Ông chủ Kềm Nghĩa và những bài học đắt giá về quản trị

Tác giả: Kim Yến – BizLIVE – 21 April 2015

Ranh giới giữa thành bại, được mất quả thật quá mong manh, vì ngoài những bí quyết thành công, chữ “thời” vô cùng quan trọng.
Xuất thân từ người thợ mài kềm vỉa hè, giờ đã sở hữu trong tay ba nhà máy lớn, ba chiếc du thuyền, nhắc lại thời khởi nghiệp, ông Nguyễn Minh Tuấn, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Kềm Nghĩa vẫn xúc động đến ứa nước mắt.
Ranh giới giữa thành bại, được mất quả thật quá mong manh, vì ngoài những bí quyết thành công, chữ “thời” vô cùng quan trọng.
Ông Tuấn nói với BizLIVE:
- Kềm Nghĩa đang mở rộng thị phần ở Trung Quốc và Dubai. Người Trung Quốc làm kềm rất nhiều, nhưng ở những phân khúc khác. Tìm hiểu về số lượng bán ra trên thế giới, mình chỉ chiếm mấy phần trăm so với họ thôi, nhưng phân khúc của họ là cho người tiêu dùng đại trà, còn mình là phân khúc cho người làm nail chuyên nghiệp.
Định hướng sắp tới của Kềm Nghĩa vẫn là phát triển thị trường quốc tế. Sau khi tham gia các hội chợ, mới phát hiện ra các thương hiệu nội địa muốn bước ra thế giới trước tiên đều chú trọng đầu tư xây dựng thương hiệu toàn cầu.
Nhưng xây dựng thương hiệu toàn cầu là một câu chuyện dài hơi lắm, phải từng bước, từng nước có cách đi khác nhau, mình đâu có nhiều tiền để dàn trải ra nhiều đâu.
Kềm Nghĩa mất hơn 10 năm tham gia hội chợ rồi, được nhiều nước biết đến nhiều, nhưng đa phần họ vẫn lấy hàng từ những thương hiệu đã nổi tiếng. Khi họ sang thị trường Mỹ, Trung Quốc, thấy dân chuyên nghiệp làm nail nhiều người dùng hàng Kềm Nghĩa, họ mới lấy Kềm Nghĩa là nhà phân phối lớn.
10 năm vẫn là non trẻ lắm, phải mất đi nhiều năm, bốn năm gần đây khách hàng mới đặt mua chính thức.
Học thầy, học bạn, học lính của mình
Việc Kềm Nghĩa được chọn là thương hiệu quốc gia có được hỗ trợ gì không từ chính sách của Nhà nước?
(cười) Chẳng có gì…
Từng thuê nhiều nhân sự từ các tập đoàn đa quốc gia về làm tổng giám đốc, giám đốc tài chính… nhưng vì sao ông phải thay đổi liên tục nhân sự chủ chốt?
Tôi đi nhiều được như vậy mà công việc ở nhà vẫn chạy tốt là nhờ những cuộc “cách mạng” lớn về quản trị. Không chỉ có Kềm Nghĩa, mà rất nhiều công ty đã từng thất bại khi thuê CEO từ công ty nước ngoài về, đó là “được” chứ không phải mất.
Mỗi người về làm rối lên cũng nhiều, nhưng họ đều để lại không ít kinh nghiệm quản trị, giúp cho lính của mình trình dộ cũng nâng lên. Tôi mời họ về đây là để xây dựng, không phải là thay người hoàn toàn, vì lính mình ban đầu theo không nổi, họ phải “nương” để đào tạo dần lên chứ không thể đòi hỏi bộ máy ở dưới hoàn thiện ngay như các công ty đa quốc gia. Điều đó làm cho một số đã phải ra đi…
Phải chăng vì thế ông chưa thực sự dám trao quyền?
Đó là những người giỏi, nhưng nghĩ và làm là hai chuyện hoàn toàn khác, xây dựng chiến lược để “xài” tiền rất ngọt mà không chứng minh được hiệu quả, tháng này qua tháng kia khiến cho ai cũng sốt ruột.
