Công chúa Ả rập Saudi và cơn cuồng mua sắm (rồi lừa gạt) hàng hiệu nhiều triệu đôla

The Saudi Princess and the Multi-Million Dollar Shopping Spree

By James Reginato – Vanity Fair – April 7, 2015
Người dịch: Kevin Bùi
 Công chúa Saudi Maha Bint Mohammed bin Ahmad al-Sudairi tìm cách xù khoảng 20 triệu USD nợ các cửa hiệu thời trang sang trọng nhất Paris và lờ đi hoá đơn khách sạn khoảng 7 triệu USD. James Reginato lần theo dấu của cô trong bài viết dưới đây.
Đó là một nước cờ cũ – lẻn ra khỏi khách sạn trong đêm khuya để tránh các hoá đơn. Nhưng có vẻ khó khăn một chút khi mà bạn có đoàn tuỳ tùng lên tới 60 người, một hoá đơn phải thanh toán lên tới 7 triệu USD, và một hàng dài các xe hạng sang và các loại xe khác đợi ở ngoài để đón bạn cũng như chở đi cả núi túi xách của bạn. Đó là tình huống xảy ra lúc 3:30 sáng ngày 31/5/2012 khi công chúa Maha bint Mohammed bin Ahmad al-Sudairi được cho biết là tìm cách bỏ trốn từ khách sạn 5 sao Shangri-La, ở quận 16, nơi cô và đoàn tuỳ tùng chiếm 41 phòng trong vòng 5 tháng. Sau một cuộc đối đầu căng thẳng đi kèm các cuộc gọi tới các nhà ngoại giao và quan chức cấp cao, bà được phép rời đi, chuyển tới khách sạn Royal Monceau gần đó, được sở hữu bởi Qatar, một láng giềng thân thiện của Saudi.
Có lẽ công chúa Maha nghĩ rằng bà có thể lẻn đi vì cũng ba năm trước đó tại Paris, theo báo chí, bà cũng suýt thành công trong việc tránh né trả 20 triệu USD sau cơn cuồng mua sắm lịch sử tại các cửa hiệu thời trang trên Đại lộ Montaigne, quảng trường Place Vendome và những nơi khác nữa. Đến khi phải trả tiền, công chúa Maha đã bỏ qua các phương thức thanh toán thông thường, thay vào đó để cho một tuỳ tùng trao cho bộ phận tính tiền một văn bản in nổi dòng chữ “Thanh toán sau” – một cách báo nợ (I.O.U) rất thời thượng. Tuy nhiên, đến một thời điểm nào đó, các chi phiếu bị ngừng lại. “Bà ấy là một khách hàng rất tuyệt vời trong vòng tám năm, nhưng rồi sau đó bà ấy chỉ đơn giản là ngừng trả tiền”, bà chủ cửa hàng đồ lót O Caprices de Lili cho báo chí biết vào tháng 6 năm 2009 khi bà chờ đợi để được trả số tiền gần 100 ngàn USD. Một chủ cửa hàng quần áo mặc ở nhà có tên gọi Key Largo tuyên bố rằng ông bị công chúa nợ số hàng hoá có giá trị lên tới gần 125 ngàn USD.
Thời gian cuối trong lần ở lại Paris năm 2009 – lần này ở khách sạn George V – có ít nhất một trong số 30 chủ nợ đã tới cắm trại nhiều ngày trong sảnh của khách sạn sang trọng này với hy vọng đòi được tiền, trước khi đệ đơn yêu cầu bồi thường. Bất kể hàng núi nợ này, lần ra đi của bà từ khách sạn này có vẻ không bị cản trở. Khách sạn này thuộc sở hữu của người anh em họ của bà, hoàng tử Alwaleed bin Talal (tổng tài sản 30 tỷ USD), và theo một số tờ báo, khoản nợ của bà được thanh toán bởi các quan chức thuộc đại sứ quán Saudi. Nhưng anh rể của bà, nhà vua Abdullah ( đã mất ngày 23 tháng 1 vừa qua), được biết là không vui vẻ gì về hành vi gây tai tiếng của công chúa Maha và trong lần trở về Saudi của bà, đã cho nhốt giữ bà tại gia.
