Nam có thể cộng thêm 5% vào GDP. Chỉ một quốc gia không chịu phát triển mới không ứng dụng điều này”, ông Nguyễn Hữu Thái Hòa nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa cũng cho rằng: “Không phải vì yếu kém, thua thiệt mà chúng ta bỏ cuộc, yếu vẫn có thể tìm được thị trường phát triển riêng”. Để chứng minh điều này, ông Hòa đã chia sẻ câu chuyện thực tế của Tập đoàn FPT. Theo đó, FPT thu được nhiều lợi nhuận và kiếm được bộn tiền nhờ 10 cơn bão mỗi năm, từ việc rút ngắn thời gian khắc phục sự cố các trạm phát sóng viễn thông do ảnh hưởng của bão từ 5 - 7 ngày xuống còn 2 ngày bằng cách tập trung toàn bộ nhân lực, vật lực”. Tập đoàn FPT cũng đang viết phần mềm cho Tập đoàn Boeing là tập đoàn hàng không số 1 thế giới – điều mà trước đây chúng ta chưa từng nghĩ tới.

Bích Thủy

Posted in: Kinh Doanh