Những chiêu làm giá trên thị trường chứng khoán

 Tác Giả: Hoàng Sỹ Tiến – Theo VNExpress – 25 Aug 2015

Nếu không thận trọng quan sát thị trường, nhà đầu tư cá nhân có thể bị thiệt hại nặng dưới những chiêu trò của “đội lái”.

Thị trường chứng khoán Việt Nam không thiếu các chiêu trò, mánh khóe. Nhiều nhà đầu tư cá nhân đã bị lừa, thiệt hại nặng nhưng cũng có khá nhiều người ăn theo “đội lái” mà thu được lợi nhuận lớn. Dưới đây là bài viết chia sẻ về các chiêu trò làm giá trên thị trường chứng khoán qua 2 giai đoạn của ông Hoàng Sỹ Tiến, chuyên viên môi giới cao cấp Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI).

1. Các bước làm giá ở giai đoạn đầu của thị trường chứng khoán
Bước 1: Chọn cổ phiếu giá không quá 20.000 đồng (2x), thông tin cơ bản hỗ trợ tốt, giao dịch hàng ngày không quá 200.000, số lượng cổ phiếu lưu hành tốt.
Bước 2: Đây là bước gom hàng. Các nhà đầu tư “VIP” thường phải thỏa thuận với Hội đồng quản trị không được xả cổ phiếu khi chưa đến mức cho phép.
Bước 3: Đội lái bắt đầu đè giá cổ phiếu xuống mức thấp khiến nhiều nhà đầu tư mất kiên nhẫn bán ra.
Bước 4: Sau khi đè giá, đội lái và Hội đồng quản trị có được lượng hàng lớn trong tay, khoảng 90% cổ phiếu. Họ bắt đầu quá trình đẩy giá bằng cách đặt lệnh ATO (lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá mở cửa), lệnh ATC (lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa) nhiều phiên.
Bước 5: Khi đội lái đã đẩy giá lên mức hấp dẫn, họ sẽ phải hoạch định quá trình xả hàng. Cách thức là đặt mua ào ạt giá trần ở một tài khoản, các nhà đầu tư khác thấy vậy sẽ làm theo. Họ bán ra ở tài khoản khác với số lượng lớn hơn số lượng đặt mua. Cách thức cao hơn là họ đặt mua ATO với số lượng cực lớn, nhiều nhà đầu tư thấy thế liền đặt mua giá trần để mong được khớp. Sang phiên liên tục lệnh mua ATO bị hủy đi, họ bắt đầu bán ra cho các lệnh giá trần được khớp, hoặc có thể đặt mua giá trần đầu giờ sau đó hủy và đặt lại số lượng tương tự để lừa các nhà đầu tư đặt sau khớp lệnh. Trong một số trường hợp, tùy theo biến động thị trường đội lái có thể xả thẳng giá sàn để xả hàng.
Thông thường với các cổ phiếu được làm giá, mức giá có thể tăng lên đến 200%, do đó, nếu các nhà đầu tư nhận biết được sớm cổ phiếu bị làm giá, mua trước và bán nhanh khi đạt mục tiêu lợi nhuận vừa đủ là có thể tìm kiếm được lãi. Ngược lại, những nhà đầu tư chậm chân có thể bị thiệt hại rất nặng.
2. Các bước làm giá trong giai đoạn 2014 -2015.
Giai đoạn đầu, sau khi các chiêu trò trên bị phát hiện và các đội lái đều bị thiệt hại và tan rã, đến 2014 họ lại có những thủ thuật làm giá tinh vi hơn bằng các động tác “kéo, xả” ngay trong phiên và gom lợi nhuận từ từ.
Bước 1: Các nhà đầu cơ sẽ chọn một số cổ phiếu cơ bản ở mức chấp nhận được, giá cũng dưới 20.000 đồng, có cổ đông lớn bán ra, thanh khoản giao dịch khá thấp.
Bước 2: Họ thường không chọn cách đè cổ phiếu để gom trên sàn mà mua thẳng từ cổ đông lớn và Hội đồng quản trị. Số lượng cổ phiếu này thường đủ để dành quyền kiểm soát công ty. Sau khi đã gom được, họ sẽ đẩy giá trên sàn và sẵn sàng mua cổ phiếu của những nhà đầu tư còn lại.
Bước 3: Khi đẩy đến một ngưỡng nhất định, họ sẽ công bố phát hành tăng vốn bằng chia thưởng cổ phiếu. Tiếp đó lại đẩy giá cổ phiếu lên. Giai đoạn này sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vì thấy giá đã được chia xuống thấp và thanh khoản tăng liên tục, sau đó tiến hành phát hành thêm ồ ạt bằng quyền mua. Khi đó giá cổ phiếu sẽ bị chia xuống chỉ còn khoảng bằng một phần ba so với giá đỉnh đã đẩy lên. Tiếp đó họ lại đẩy và xả giúp cổ phiếu có thanh khoản cao chóng mặt.
Nhiều nhà đầu tư cá nhân lúc này sẽ thấy hấp dẫn và tham gia. Trong quá trình kéo xả này họ sẽ bán ra lượng cổ phiếu sẵn có để dùng tiền mua vào quyền mua phát hành thêm. Sau khi cổ phiếu phát hành thêm về tài khoản, họ có thể vừa mua vừa bán giá sàn để hấp dẫn các nhà đầu tư tham gia bắt đáy. Đây gọi là chiến lược “phân phối giá sàn”. Với thủ thuật đó, số lượng cổ phiếu nắm giữ của đội lái sau khi thoát được hàng chỉ còn khá ít (có thể chỉ bằng khối lượng cổ phiếu đã mua vào trước đó). Ngược lại, họ thu được một lượng tiền lớn từ phát hành thêm mà vẫn giành quyền kiểm soát công ty.