Maha, ở độ tuổi 50, là vợ ba trong số ba bà vợ của Nayef bin Abdulaziz al- Saud. Cặp đôi này – cũng là anh em họ – đã chung sống với nhau tới ba thập kỷ cho tới khi chia tay. Họ có năm con chung, giờ đây có độ tuổi từ 22 tới 30. Vào năm 2009, Nayef (anh em cùng bố khác mẹ với nhà vua Abdullah) xếp thứ nhì trong danh sách kế thừa ngai vàng – và có những khoảng thời gian là người cai trị không chính thức của Saudi khi tình trạng sức khoẻ của cả nhà vua lẫn thái tử lúc đó, Sultan –anh ruột của Nayef – đều không tốt. Nayef được trao ngôi thái tử vào tháng 10 năm 2011 khi Sultan mất; vào đầu năm 2012 ông và Maha li dị. Ốm yếu vì bệnh tiểu đường, ông mất ngày 16 tháng 6 năm 2012, thọ 78 tuổi.
Vào tháng 12 năm 2011, Maha bất chấp chỉ dụ của hoàng gia và “thoát” trở lại Paris, theo tờ The Telegraph. Lần checkout phiền toái của bà tại khách sạn Shangri- La trùng với thời điểm mất của chồng cũ của bà, và theo một số người, cũng là khi bà mất hoàn toàn sự ưu ái từ vua Abdullah. “Nhà vua thực sự đã không chịu đựng nổi công chúa tại thời điểm đó – ông kệ bà muốn làm gì thì làm”, theo một phụ nữ Trung Đông sống tại châu Âu và biết công chúa.
Lần đòi tiền này của các nhà cung cấp còn khó khăn hơn nữa. Tháng 3 năm 2013, một thẩm phán ở Nanterre, phía Tây Paris, đã ra lệnh thu giữ hàng hoá trữ tại hai kho chứa hàng chất đầy số đồ mà bà Maha mua năm 2012, mang ra bán đấu giá để hoàn trả tiền cho các chủ nợ. Kho giấu đồ này được cho biết gồm quần áo, mũ, túi xách, đồ trang sức, các tác phẩm nghệ thuật, trang phục tắm, kính thời trang, thùng thuốc lá, các đĩa mạ vàng, khoảng một ngàn đôi giày phụ nữ, và một số bức ảnh đóng khung chân dung công chúa đội vương miện và đeo mặt nạ lễ hội.
Một trong số các chủ nợ là một công ty dịch vụ sang trọng đã cung cấp cho công chúa các tài xế và các xe sang – khoảng 30 chiếc mỗi ngày, bao gồm hai chiếc Rolls-Royce Phantom. Công ty này bị bỏ rơi với khoản nợ gần 400 ngàn USD, một quan chức của công ty cho phóng viên của tờ Người Paris. “ Chúng tôi chấp nhận rủi ro khi giao dịch với bà ấy, vì đó là một bản hợp đồng hấp dẫn, nhưng cuối cùng đó là thảm hoạ”, ông này cho biết. “Các thủ tục phải tuân theo để được hoàn lại tiền hiển nhiên là sẽ lâu, rất rất lâu”.
Do vậy, kết cục của chuyến đi thị sát gần đây của công chúa tới Paris khiến người ta tò mò. “Hoá đơn được thanh toán trong vòng 48 giờ” sau khi công chúa đi khỏi, một đại diện báo chí của Shangri-La cho biết. “ Chuyện này đã xong. Đây không phải là đề tài mà khách sạn muốn thảo luận”. “ Tất cả đều ổn”, theo lời người quản lý của Key Largo, cửa hàng đồ thể thao đã phải ra toà để đòi lại 125000 USD hồi năm 2009. “Hoá đơn đã được trả”.