Thành phần mới phải “mix” được với bộ máy cũ, chứ làm cho nội bộ phân rã, rồi mình phải đi xử rất mệt.
Tôi đã từng thất bại khi có bước đi sai, tăng giá sản phẩm khi người tiêu dùng vẫn chuộng hàng rẻ, tốn mấy chục tỷ, nên tôi rất thận trọng, tìm sự an toàn. Để một CEO hiểu được sâu xa nghề của mình không dễ, dù họ có sự hiểu biết về quản trị.
Tôi sai lầm ở chỗ khi kinh tế xuống, phải tìm một người giúp mình ở thế thủ, thì lại thuê một CEO marketing luôn vẽ ra những chiến lược tiến công.
Sau khi ông đó nghỉ rồi, kinh tế phục hồi thì tôi lại rước một ông giám đốc tài chính về chuyên ở thế thủ, an toàn thì có, nhưng lại không tiến công.
Đó là những bài học đắt giá đối với tôi. Người Chủ tịch Hội đồng Quản trị cũng cần phải học, học thầy, học bạn, học lính của mình. Tôi đang chọn những người trẻ có tố chất lãnh đạo để đào tạo từ từ, theo tôi đó là con đường tốt nhất.
Đời mình khá lên từ đó…
Cho đến bây giờ, khi đã sở hữu trong tay ba nhà máy lớn, ba chiếc du thuyền, nhắc lại thời khởi nghiệp mà ông vẫn ngậm ngùi…?
Tôi sinh ra ở Tân Bình, thủa ấy còn đồng ruộng mênh mông. Nhà nghèo, mười mấy chị em phải làm đủ nghề kiếm sống, từ bán cà phê, làm thùng thiếc, bán kem…
Học hết trung học thì đất nước giải phóng, tôi theo mẹ lên vùng kinh tế mới. Có lẽ đây là đoạn đời gian nan nhất, những mùa nước ngập trắng đồng, trời rét căm căm vẫn phải đi đập lúa thuê. Những lúc chìm xuồng phải khiêng từng bao lúa lắc cho hết nước, không biết nước mắt của mình đã hòa với nước mưa.
Ám ảnh trong tâm trí tôi là hình ảnh những ông chủ người Hoa sang trọng, lúc nào cũng nở nụ cười. Và tôi nuôi mộng trở thành ông chủ từ đó.
Vốn liếng ban đầu chỉ có cái bàn gỗ, đe búa, mô tơ trị giá mấy trăm ngàn bày ra ở vỉa hè đường Lê Thánh Tôn, mưa gió gì cũng kiên gan chờ từng người khách…
Lặng lẽ, âm thầm, Kềm Nghĩa đến với người thợ làm móng, biến nghề nail trở thành một phương tiện kiếm sống phổ thông trong mọi tiệm tóc, rồi lan sang Mỹ qua đường xách tay…
Đời mình khá lên từ đó… Ngay tại thị trường Trung Quốc, người Trung Quốc chỉ làm giả kềm mang nguồn gốc xuất xứ “made in Vietnam”, chứ không phải là “made in USA”, chứng tỏ Kềm Nghĩa đã thành công về chất lượng và thương hiệu không chỉ ở thị trường Trung Quốc mà với thế giới.
Tham vọng lớn nhất của ông, có phải là đưa thương hiệu Kềm Nghĩa trở thành số một thế giới về ngành nail?
Hoàn thành sứ mạng trong nước và đưa ra thế giới đòi hỏi mình phải tập trung đầu tư liên tục để đáp ứng theo nhu cầu của những khách hàng khó tính hơn, nhằm xây dựng một dòng thương hiệu cao cấp là chiến lược dài hơi.
Đi đúng mới thành công, vì mình đi sau. Phải để cho người tiêu dùng tự thấy đồ mình tốt, không cần phải nói.
Vui nhất là trong các hội chợ, mình là gian hàng duy nhất treo cờ Việt Nam chỉ bán một loại hàng là kềm.
