Bệnh nhân liệt nửa người

sẽ vận động bình thường qua kỹ thuật tập luyện động tác thụ động – chủ động.


 Lương y Võ Khai Nghiệp

Trích “Sổ tay VÕ THUẬT” số 40/1995.

Bài 1: KỸ THUẬT CÁC BÀI TẬP THEO TẦM VẬN ĐỘNG.

1. Chuẩn bị tư thế bệnh nhân để tập bằng cách: Đặt bên liệt bệnh nhân nằm phía ngoài cạnh giường, bên lành nằm sát tường tạo thế và vị trí cho người tập luyện thuận lợi và đúng quy cách.

2. Nguyên tắc tập cho bệnh nhân. Kỹ thuật viên phải tập cho bệnh nhân những động tác nhẹ nhàng, đều đặn tránh làm những động tác thô bạo có thể làm tổn thương các khớp của bệnh nhân.

3. Tập thụ động cho bệnh nhân lăn nghiêng bên lành và lăn nghiêng bên liệt, sau đó ta tập từ thụ động sang có trợ giúp và cuối cùng tập cho bệnh nhân nghiêng chủ động.

4. Phương pháp tập chủ yếu “theo tầm vận động” có ba cách:

a/ Tập thụ động: Kỹ thuật viên tập hoàn toàn cho bệnh nhân các động tác.

b/ Tập có trợ giúp: Bệnh nhân làm và kỹ thuật viên giúp tập.

c/ Tập chủ động: Bệnh nhân tự tập theo hướng dẫn của kỹ thuật viên.

5. Giai đoạn đầu tập tại giường, kỹ thuật viên phải hướng dẫn bệnh nhân trăn trở hai giờ một lần để phòng loét do đè ép và cứng khớp.

Bài 2: KỸ THUẬT VIÊN TẬP CÁC ĐỘNG TÁC THỤ ĐỘNG CHO BỆNH NHÂN LIỆT NỬA NGƯỜI.

 

Đây là giai đoạn đầu thiết yếu tập cho bệnh nhân liệt còn ở tình trạng liệt mềm, nếu các điều trị tập luyện thụ động tốt cho bệnh nhân sẽ ngăn ngừa được nhiều biến chứng thứ phát như cứng khớp, teo cơ, co rút sau này.

Lưu ý: Khi tập luyện các động tác thụ động, người kỹ thuật viên phải lưu ý đến tư thế, vị trí của toàn bộ cơ thể, chứ không phải chỉ của khớp cần tập.

Các động tác tập thụ động:

1. Chi trên:

a/ Tập vận động khớp vai (4 động tác) gồm:

-         Gấp và duỗi

-         Đưa tay bệnh nhân thẳng qua đầu

-         Dang và khép khớp vai

-         Tập xoay khớp vai vào trong và ra ngoài

b/ Tập vận động khớp khuỷu:

-         Gấp và duỗi

-         Xoay ngửa và xấp cẳng tay

c/ Tập vận động khớp cổ tay:

-         Gập và duỗi khớp cổ tay

-         Nghiêng khớp cổ tay về phía xương trụ và quay

d/ Tập vận động xương ngón tay:

-         Gấp và duỗi

-         Dang và khép các ngón tay

-         Tập gấp duỗi các khớp ngón cái

2. Chi dưới:

a/ Tập khớp háng, khớp gối:

-         Gập và duỗi khớp háng và khớp gối

-         Dang và khép khớp háng

-         Xoay khớp háng vào trong và ra ngoài

b/ Tập gấp duỗi khớp cổ chân:

-         Tập xoay khớp cổ chân vào trong và ra ngoài

-         Gấp duỗi những khớp ngón chân

3. Tập bệnh nhân ở tư thế nằm sấp:

- Tập khớp vai, duỗi khớp vai

- Tập duỗi khớp háng

- Tập gấp và duỗi khớp gối

- Tập gấp và duỗi khớp cổ chân

Bài 3: KỸ THUẬT TẬP ĐỘNG TÁC CHỦ ĐỘNG CHO BỆNH NHÂN LIỆT NỬA NGƯỜI.

Giai đoạn hai, sau khi bệnh nhân đã được tập thụ động và có tiến triển phục hồi dần các chức năng, người điều trị lượng giá và bắt đầu cho bệnh nhân tập chủ động trước những chi nào đã phục hồi được, và áp dụng cho bệnh nhân những bài tập chủ động sau.

Các động tác tập chủ động cho bệnh nhân

A. Tư thế bệnh nhân nằm ngửa tập chi trên

1/ Tập gấp, duỗi khớp vai, đến khi hai bàn tay sát giường.

2/ Tập gấp và duỗi cổ tay, găng tay vuông góc mặt giường.

3/ Tập gấp và duỗi các khớp của ngón tay

B. Bệnh nhân nằm ngửa tập chi dưới

1/ Tập gấp duỗi khớp háng và khớp gối bệnh nhân xuống theo chân liệt, sau đó duỗi sát cổ chân liệt và gấp khớp gối và háng chân liệt – cuối cùng duỗi ra.

C. Bệnh nhân ở tư thế ngồi

1/ Tập gập và duỗi khớp vai, tay lành đỡ tay liệt đưa thẳng cao qua đầu, giữ khuỷu tay thẳng sau đó trở lại tư thế ban đầu.

2/ Tập gập và duỗi khớp khuỷu

3/ Tập gập và duỗi khớp cổ tay

4/ Tập gập và duỗi các khớp ngón tay

VKN

Posted in: Sức Khoẻ,Y Học