Hallyu và Design Hàn Quốc ở Việt Nam

D.A. Magazine - Lý luận & Phê bình Nghệ thuật

Thứ sáu, 22 Tháng 6 2012 11:38

AMC giới thiệu bài viết của ThS. Trần văn Bình, Giám đốc AMC, nhân Hội thảo Khoa học Quốc tế "Tìm hiểu làn sóng văn hóa Hàn Quốc ở châu Á ("International Conference UNDERSTANDING KOREAN CULTURAL WAVE (HALLYU) IN ASIA" do Quỹ tài trợ Văn hóa Truyền thông hàn Quốc (The Foudation for Broadcast Culture Korea) cùng Hội Phụ nữ truyền thông Hàn Quốc (Korean Women's Association for Communication Studies) phối hợp với Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn Tp.HCM tổ chức.vào ngày 26/06/2012 tại TpHCM. Nội dung bài viết có một phần điểm lại nội dung "Hội thảo Vietnam - Korea: Design Sharing 2011" đã từng đăng trên website AMC tháng 7/2011, để thấy được Hallyu có ảnh hưởng thật sự và xuyên suốt chiến lược quảng bá thương hiệu quốc gia của Hàn Quốc.

Hàn lưu (Hallyu - Korean wave - Làn sóng văn hóa Hàn Quốc) vào Việt Nam đến nay đã trải qua 3 giai đoạn và được cho là đến thời kỳ bão hòa (hoặc có phần chững lại từ 2005 đến nay) nhưng đã kịp mang tới thị trường Việt Nam nhiều thương hiệu, hàng hóa.

Đi cùng Hallyu là khá đông người Hàn Quốc (theo số liệu của Bộ Ngoại giao và Thương mại HQ thì năm 1997 VN chỉ có khoảng 1.800 người HQ, đến 2003 là gần 6.500 người nhưng đến năm 2009 chỉ sau 6 năm đã tăng gấp 13 lần, lên tới khoảng 84.500 người và hiện nay có khoảng 88.000 người HQ đang làm việc và sinh sống tại VN, trong đó khoảng ½ đang ở TPHCM).

---

Có thể coi Hallyu là một design (thiết kế) chiến lược thành công của các nhà quản trị Hàn Quốc. Halyu đã mang lại hiệu quả nhất định và biểu hiện khá rõ rệt tại TPHCM Việt Nam. Đó là những building – trung tâm thương mại gắn thương hiệu Hàn Quốc tọa lạc tại những vị trí đắc địa nhất, những “làng Hàn Quốc” như “Tiểu Seoul” tại các quận/thành phố mới chung quanh những vùng phát triển nhanh nhất thành phố. Đó là những nhà hàng, khách sạn, siêu thị ngày càng nhiều và không chỉ phục vụ người Hàn Quốc mà đã được nhiều người Việt quen biết và tìm đến. Đó là những thương hiệu hàng hóa đã trở nên rất quen thuộc ở Việt Nam như tivi, tủ lạnh, máy lạnh, điện thoại di động … của Samsung, LG, xe hơi của Hyundai, KIA, Daewoo, nhà hàng ăn nhanh Lotteria, siêu thị Lotte…

Vậy là từ đời sống văn hóa, từ K-movies và K-pop lan tới VN, chỉ sau khoảng 15 năm Hàn Quốc đã trở thành một thương hiệu quốc gia (Korean Identity Brand) tại một đất nước rộng gấp 3 HQ, dân số nhiều gần gấp hai HQ, hiệu quả kinh tế đi theo Hallyu là rất rõ ràng.

Halyu xét về khía cạnh nào đó đang truyền bá Design công nghiệp HQ dưới góc độ chuyên ngành Thiết kế sản phẩm công nghiệp và Thiết kế đồ họa quảng cáo cùng lĩnh vực Design ứng dụng (Thời trang và Nội thất) mang phong cách HQ khá tương đồng với quan niệm thẩm mỹ cũng như lối sống của đông đảo người Việt.

Cùng với Design Japanese, Korean Design không cạnh tranh mà đang cùng “vào bè” tạo dựng những thương hiệu quốc gia vùng Đông Bắc Á đã được khẳng định tại Việt Nam.

Bài tham luận này chúng tôi đề cập đến khía cạnh Halyu đã mang Design Hàn Quốc tới Việt Nam trong chiến lược phát triển design của Hàn Quốc bước vào thời kỳ thứ 3 (xuất khẩu design) sau 2 thời kỳ mà HQ đã nhận thức sâu sắc rằng design có thể làm thay đổi thế giới và chỉ có design mới tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu ngày nay.

