Bán hàng đa cấp – tốt hay xấu?

Cách đây không lâu, tôi có dịp gặp gỡ một nhóm chuyên gia cấp cao của Amway – trong trường hợp những ai chưa biết thì Amway là một công ty của Mỹ chuyên cung cấp các mặt hàng về sức khỏe và thẩm mỹ (cosmetic), điều đặc biệt là Amway sử dụng mô hình Multi Level Marketing (MLM) – kinh doanh đa cấp hoặc tên phổ biến hơn là bán hàng đa cấp.
Đính chính là họ không mời tôi tham gia vào mạng lưới của họ (chắc do biết là có mời thì tôi cũng không tham gia ). Trong cuộc gặp gỡ họ nhờ tôi một số việc khác.
Sau buổi làm việc, trong lúc ăn trưa, tranh thủ chúng tôi bàn luận về chủ đề bán hàng đa cấp. Một số ý chính mà Amway đưa ra:

1. Sản phẩm của Amway về cơ bản là chất lượng cao – để dễ hình dung thì dòng cosmetic nằm giữa phân khúc của  Loreal và Shisedo ở Việt Nam.
2. Nhờ mô hình bán hàng trực tiếp (đa cấp) mà họ đã cắt được cost để hạ giá thành sản phẩm xuống.
3. Amway đã phát triển được hơn 50 năm và hiện là một trong những công ty hàng đầu thế giới. Thương hiệu phát triển mạnh như ngày hôm nay là nhờ bán hàng đa cấp.

Cơ bản là tôi ngồi nghe, không tranh luận nhiều vì thứ nhất tôi tự nhận định mình chưa phải là người hiểu rõ tận cùng của mô hình bán hàng đa cấp (bản thân vẫn còn băn khoăn đây là một mô hình tốt hay xấu), thứ hai là hiếm có dịp gặp một chuyên gia cấp cao trong ngành này (đa số chỉ gặp mấy bạn head của network là cùng) –> tranh thủ tìm hiểu.
Với 3 ý chính bên trên, tôi hỏi lại vị chuyên gia này các ý như sau:

1. Về chất lượng sản phẩm, thì tôi chưa dùng nên không thể biết được thật sự đến đâu –> Cứ tạm chấp nhận là chất lượng sản phẩm của Amway là ngang với các hãng lớn như trên.
2. Nếu mô hình bán hàng trực tiếp là ưu việt, tại sao các hãng như Loreal, Dior… không sử dụng mà lại đổ tiền vào cách kinh doanh “truyền thống” thông qua kênh phân phối, cửa hàng, các hoạt động marketing.
   –> Câu này được bạn lý giải với ý chính là do mỗi hãng có một triết lý và một phương châm kinh doanh khác hau.
3. Nếu mô hình đa cấp giúp tiết kiệm chi phí branding & marketing trong khi vẫn đạt được kết quả ngang với các hãng khác (có cùng chất lượng sản phẩm). Tại sao định giá thương hiệu của Amway không mạnh như các hãng kia.
4. Và cuối cùng là nếu Multi Level Marketing là tốt, vì sao nó lại gây ra sự thiếu thiện cảm với những người xung quanh và cả các chính phủ. Thậm chí mô hình pyramid đã bị chính phủ Úc cấm tiệt.

Do thời gian ăn trưa có hạn nên chúng tôi cũng không có dịp trò chuyện được nhiều và do đó những câu hỏi trên, các bạn này vẫn chưa trả lời được hết. Bản thân tôi tự nhận mình là một tay mơ về lý thuyết kinh doanh đa cấp và những câu hỏi trên thuộc dạng “super amateur”, tuy nhiên với những câu mà các vị trên đã trả lời thì thật sự tôi vẫn chưa thấy được thỏa mãn. Do đó mang lên đây bàn tiếp.
Câu hỏi lớn nhất vẫn là: Nếu ở góc độ là người quản lý doanh nghiệp cần chọn cho công ty mình một mô hình bán hàng hiệu quả, thì liệu bán hàng đa cấp có thật sự là một mô hình hiệu quả hay không?
Do là kinh doanh nên tạm không bàn đến yếu tố có đạo đức hay không ở đây (tất nhiên kinh doanh thì đạo đức vẫn rất quan trọng, nhưng giả sử trường hợp đây là một trùm tư bản, không quan tâm đến đạo đức – miễn sao không vi phạm pháp luật).

Posted in: Kinh Doanh,Kinh doanh đa cấp