Đằng sau những thất bại trong kinh doanh

Một thống kê gần đây cho thấy có khoảng 62% các công ty mới khởi sự không thể kéo dài hoạt động của mình sau 8 năm. Tại sao có một số công ty thành công, trong khi một số khác lại thất bại?

Mặc dù “mỗi nhà mỗi cảnh” và luôn tồn tại những “vận rủi” khác nhau, nhưng luôn có một số nguyên nhân chung nhất phía sau thất bại của 62% các công ty cũng như phía sau thành công của 38% các công ty còn lại.

Jeff Bezos, chủ tịch kiêm sáng lập viên Amazon từng có bài viết về 5 bài học đơn giản đúc kết từ kinh nghiệm của chính mình trên mục E-tailer nổi tiếng của Amazon.com, trong đó bài học thứ ba là: “Làm việc hiệu quả và khắc phục nhanh chóng những sai lầm cho dù nhỏ nhất”. Hơn ai hết, Jeff Bezos hiểu rõ điều ẩn chứa sau những câu chữ này: Ông đã nâng Amazon.com lên thành nhãn hiệu Internet hàng đầu, mặc dù họ đã có những năm làm ăn thua lỗ. Còn ở bên kia đại dương, Steve Case của American online cũng “biết thế nào” là tốc độ và cuộc chạy đua với thời gian. Và vị cử nhân môn khoa học chính trị này đã biến AOL thành hãng Internet đầu tiên có mặt trong danh sách Fortune 500. Vị CEO ấy thường ví việc quản lý AOL trong sự tăng trưởng mạnh của nó chẳng khác nào những nỗ lực điều khiển động cơ trên một chiếc máy bay, mà nếu không cẩn thận có thể rơi ngã bất cứ lúc nào.
Nếu ứng dụng bài học của Jeff Bezos vào sự so sánh của Steve Case, bạn có thể thấy rằng bất cứ thất bại nào dù nhỏ nhất cũng đều có những nguyên nhân sâu xa của nó.
Lỗi lầm có thể là một hành động bất cẩn, một sai sót do sự thiếu tập trung hay thậm chí một thái độ coi thường công việc.
Lập kế hoạch không phù hợp. Không ai ngạc nhiên vì đây là một trong những nguyên nhân khá phổ biến, bên cạnh nguyên nhân thiếu vốn kinh doanh hay hoạt động lưu chuyển tiền mặt yếu kém. Sẽ rất quan trọng nếu bạn vạch ra một kế hoạch kinh doanh càng toàn diện và chi tiết bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Việc này có thể mất nhiều thời gian và khi một kế hoạch được chuẩn bị xong thì có thể cần thêm thời gian nhiều tuần hoặc nhiều tháng để hoàn thành. Tuy nhiên, khoảng thời gian đó không bị bỏ phí, mà chính là thời gian để có được những thành công chắc chắn hơn. Ngược lại, nếu bạn không có kế hoạch mà vẫn tiến lên phía trước theo kiểu “nhắm mắt làm bừa”, thì có nhiều khả năng bạn sẽ phải kết thúc kế hoạch đó bằng cơn đau tim và hàng chục nghìn USD tan thành mây khói.
Thiếu thực thi. Khi hành động không bám sát kế hoạch đề ra, sai lầm rất dễ xảy ra. Và ngay cả khi kế hoạch đề ra không được thực hiện một cách đầy đủ, sai lầm cũng là chuyện thường thấy. Khi một CEO từ chức hay một CFO thoái vị, mọi người hiểu rằng nguyên nhân bởi vì họ không thực hiện được những kết quả như mong đợi, hay theo ngôn từ của giới phân tích là “ban quản lý không hoàn thành kế hoạch đề ra”. Họ bị sa thải khi mắc những sai lầm rõ như ban ngày.
