Lãi suất thị trường… từ interest rate đến interest rates

Huy Nam (*)
	Bài 1: Lãi suất thị trường… từ interest rate đến interest rates Khi nói đến lãi suất thị trường ta thường nghĩ đó là một lãi suất cụ thể có tính đại diện, tổng quát và duy nhất... Thật ra không phải vậy. Đó là một tập hợp nhiều lãi suất của các thị trường tiền tệ khác nhau. Vì thế mà trong tiếng Anh, lãi suất thị trường được diễn đạt bằng thuật ngữ interest rates, luôn được viết ở số nhiều. Tùy bối cảnh và thị trường tài chính phục vụ cho đối tượng nào sẽ có từng interest rate riêng phù hợp cho đối tượng đó. Mỗi interest rate mang sắc thái riêng đó có mức độ và “tâm tính” khác nhau. * Prime rate: còn gọi là prime hay base rate. Trong kinh tế thị trường, đây là loại lãi suất làm cơ sở đo lường mức độ cầu vốn của từng thời điểm nên được gọi là lãi suất cơ bản. “Prime rate is the base rate being charged on loans to best commercial customers at large commercial banks.” Prime rate biến đổi theo tình hình cung cầu vốn (do cung hoặc do cầu), nhưng diễn tiến chậm và không đột biến (chỉ mỗi 0,25%). Sở dĩ vậy là nhờ “The control exercised over it by the major lending institutions,” tức khả năng kiểm soát của các ngân hàng thương mại tầm cỡ. * Passbook rate: là lãi suất tiết kiệm. Đây là loại lãi suất phổ biến nhất, thuộc loại lãi suất “hiền”, vì nó ít biến động so với các loại khác. * Federal funds rate: Fed funds rate là theo cách gọi của Mỹ, khái quát hơn có thể gọi là overnight rate. “The rate of interest on overnight loans of excess reserves made among commercial banks.” Do có yêu cầu dự trữ bắt buộc tại Ngân hàng Trung ương, các ngân hàng thương mại luôn có tình trạng “lúc thiếu lúc thừa” dự trữ (reserve requirement). Thị trường cung cầu vốn này (reserves trading) diễn ra liên tục và rất nhanh. “The loans are usually made on a single-day basis,” vì thế mà người ta gọi là “nợ qua đêm” và có “lãi suất qua đêm”. Loại này thể hiện tức thời nhu cầu vốn ngắn hạn, do đó mà Fed funds rate được xem là loại lãi suất có “tánh ý thất thường”: “Fed funds rate is the most volatile of the interest rates.” * Discount rate: lãi suất chiết khấu được một Ngân hàng Trung ương áp dụng đối với các khoản vay thế chấp (bằng trái phiếu chính phủ chẳng hạn) của các ngân hàng thương mại trong hệ thống. Đây chính là loại lãi suất dẫn đạo mang tính điều tiết thị trường theo định hướng kinh tế (chính sách vĩ mô về nới lỏng hay siết chặt tiền tệ) của một quốc gia nào đó. * Treasury bills rate: các T-bills (trái phiếu chính phủ ngắn hạn) được đấu giá hàng tuần hoặc định kỳ ngắn theo hình thức chiết khấu. Lãi suất tạo ra bởi hoạt động này cũng là một biểu hiện của thị trường tiền tệ cần tham khảo. Ngoài ra còn có một số loại lãi suất thị trường khác như call money rate (lãi suất bảo chứng), rate on commercial paper (lãi suất kỳ phiếu công ty), certificates of deposit rate (CDs rate – lãi suất chứng thư ký thác), interbank offer rate (lãi suất liên ngân hàng), ví dụ LIBOR, SIBOR… (*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình dương hợp tác xuất bản. -- Đây là bài đầu tiên trong loạt bài "Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt" đăng trong mục "Học tiếng Anh và thường thức kinh tế" mỗi tuần 2 bài vào thứ Ba và thứ Sáu. Mời bạn đọc đón xem.

Posted in: Kinh tế Học