Các cửa hiệu cũng rắc rối như chính vị khách Ả rập này, rõ ràng là không có ai muốn mất đi thị trường này. Paris từ lâu đã là điểm đến ưa chuộng của những người Ả rập giàu có. Họ tụ tập chủ yếu ở Quận Tám – nơi có các khu mua sắm cấp cao (như Đại lộ Montaigne). Có lẽ để ở gần với nơi mua sắm, các khách sạn được ưa thích của họ cũng ở quanh đó – George V hoặc Plaza Athénee (sở hữu bởi vua Brunei). “ Hiệu Ritz không là kiểu họ chuộng”, một quý bà có nhiều ảnh hưởng, bạn với gia đình hoàng gia và miêu tả thị hiếu thời trang Ả rập là hào nhoáng và dùng nhiều phụ kiện: “ Họ thích những thứ phô trương như Vuitton hay Chanel. Họ không phải là fan của Hermes. Anh không thể tưởng tượng được số giày mà họ mua đâu. Nhưng nếu anh có lúc nhìn thấy đế giày họ khi họ ngồi vắt chân, thì chúng lúc nào cũng mới. Đó là vì họ không bao giờ bước xuống đường cả”.
Giày dép, cũng như túi xách là loại mặt hàng được phụ nữ ưa chuộng nhất vì ở Ả rập, với bộ đồ che kín của phụ nữ, người khác chỉ nhìn được những phụ kiện này.
Theo những người Trung Đông thân thiết với công chúa Maha, khoản nợ của công chúa được trả – một cách bất đắc dĩ một lần nữa nhằm tránh tai tiếng cho gia đình – bởi một trong số những người anh em ruột của chồng cũ của bà, có thể là Salman, người kế vị ngai vàng từ nhà vua quá cố Abdullah từ tháng 1 năm 2015.
Trong khi đó, bản thân Maha lại bị nhốt tại gia một lần nữa – lần này giám sát chặt chẽ, cũng theo lời quý bà Trung Đông kia. “ Bà ấy không được rời khỏi đất nước một lần nữa”, bà nói thêm. (Các nỗ lực để liên lạc với công chúa Maha để bình luận về chuyện này đều không thành công).
Với vương triều al –Saud cai trị vương quốc Ả rập Saudi ( Xê-Ut) – nơi mà vua Abdulaziz (người sáng lập quốc gia vào năm 1932) có tới 45 con trai với ít nhất 22 bà vợ, có một sự khác biệt căn bản giữa anh em cùng bố khác mẹ với anh em ruột.
Salman và Nayef là hai trong số bảy con trai của vua Abdulaziz với bà vợ được sủng ái của ông, Hassa bint Ahmad al-Sudairi, thuộc gia tộc quyền lực Sudairi đến từ vùng cao nguyên trung phần Nejd của Saudi, cũng là nơi mà hệ tư tưởng Wahhabi chính thống nổi lên khoảng 300 năm trước. Theo một số nguồn tin, Hassa al-Sudairi có thể chỉ khoảng 13 tuổi khi bà được chọn để lấy vị vua tương lai. Sau vài năm, Abdulaziz ly hôn bà để lấy các bà vợ khác – đàn ông đạo Hồi chỉ được phép có cùng lúc bốn bà vợ tại mỗi thời điểm- nhưng ông cũng nhanh chóng kết hôn lại với bà. Họ có 12 con chung và chung sống với nhau cho tới khi ông qua đời vào năm 1953. Những người con trai của họ – được biết đến là Bảy người nhà Sudairi – hình thành một khối anh em ruột đông nhất trong gia đình hoàng gia và do vậy nắm giữ quyền lực khổng lồ. Nhà vua Abdullah (người không có anh em ruột nào) được cho là không ưa gì nhóm này và tìm cách giới hạn quyền lực của họ.
Nhưng với sự lên ngôi của Salman, người nhà Sudairi lại quay về vị trí đỉnh cao quyền lực.  Một trong số 10 con trai của Nayef, hoàng tử Mohammed bin Nayef, 55 tuổi – con của Nayef với bà vợ thứ hai, Al Jawhara- mới đây được chọn là Phó Thái tử.
Tiền bạc vẫn chảy tràn trề trong đại gia đình hoàng gia. Vào tháng 5 năm 2013, con trai út của Maha, hoàng tử Fahd, khi đó 21 tuổi đã tổ chức bữa tiệc tốt nghiệp kéo dài 3 ngày tại công viên Disneyland Paris cùng 60 người bạn, với chi phí lên tới 20 triệu USD. (80 vũ công được thuê để tạo ra các màn trình diễn ngoạn mục, với khu Main Street hoá thành đại lộ Paris, còn công viên mở cửa từ sớm và đóng cửa muộn, tới 2 giờ sang chỉ để phục vụ cho bữa tiệc này. Hoàng tử cũng mời Mickey và Minnie đi cùng trên máy bay riêng của mình). Sự thừa thãi rõ ràng là truyền thống của gia đình hoàng gia.