Cơ sở cho bài tham luận này bởi tác giả đã tham gia và báo cáo tại các Hội thảo Việt Nam – Hàn Quốc Hợp tác và chia sẻ kiến thức trong ngành Thiết kế công nghệp (Vietnam – Korea Design Sharing 2011), một Chương trình hợp tác giữa Cục xúc tiến thương mại (Vietrade) Bộ Công thương  Việt Nam và Tổ chức Xúc tiến Thiết kế Hàn Quốc (KIDP) nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam phát triển năng lực thiết kế và nâng cao sức cạnh tranh hàng xuất khẩu Việt Nam sang thị trường Hàn Quốc.

1.      HALLYU LÀ THƯƠNG HIỆU QUỐC GIA

Hàng loạt thương hiệu lớn, nổi tiếng thế giới đã tìm đến thị trường Việt Nam thời mở cửa với gần 90 triệu người, đứng thứ 13 thế giới và là thị trường tiêu thụ phát triển mạnh nhất thế giới trong ba thập niên vừa qua và hiện nay. Đó là những thương hiệu của thế giới vật chất tiêu dùng : Xe hơi, xe máy, thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm, đồ uống, hàng điện tử công nghệ cao và cả những nguồn tư bản tìm cơ hội đầu tư. Người tiêu dùng có cơ hội được lựa chọn nhiều nhãn hiệu tốt hơn, rẻ hơn so với trước đây.

Thập niên đầu tiên của TK 21 hàng hóa Hàn Quốc bắt đầu xuất hiện nhiều tại Việt Nam nhưng phải cạnh tranh với rất nhiều thương hiệu nổi tiếng của các quốc gia, các tập đoàn kinh tế lớn của thế giới khác. Và phân khúc thị trường những sản phẩm hàng hóa của HQ thường chỉ xếp hạng 2 ở thị trường VN, người ta thường cho rằng đó là những sản phẩm dùng được, giá cả phải chăng, hình thức kiểu dáng không mấy đặc sắc, và chưa ấn tượng. Và chính yếu tố giá cả phải chăng cùng kiểu dáng của sản phẩm hàng hóa HQ tuy chưa đặc sắc nhưng khá thân thiện và phù hợp môi trường sống trong tương quan so sánh với nhiều chuẩn mực hàng tiêu dùng của đông đảo khách hàng VN. Ví dụ các dòng xe hơi mini (minicar) của Daewoo (hiệu Matiz), KIA (hiệu Morning)… giá vừa phải, hình dáng kích thước nhỏ gọn nhanh chóng chiếm được tình cảm của khách hàng Việt đa phần nhà ở trong các hẻm nhỏ và quanh năm với 2-4 mùa mưa nắng, gió bão thì phương tiện xe hơi mini ngày càng được ưa chuộng hơn những dòng xe máy quen thuộc, nhất là khi thu nhập của người Việt không ngừng tăng trong những năm gần đây, dù chưa thật cao. Được biết dòng xe mini này đã bán chạy tại các thị trường Trung Quốc, Ấn Độ...

Những thương hiệu hàng đầu HQ như Samsung, Hyundai và LG cùng các dòng sản phẩm các loại, chủ yếu là hàng tiêu dùng điện, điện tử, xe hơi, cùng những hoạt động tiếp cận thị trường rất mạnhmẽ của các sản phẩm Hàn Quốc đã nâng hình ảnh thương hiệu sản phẩm HQ thân thiện với thị trường VN. Nếu năm 1988 chi phí quảng cáo của các doanh nghiệp Hàn Quốc vào khoảng 700 triệu USD thì năm 2002 đã lên tới 6 tỷ 800, năm 2004 tương đương 6 tỷ 600 triệu USD thuộc top vài nước đứng đầu thế giới chi cho quảng cáo tiếp thị.

Tuy nhiên hình ảnh sản phẩm công nghiệp HànQuốc thể hiện cụ thể lại không được đánh giá cao về mặt design, vẫn là những kiểu dáng được cho là cùng dòng với những thương hiệu Đông Bắc Á khác như của Nhật Bản nhưng chất lượng kém hơn. Cho đến hết thập niên đầu thế kỷ 21 sản phẩm HQ chỉ bán chạy bởi giá rẻ hơn hàng Nhật Bản, hàng Âu – Mỹ khác cho thị phần khách hàng bình dân.

Thập niên thứ 2 TK21 design và quảng cáo HQ đã thay đổi nhận thức và hướng tới yếu tố hiện đại tiên tiến của công nghệ để cạnh tranh mạnh mẽ với sản phẩm của các nền công nghiệp tiên tiến G7. Thế kỷ 20 được coi là thời đại công nghiệp với sự hoàn thiện của rất nhiều sản phẩm đã được phát minh sáng chế từ cuộc cách mạng công nghiệp thế kỷ 19 thì thế kỷ 21 lại là thời kỳ của nền kinh tế tri thức và các thế hệ sản phẩm mới – sản phẩm thông minh – smart. Samsung đã có vẻ như đã định hướng đúng đắn khi lấy yếu tố công nghệ hiện đại để hoàn thiện sản phẩm và nhờ đó khẳng định thương hiệu và nâng cao hơn hiệu quả kinh tế sản phẩm. Đặc biệt khi đã nâng cao được chất lượng kỹ thuật và tiên tiến về công nghệ, vấn đề design nhằm tạo ra sự khác biệt và đổi mới thẩm mỹ tạo dựng phong cách HQ đã song hành cùng việc phát triển quảng cáo tiếp thị, Hàn Quốc đã thu hẹp khoảng cách và bắt đầu cạnh tranh trực tiếp với những dòng sản phẩm chất lượng cao.

