Đau mặt dữ dội do tổn thương dây thần kinh số 5

Khi dây thần kinh số 5 có vấn đề, bệnh nhân bị đau ghê gớm ở mặt, cảm giác như điện giật, dao đâm. Bệnh nhân thường rơi vào tình trạng thiếu dinh dưỡng, dễ nổi nóng, trầm cảm, có người tự tử.

Bệnh thường gặp ở phụ nữ trên 50 tuổi. Cơn đau xuất hiện sau một kích thích nào đó, có thể kéo dài vài giây đến vài phút. Bệnh nhân có các cơn đau dữ dội xen kẽ với lúc bình thường, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Đau bắt đầu từ một hay nhiều nhánh của dây 5, kèm theo giật cơ. Dây 5 chia 3 nhánh là dây mắt, dây hàm trên, dây hàm dưới nên còn gọi là dây thần kinh sinh ba. Đau thường bắt đầu ở nhánh dây hàm trên hoặc nhánh dây hàm dưới. Ở dây hàm trên, đau lan dọc theo xương gò má, mũi, môi trên và các răng trên. Ở dây hàm dưới, đau lan theo phần dưới của xương gò má, môi dưới và xương hàm dưới. 97% các trường hợp chỉ đau nửa mặt.

Đặc điểm nổi bật của bệnh là có một vùng nhỏ đau khởi phát ở trên mặt, có thể trên gò má, mũi, môi, khi kích thích sẽ tạo ra cơn đau bùng nổ điển hình (vì trên mặt có nhiều thụ cảm cảm giác), nhất là chạm nhẹ hay các rung động. Chính vì vậy mà trong cuộc sống hằng ngày, người bệnh bị rất nhiều tác động tạo ra cơn đau: rửa mặt, đánh răng, cạo râu, nói chuyện, ăn nhai… Người bệnh ngại ăn và uống vì đau, dẫn đến sụt cân và mất nước. Giữa các cơn đau thường là cảm giác hoàn toàn bình thường nhưng một số người hơi đau nhẹ do chèn ép thần kinh.

Nguyên nhân gây bệnh không rõ ràng. Một số các nhà nghiên cứu cho rằng đau là do sang chấn mãn tính dây 5. Sang chấn có thể là do tai nạn hay phẫu thuật không khéo làm tổn hại dây thần kinh; hay do các bệnh hệ thống như Lupus ban đỏ, xơ hóa hệ thống… Bệnh nhiễm trùng có thể gây hội chứng đau dây 5, chẳng hạn giang mai. Tiểu đường cũng làm tổn thương các mao động mạch nuôi dưỡng dây 5, làm rối loạn dẫn truyền và chết tế bào.

Một số nhà bệnh học thì cho rằng có sự thay đổi hóa sinh ở ngay trong dây thần kinh. Có thể có một mạch máu bất thường, khối u đè lên dây thần kinh và đây là nguyên nhân gây đau

Các thuốc giảm đau thông thường gần như không có tác dụng với hội chứng dây 5. Phần lớn bệnh nhân được điều trị bằng thuốc làm giảm sự dẫn truyền quá mức của dây này như baclofen (lioresal), carbamazepine (tegretol), phenytoin (dilantin).

Có thể phong bế dây thần kinh bằng cách tiêm thuốc tê, steroid, tiêm thuốc phá hủy các tế bào thần kinh bị hỏng.

Cách điều trị khác là tiêm thuốc vào vùng hạch gasser: Dùng kim nhỏ dài chọc vào giữa gò má đi qua lỗ bầu dục để đến hốc meckle là nơi hạch gasser nằm, tiêm đúng nhánh dây thần kinh gây hội chứng đau. Trường hợp có động mạch bất thường đè lên dây thần kinh, làm giảm sức ép lên dây thần kinh thì có thể phẫu thuật.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)

Posted in: Sức Khoẻ