&&&&&&&&

(GNA: Một bài viết cũ từ 2011 – Thị trường CK Việt vẫn “going strong”???)

Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sập như thế nào?

Theo Dự Đoán Kinh Tế Facebook – 4 Sep 2011
Nhân sự kiện công ty Dược Viễn Đông, tên mã CK là DVD tiến hành thủ tục phá sản từ 10/5/2011 mà đến ngày 25/08/2011 Sở giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HoSE) công bố thông tin DVD mở thủ tục phá sản làm thiệt hại cho rất nhiều nhà đầu tư không biết thông tin này (CafeF, 1/9/2011), chúng tôi sẽ điểm qua một số vấn đề của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Các vấn đề về thị trường chứng khoán Việt Nam chúng tôi cũng có nói đến trong số những bài viết trước (Dự đoán kinh tế, 18/04/2011) Tựu trung lại là chúng tôi dự đoán thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sụp đổ do thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính của các công ty tham gia và cách quản lý thị trường yếu kém của UBCKNN.
Lợi ích của sàn chứng khoán, thì không cần phải bàn cãi. Các sàn chứng khoán bị sập, dẹp, thì quả là kinh tế Việt Nam bị thụt lùi 20 năm.
TTCK lẽ ra là nơi trao đổi tốt đẹp, lành mạnh, các cty có thể mượn nợ, các xếp lớn không cần phải nhận lương cao (mà chỉ nhận stock options – quyền chọn mua cổ phiếu).
Nhưng do quá nhiều tham nhũng, TTCK VN sắp bị sập, rất uổng.
Thiếu minh bạch
Công ty Dược Viễn Đông sập, kéo theo bao nhà đầu tư mất trắng. Còn nhiều vụ khác nữa, sẽ mau thôi.
Chẳng có xứ nào mà Kế toán trưởng lại lương cao như tại VN, có nhiều cổ phiếu, và GIÀU như tại VN.
Bởi vì, chức này rất khó, vì phải làm giả các con số, lừa gạt cty audit, chạy vay tiền ngân hàng và xã hội đen, đút lót cho bên Thuế vụ, Hải quan để giảm thuế, lừa gạt cổ đông nhẹ dạ, thuê “đội lái” đánh LÊN giá CK cty họ để lừa gạt người mua vào, v.v… (Tuổi trẻ, 3/12/2010)
Các báo cáo tài chánh VN có trung thực đâu, cho dù có Big 4 Auditors (KPMG, PwC, Ernst & Young, Deloitte Touche Tohmatsu), họ cũng làm giả cả.
Giả từ các biên nhận, các Auditors này đâu có trách nhiệm verify các biên nhận đó.
Các món tiền “chung, chi ngoài sổ sách” này, Kế toán trưởng phải phù phép cho trở thành chi tiêu có sổ sách, danh chính ngôn thuận. Là điều không hề dễ dàng.
Ví dụ chung cho Hải quan 10 tỉ đồng để tránh thuế 30 tỉ đồng, thì phải vào sổ sách chỗ nào?
Các con số tài chánh của VN thì 100% là giả dối, gian dối.