Không chỉ ở TPHCM, những vị trí đắc địa được các nhà đầu tư HQ nhạy bén xây dựng những tổ hợp thương mại – dịch vụ - khách sạn tại những “địa chỉ vàng” cho tiếp thị quảng cáo thương hiệu quốc gia mà nhiều nơi nổi tiếng thế giới cũng được các tập đoàn (Chaebol) mạnh dạn đầu tư quảng cáo thương hiệu của hãng và qua đó dần dần xây dựng hình ảnh thương hiệu quốc gia. Bởi họ hiểu rằng xây dựng thương hiệu mạnh cần có tiền và kiên trì.  

Samsung chiếm vị trí quảng cáo tốt nhất trên cảng Victoria ở Hồng Kong và cùng LG chiếm những vị trí đẹp ở quảng trường Thời đại (TimesSquare) ở New York, nơi quảng cáo ngoài trời đắt nhất thế giới... (Theo Thời báo Kinh tế Việt Nam)

Có thể nói mục tiêu xây dựng thương hiệu quốc gia của HQ là chủ trương nhất quán từ cấp quốc gia cho tới tất cả các tập đoàn, doanh nghiệp. Các tập đoàn và các doanh nghiệp của HQ được ủng hộ về chính sách, được khuyến khích trong quảng cáo tiếp thị và đặc biệt những tập đoàn thương hiệu hàng đầu ngày nay của HQ như Samsung, LG, Hyundai, KIA được hỗ trợ tối đa để trở thành đầu tàu kéo Hallyu đi khắp thế giới. Tham vọng trở thành cường quốc kinh tế, lọt vào nhóm top thế giới có ảnh hưởng nhất toàn cầu hiện nay, HQ đã có những tiền đề khá thuận lợi và vữngchắc, khi HQ đã vượt qua những đợt khủng hoảng tài chính cuối thế kỷ XX, khi những tổ chức quốc tế lớn trên thế giới (VD Liên hợp quốc, Ngân hàng Thếgiới...) hiện nay đều thấy hiện diện người Hàn Quốc.

Vì thế có thểnói Hallyu chính là thương hiệu quốc gia của Hàn Quốc.

2.      DESIGN HÀNQUỐC ĐẾN VIỆT NAM CÙNG HALLYU

Trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Cục Xúc tiến thương mại – Bộ Công Thương (VIETRADE) và Tổ chức Xúc tiến thiếtkế Hàn Quốc (KIDP) thuộc Bộ Kinh tế Tri thức Hàn Quốc từ năm 2010 tại VN đã tổchức 2 cuộc Hội thảo “Việt Nam – Hàn Quốc : hợp tác & chia sẻ kiến thức trong ngành thiết kế công nghiệp” (Vietnam – Korea Design Sharing).

Năm2010, Hội thảo lần 1 tổ chức tại Hà Nội ngày 15/09, lần 2 năm 2011 tổ chức tại TP Hồ Chí Minh ngày 04/07 và sắp tới năm nay 2012 sẽ tổ chức tại Đà Nẵng vào ngày 20/07.

Tại Hội thảo đầu tiên, ông Hyuntae Kim – Viện trưởng Viện xúc tiến thiết kế Hàn Quốc (KIDP) cho biết: "Hiện nay, toàn thế giới đang hướng sự quan tâm tới các quốc gia tiềm năng trong khu vực Đông Nam Á. Tôi hi vọng các kế hoạch hợp tác sẽ tiếp tục được xúc tiến cùng với sự gia tăng hợp tác trong quan hệ hai nước, đồng thời kinh tế của hai nước sẽ phát triển cùng với việc ứng dụng hiệu quả phương tiện thiết kế này".

Ông Đỗ Thắng Hải – Cục trưởng Cục xúc tiến thương mại Việt Nam (Vietrade) khẳng định: " Chúng tôi hy vọng chương trình này sẽ giúp nâng cao năng lực trong ngành thiết kế công nghiệp của Việt Nam, đồng thời góp phần tăng cường giao lưu và hợp tác trong lĩnh vực thiết kế công nghiệp và kinh tế thương mại nói chung giữa Việt Nam và Hàn Quốc như giữa các nước trong khu vực". (Nguồn Nguyễn Ngọc)

Posted in: Quảng Cáo,Thương hiệu,Tiếp Thị