Shangri-La Hotel – Paris

Được xây dựng là cung điện cho hoàng tử Roland Bonaparte, cháu họ của Napoleon, Shangri-La là một trong số những khách sạn đắt đỏ nhất Paris. ( Giá phòng khởi điểm từ 750 USD, và các phòng hạng sang có thể lên tới 23000 USD cho một đêm). Kết hợp giữa phong cách Pháp cổ điển với nội thất sang trọng, hiện đại theo hướng tối giản, khách sạn này tự hào với dịch vụ tuyệt hảo của họ. Tuy nhiên những dịch vụ này hầu như vô ích đối với công chúa Maha, cho dù hoá đơn của bà lên tới 7 triệu USD. “ Bà ấy mang toàn bộ người của bà ấy theo”, cũng theo lời quý bà Trung Đông kia. “Từ lái xe cho tới hầu phòng, đầu bếp…”.
“Chúng tôi hầu như không bao giờ thấy bà ấy”, người gác cửa tại Shangri-La thì thầm. “Bà ấy sống về đêm. Bà ấy chỉ đi ra ngoài vào ban ngày vài lần trong suốt sáu tháng ở đây… Khi ấy bà ấy được bao bọc bởi khoảng 10 người hối hả đưa bà vào một trong những chiếc xe sang bên ngoài”. Theo một nguồn tin khác, người hầu của công chúa bao gồm cả bồi bàn, thợ cắt tóc, thư ký, vệ sĩ và đông đảo những người khác để khuân vác hành lý cho bà.
Lối sống về đêm như vậy là bình thường với cả giới giàu lẫn nghèo ở Ả rập Saudi, nơi mà ban ngày có thể nóng tới bỏng da. Bởi vậy, một số cửa hiệu sang trọng bậc nhất của Paris mở cửa tới khuya. Chẳng hạn cửa hiệu mang tính biểu tượng của Louis Vuitton ở đại lộ Champs- Elysees, được biết là đã mở lại vào lúc 2 giờ sáng chỉ để phục vụ công chúa. Có lúc trong khi mua sắm, bà muốn ăn và các gói hamburger ăn nhanh cũng được chuyển vào cho bà. (Dior, Dolce&Gabbana, Chaumet và Victoria Casal là một trong số các cửa hiệu hay được bà lui tới).
Dù rằng không nghi ngờ gì việc công chúa Maha là người nghiện mua sắm tầm cỡ thế giới, bà lại không phân biệt đối xử gì với các thương hiệu. “Bà ấy mua ở mọi nơi, từ Hermes cho tới Zara và tất cả các thương hiệu khác trong khoảng đó”, quý bà Trung Đông cho tôi biết.
Quả vậy, Key Largo, nơi bà để lại món nợ 125000 USD, là một cửa hàng thời trang giảm giá tại một khu mua sắm tồi tàn gần Trocadero, chuyên bán giày dép, đồ lót và đồ jeans hạ giá.
Bà hầu như càn quét sạch những gì gặp phải trên đường đi của mình, bất kể nơi nào. Theo quý bà Trung Đông, sau khi công chúa Maha đi thăm Geneva về, bà cần tới bốn chiếc xe tải để chở những gì bà mua về – bà thậm chí còn mua cả một chiếc Lamborghini và một chiếc Ferrari, dù rằng bà không lái xe (Phụ nữ không được phép lái xe ở Ả rập Saudi)
Theo quý bà Trung Đông, người tới thăm bà tại khách sạn, rất nhiều trong số hành lý của công chúa Maha chưa bao giờ được mở ra: “ Có bao nhiêu phòng chất đầy túi lẫn hộp. Nhìn chỗ nào cũng đầy túi với hộp, gần như tất cả đều chưa được mở”.
“ Khi tôi thấy bà ấy trong khách sạn, bà ấy chỉ mặc đồ pajama”, chứ không phải một trong số cả núi đồ bà đã tích luỹ. “ Và bà ấy đem theo năm tới sáu người chỉ để làm việc trong khu bếp, vì khu này cần sẵn sàng 24 giờ mỗi ngày”.