Họ nói lời nhiều, thì đó là lời ít hoặc huề vốn. Họ nói lời ít, thì đó là huề vốn hoặc lỗ nhẹ. Họ nói huề vốn, thì đó là lỗ ít hoặc nặng.
Họ nói lỗ ít, thì đó là lỗ nặng và RẤT nặng.
Họ nói lỗ “khá nặng”, thì đó là khi họ bị phá sản rồi.
Quản lý yếu kém
Rồi bên VN có thể tung CK ra thêm VÔ HẠN ĐỊNH, làm loãng giá các CK tung ra trước đó. Tại Mỹ phải được SEC chấp thuận, và cơ quan này rất công bằng, đừng hòng mua chuộc họ. (SEC)
Tại VN thì muốn tung thêm CK ra rất dễ thôi, lo lót vài tỉ là xong hết.
Hàng loạt cty được cho “tăng vốn”, trong khi THẬT RA do thua lỗ sạt nghiệp, tung thêm CK ra làm loãng giá, thiệt hại cho những ai ĐANG giữ CK họ, chứ số tiền thu vào chẳng phát triển sản xuất chút nào, mà chỉ để ban giám đốc chia nhau, để trả nợ ngân hàng đến kỳ đáo hạn. (Stockbiz, 15/08/2011)
Có “luật” đấy, nhưng các con số là giả, ai cũng biết, nhưng UBCK làm ngơ, vì họ ăn tiền nghẹt cổ họng hết cả.
Rồi có việc “giao dịch thỏa thuận” rất kỳ lạ, mua bán ngoài sàn, giá CAO HƠN giá giao dịch trong sàn, thử hỏi ai dại khờ gì mua giá cao hơn giá bán trong sàn, nếu không phải đây là hình thức chích steroids cho các Indices?
Rồi nhiều vụ giao dịch khác, cho dù trong sàn, nhưng ai tinh ý sẽ thấy ngay đó là các hình thức chích steroids cho 1 số CK, mà UBCK làm ngơ, vì chính họ được lệnh từ “cấp cao” phải làm ngơ, miễn là các việc này làm tăng các chỉ số.
Nhưng có biết đâu, 1 loại CK nào đó bị nâng giá cao, thì sẽ gây thiệt hại cho chính cty, tập đoàn đó, và cho mọi người trong sàn CK.
Giá cao thì sẽ gây P/E (price/ earning) cao, expectation càng cao thì khi earning thấp, giá sẽ bị sụt xuống theo, do đó sức ép giả mạo Earning càng to lớn kinh khủng, đã dối trá thì chỉ có 2 cách giải quyết, (1) thú nhận dối trá, (2) đặt ra các sự dối trá khác để che lấp.
————————————
Và thế là các báo cáo tài chánh ngày càng PHẢI bị làm giả, vì không lẽ thú nhận, các báo cáo tài chánh trong 10 năm qua đều dối trá cả?
Ponzi scheme tràn lan trên TTCK VN. Ai giờ này còn tin vào TTCK VN, thì quả thật phải là (1) thật khờ dại VÀ (2) có vốn thật nhiều (do yếu vốn đã bị phá sản từ lâu).
Có tiền đi đánh bạc casinos, có khi còn huề hoặc thắng, chứ bỏ tiền vào TTCK VN thi chỉ có con đường thua đậm mà thôi – trừ các fund managers, họ luôn có tiền management fees cho dù giá trị funds xuống còn 10%.