Nghề làm nail ở Mỹ và các nước khác chủ yếu là người Việt. Theo số liệu thống kê của Bộ Lao động Mỹ, hiện có 150000 người Việt có giấy phép làm việc trong ngành công nghiệp nail. Người Việt đang điều hành 27000 trong tổng số 60000 tiệm ở Mỹ. Mỗi năm, ngành nail đạt doanh thu hơn 7 tỉ USD.
Riêng ở bang Florida, người Việt làm chủ 1152/1868 cửa hàng nail. Những cửa hàng nail của người Việt ở Mỹ chính là cầu nối để Kềm Nghĩa bước vào thị trường này một cách vững chắc dù cho đó là con đường hàng xách tay.
Hiện Kềm Nghĩa đang xây dựng 30 đại lý chính thức tại 14 tiểu bang của Mỹ, cùng các cửa hàng ở Hà Lan, châu Âu…
Trước đây Pakistan nổi tiếng về kềm, nhưng tôi tin chỉ mười năm sau, ngành kềm Việt Nam sẽ đứng số một thế giới, vì nó gắn liền với tay nghề người Việt về nail…Anh em trong công ty nhờ thế đời sống cũng khá lên nhiều.
Con ông đi học nước ngoài có về kế nghiệp cha?

Có chứ. Tôi thường cắt nghĩa cho con về con đường của Kềm Nghĩa: “Kế nghiệp cha, con tiết kiệm được 20 năm. Ba làm đến chừng này thôi, lớn hơn không làm được. Con phải làm những việc mà ba không làm được”.
Tôi nghĩ nhiều công ty đã phải bán đi cũng vì lý do đó, họ không làm cho công ty mình lớn hơn được nữa. Bán là con đường thông minh nhất, để cho người khác tài giỏi hơn thay mình điều hành công ty. Tôi thì khác, đến thời điểm này tôi không muốn bán thương hiệu.
“Tôi mê sông nước từ lâu rồi”
Điều gì giúp ông có được sự bình tĩnh để vượt qua những giây phút ngặt nghèo nhất của đời sống, kinh doanh?
Không phải tôi giỏi gì. Thất bại cũng nhiều, nhưng đứng trước thất bại, mình phải cân đối lại tài chính, cân đối sức khỏe của mình, làm thế nào để có thời gian chơi với anh em nhiều hơn. Nếu cân đối tài chính không tốt thì tối ngủ cũng không ngon.
Chơi với anh em cũng giúp tôi nhiều trong việc cân đối tài chính, nhưng do cẩn trọng quá tôi cũng mất cơ hội, như cơ hội lên sàn khi thị trường chứng khoán đang đầy kỳ vọng.
Kinh Đô nếu lên sàn sớm hai năm thì tốt hơn nhiều, còn “bầu” Đức may mắn vừa lên sàn xong thì thị trường rớt xuống liền, nhờ thế có tiền đầu tư qua bất động sản…
Du thuyền có phải là cách chơi khác biệt của ông?
Tôi mê sông nước từ lâu rồi. Thời lập nghiệp ở Đồng Tháp, mơ ước một chiếc thuyền cho riêng mình dường như không tưởng. Giờ có điều kiện rồi cũng muốn tận hưởng thú vui sông nước với bạn bè.
Tôi có ba chiếc du thuyền, mỗi chiếc có một công dụng khác nhau. Hai chiếc đi biển, một chiếc đi sông. Chơi du thuyền cũng cực lắm, phải tìm bến, tìm thợ…nhưng có cái “đã” của nó. Trong không gian ấm cúng ấy mọi người đều quây quần bên nhau giữa mênh mông sông nước, thấy lòng bình yên trở lại.
Bày cho bạn bè những cuộc chơi vì cộng đồng cũng mất công mất sức lắm. Duy trì bơi lội, chơi thể thao cũng là cách giúp tôi giữ gìn nội lực của mình.

Posted in: Kinh Doanh