Mặc dầu được biết đến với sự vô cùng lãng phí của mình, công chúa Maha nổi bật như một người biết cảm thông một cách kỳ lạ khi bạn có cơ hội hiểu bà nhiều hơn.
“ Bà ấy có sự duyên dáng và ngọt ngào”, theo lời quý bà mà tôi nói chuyện với. “Nhưng bà ấy là một linh hồn lạc lối. Bà ấy thất học, anh biết đấy, người ta muốn kết hôn với những cô gái càng trẻ càng tốt. Và sau đó những người phụ nữ chẳng biết làm gì ngoài chuyện mua sắm. Điều này làm phụ nữ càng ngốc dại đi, và đó là vấn đề lớn với đất nước ấy – khi đàn ông quyết định mọi thứ”.
Là một người phụ nữ sống động, Maha được cho là đam mê âm nhạc, ca hát và yêu thơ ca, bà cũng thường thích làm thơ – toàn những thứ cấm kị trong văn hoá Wahhabi siêu bảo thủ của Ả rập Saudi. Và một trong những người thi hành trung thành nhất với văn hoá này chính là chồng bà.
Là bộ trưởng bộ nội vụ từ 1975, ông phụ trách cơ quan tình báo và an ninh của vương quốc, thậm chí nắm giữ phần lớn quyền điều khiển lực lượng cảnh sát tôn giáo của quốc gia này. Là một người bảo thủ không khoan nhượng, ông không chấp thuận những cải cách xã hội dù khiêm tốn của nhà vua Abdullah và được biết đến là người bỏ tù và xử tử những người Saudi chống chế độ, theo tác giả Karen Elliott House trong cuốn “ Bàn về Ả rập Saudi : Con người, Quá khứ, Tôn giáo, Các ranh giới và Tương lai”.
Tuy vậy, ít nhất là trong những năm đầu của cuộc hôn nhân với Maha, ông mê mẩn bà. “Ông ấy chiều chuộng, đam mê bà, trao cho bà ấy tất cả những gì bà ấy muốn”, theo lời kể của quý bà Trung Đông, người miêu tả ông ta như một “Kẻ thù của Chúa trời”.
“Ai mà lấy ông ta thì cũng sẽ phát điên”, bà này nói thêm.
Tới một thời điểm nào đó, cuộc hôn nhân bị vấp váp. Khoảng đầu những năm 2000, theo tờ tạp chí Le Nouvel Observateur của Pháp, có những lời đồn đại rằng bà thân thiết với một ca sỹ hát nhạc trữ tình của Saudi, Khalid Abdul Rahman. Được biết đến như “người tình của đêm“, ông được cho là đã phổ nhạc cho một số bài thơ của bà – việc gây tủi hổ tới cùng cực đối với định kiến tôn giáo của Saudi.
Phụ nữ Ả rập Saudi vẫn tiếp tục nằm trong số phụ nữ bị áp chế nhất trên thế giới. Họ hầu như không bao giờ được rời khỏi nhà nếu không có sự giám hộ của đàn ông. Thậm chí hoạt động chính mà những người phụ nữ giàu có được cho là được phép hưởng thụ – mua sắm – cũng rất bị hạn chế. Vì nhân viên bán hàng ở Ả rập Saudi đều là đàn ông, phụ nữ không thể thử quần áo trong cửa hiệu được, do vậy họ phải mang toàn bộ đồ đạc tới nhà vệ sinh của khu mua sắm, nơi được trông giữ bởi phụ nữ. “ Tôi đoán đây là điều khiến cho việc mua sắm quốc tế trở nên hấp dẫn với phụ nữ Saudi – khả năng được bình thường ở mức độ nào đó”, theo House – dù rằng “bình thường” có vẻ không phải là từ chính xác để miêu tả các cuộc thám hiểm mua sắm của công chúa Maha al-Sudairi. Với Salman giờ đây trị vì vương quốc, thậm chí còn có tin đồn là Maha có thể trở về từ trạng thái thất sủng và có thể được tự do như xưa. Hãy đợi đấy, Đại lộ Montaigne.

Posted in: Thư giản