Sân chơi lẽ ra lành mạnh, khắp nơi trên thế giới đều như vậy, CP VN chỉ cần bắt chước đem vào, thế mà làm cũng không xong, để cho muôn vàn sự sai trái xảy ra, tham nhũng tận gốc rễ, UBCK là nơi nhận tiền hối lộ cực kỳ lớn, và kết quả là TTCK VN sắp sập tiệm.
Bao nhiêu tiền mồ hôi nước mắt, của cải ông bà để lại, của biết bao nhiêu trăm ngàn dân chúng khờ dại, nhẹ dạ, cả tin, bị mất sạch trong TTCK VN.
Số thua lỗ tại đây, theo tôi, không dưới 50 tỉ USD.
——————————–
Chỉ lấy sàn SG, hồi 3 năm trước có lúc lên trên 1000 điểm, nay chỉ còn 43%. Lạm phát trên 50% cho dù tính giá chính thức. Thế là thua lỗ, chỉ còn 22%.
Trong đó, rất nhiều người bán vàng, USD, mượn tiền ngân hàng; hoặc lẽ ra đã có thể dùng tiền này đầu tư vào các nơi đó.
Cho dù bỏ tiền vào ngân hàng VN, thì trong 3 năm qua cũng lời khoảng 12%/ năm, tức là 40% trong 3 năm.
Nói khác đi, ai có 1 triệu 3 năm trước, bỏ ngân hàng còn đem ra 1,4 triệu, chứ bỏ vào TTCK chỉ còn 430 ngàn, tức chỉ còn 30%.
Sàn SG nay trị giá khoảng 26,5 tỉ USD, vậy là khoảng 80 tỉ USD đã bị tiêu tan thành mây khói. (HoSE, số liệu cập nhật ngày 31/08/2011)
Ngoài ra, còn biết bao thời gian bỏ vào, biết bao buổi ăn nhậu, uống cafe, tiền bạc đút lót để lên sàn, để được cho phép tung thêm cổ phiếu đang khi cty, tập đoàn thua lỗ hết sạch đồng xu cuối cùng.
Tan nát hết, đổ bể hết.
Canh bạc cuối cùng
Câu hỏi đặt ra là bao giờ TTCK Việt Nam sẽ sập? Trước hết chúng ta thấy hiện tượng là tin tức vĩ mô chả có gì tốt mà TTCK Việt Nam cứ lên ầm ầm.
Thực sự mà nói, TTCK VN là thị trường gồm các “củ khoai nóng”. Không ai cầm trong tay lâu cả, mà chỉ là mua xong, sang tay ngay, không kịp thì phỏng tay. Người ta mua, hy vọng sang tay có lời. Nhưng số “lời” này không thể kéo dài mãi.
Khi củ khoai ngày càng nóng (giá càng cao), càng phải sang tay mau, chỉ cần sang không kịp vài ngày, bị xuống giá, thì xuống 1 đồng, con buôn lỗ 10 đồng, do đó sức bán chạy thu hồi vốn, cắt lỗ, lại càng mãnh liệt HƠN khi đánh lên.
“TTCK VN sập” là khi xuống giá quá mau, CP VN phải ra tay cứu, ví dụ như giảm biên độ còn 1-2% như đã từng làm hồi 2008, hoặc các nhà đầu tư ngoại quốc bỏ chạy, cần bán mấy tỉ USD CK nhưng không ai mua.
Theo tôi, viễn cảnh quỹ đóng ngoại quốc bị cổ đông buộc phải bán ra hết, thu lại bao nhiêu hay bấy nhiêu, là rất có thể xảy ra, hơn bao giờ hết, trong vài tháng tới. Khi đó họ cần bán ra mấy tỉ USD CK, chắc chắn phải bán hạ giá 1/2 hoặc hơn, đẩy giá trị TTCK VN xuống hố, VN-Index còn dưói 250, sàn HN dưới 50.
Khi đó hàng loạt nhà đầu tư, ngân hàng, tổ chức tín dụng sẽ lỗ không còn tiền mua xăng chạy về nhà. Phá sản hàng loạt (triệu người) sẽ xảy ra, nếu đủ mạnh có thể làm sập cả Hệ thống Ngân hàng do các ngân hàng quỵt nợ lẫn nhau và quỵt tiền dân chúng bỏ vào.
————————————-
Hiện cả 2 sàn đều mất giá hơn 1/2 trong vài năm qua, nhưng còn hoạt động vì xuống chậm, ví dụ ai mua CK hồi VN-Index 1100 thì khi còn 900-800 họ đã thua sặc gạch bỏ chạy, nhảy cầu, phá sản đi làm cu-li rồi.
Nhưng đừng ai đánh giá thấp sự ngu xuẩn của nhiều dân chúng VN, vì họ luôn làm ta ngạc nhiên với sự ngu dốt của họ. Hàng ngày vẫn có người tung tiền vào TTCK, có nguời vào lúc VN-Index 900-800, khi sụt còn 700-600 thì họ theo lớp trước phá sản, đại gia đi làm công nhân khiêng gạch.
Rồi lại cũng có người mới vào khi Index còn 700-600, thua thê thảm, nhưng đến nay lèo tèo 430 VẪN có người vào, vẫn có người làm ăn chỗ khác đút tiền vào đây nuôi CK.
Do kéo dài vài năm, số hết tiền chạy ra, số ngu dốt chạy vào, nên bề ngoài khá “yên ổn”. Nhưng nếu giá sụt 50% trong vài tuần, thì TẤT CẢ các nhà đầu tư hiện nay đều sập tiệm đồng loạt, khi đó sẽ rúng động và gây hoảng loạn trong mọi tầng lớp xã hội.
TTCK VN, và toàn bộ nền KT VN nói chung, một khi sập sẽ sập rất mau, chỉ trong vài ngày, do đó giá CK VN lên chỉ là build-up cho cú đổ vỡ cuối cùng mà thôi.
——————————————————————————–
Tuổi trẻ, Bắt Phó TGĐ Dược Viễn Đông, Tuổi trẻ, 3/12/2010 http://tuoitre.vn/Chinh-tri-xa-hoi/Phap-luat/414063/Bat-Pho-TGD-Duoc-Vien-Dong.html
SEC, The Investor’s Advocate: How the SEC Protects Investors, Maintains Market Integrity, and Facilitates Capital Formation,  http://www.sec.gov/about/whatwedo.shtml
CafeF, DVD phá sản và trách nhiệm của HoSE, 1/9/2011, http://cafef.vn/20110901071746601CA31/dvd-pha-san-va-trach-nhiem-cua-hose.chn
Stockbiz, PVA: Câu hỏi lớn về phương án tăng vốn, 15/08/2011,  http://www.stockbiz.vn/News/2011/8/15/232161/pva-cau-hoi-lon-ve-phuong-an-tang-von.aspx
Dự đoán kinh tế, TTCK VN: con Domino đầu tiên ngã quỵ trước QUY LUẬT THỊ TRƯỜNG, 18/04/2011, http://dudoankinhte.wordpress.com/2011/04/18/ttck-vn-con-domino-d%E1%BA%A7u-tien-nga-qu%E1%BB%B5-tr%C6%B0%E1%BB%9Bc-quy-lu%E1%BA%ADt-th%E1%BB%8B-tr%C6%B0%E1%BB%9Dng/
HoSE, Số liệu Market cap, 31/08/2011, http://www.hsx.vn/hsx/Modules/webinfo/MarketCap.aspx

Posted in: Tài chính tiền tệ