Có lẽ, những sai lầm ít nhiều đều do … trời sinh ra thế(!). Các nhân viên trong công ty có thể phải nắm giữ một trách nhiệm mà không được đào tạo chuyên môn hay hướng dẫn phương pháp thích hợp cho nghiệp vụ này. Điều này cũng giống như khi bạn tình nguyện giúp ai làm một việc gì mà hình dung được công việc đó đòi hỏi những gì ở bạn. Không chỉ có vậy, nhân viên cấp dưới đôi khi còn cố tình gây ấn tượng với cấp trên, để rồi chuốc lấy thất bại bởi họ không biết rằng kết quả mới là nhân tố quyết định. Tệ hơn, họ không tuân theo trình tự công việc, và thế là họ gây ra sai sót ngay từ khi vừa bắt tay vào thực hiện.
Thiếu năng lực và kinh nghiệm quản trị. Nhiều hoạt động kinh doanh được bắt đầu từ một người có rất ít kinh nghiệm về quản trị hoặc chưa qua đào tạo về quản trị, bởi vì tiền thân của hầu hết các nhà kinh doanh là những người tự lập. Một số người nghĩ rằng lĩnh vực quản trị chỉ là ý thức chung (common sense). Nhưng nếu các nhà quản trị không biết đưa ra những quyết định kinh doanh thích hợp, thì họ sẽ không thể đạt được thành công trong tương lai.
Rủi ro kinh doanh, thâm thủng tài chính. Quản lý tài chính là công việc nhận định các rủi ro và chế ngự rủi ro đó. Những sai sót sẽ xảy ra khi những rủi ro trên không được phòng ngừa đầy đủ. Thông thường, sai sót bắt nguồn từ một điểm yếu kém nào đó trong kinh doanh và khi không ai chú ý đến hoặc không ai nói ra, nó sẽ nhanh chóng biến thành một vụ bê bối tài chính, chẳng hạn như một vị CFO không kịp báo trước cho các nhà đầu tư lúc tình hình xấu diễn ra, để rồi hậu quả là CEO của ông ta không thể đạt được mục tiêu của mình.
Ông chủ khá, nhân viên tồi. Một người chủ nhiệt tình, hiểu biết các vấn đề kinh doanh thường vẫn có thể bị hạ bệ hay bị vô hiệu hoá bởi những nhân viên không có kinh nghiệm và không có mục đích lành mạnh. Bởi vậy, công ty cần có những nhân viên tốt, được trả lương xứng đáng và phần nào chia sẻ được những ý tưởng kinh doanh của ông chủ.
Nhưng một khi đã thất bại rồi thì phải làm gì sau đó?
Xem xét nguyên nhân từ chính bản thân. Việc tìm ra nguyên nhân xuất phát từ chính bản thân bạn là vô cùng quan trọng, bởi nó sẽ cho bạn biết mình cần sửa đổi những gì. Năm điều dưới đây có thể là những nguyên nhân dẫn đến thất bại:
1. Làm việc cẩu thả: Trong mỗi thất bại, điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là sự phá hoại có chủ đích. Giả sử không có việc này thì thủ phạm chính gây ra sai lầm là tính cẩu thả. Đây là một dấu hiệu cho thấy sự thiếu khả năng của nhân viên, cũng như ảnh hưởng của nó tới toàn thể công ty.
2. Hành động gấp gáp: Thiếu thời gian cũng có thể là một nguyên nhân. Hãy đánh giá tiến trình công viêc và chủ động về mặt thời gian của bạn tốt hơn. Không nên nhận những nhiệm vụ mà bạn không đủ thời gian để hoàn thành.
3. Phán quyết tồi: Càng có nhiều kinh nghiệm, bạn càng có khả năng ra quyết định tốt hơn. Ai cũng có thể mắc sai lầm do những phán đoán kém cỏi, vấn đề là có những người mắc sai lầm nhiều hơn những người khác, cũng vì thế mà có người làm lãnh đạo và có người làm nhân viên.
4. Hiểu sai công việc: Có khi một ban quản lý đầy kinh nghiệm mang đến một bảng hướng dẫn tuyệt vời dành cho …một việc khác. Điều quan trọng là phải biết tập trung vào công việc hiện nay của bạn chứ không phải đưa giải pháp cho những thách thức còn chưa tới.
5. Thiếu thông tin: Quyết định chính là “sản phẩm” sinh ra từ những thông tin đã có. Nếu sai lầm xuất phát từ việc thiếu thông tin thì đó cũng không phải là “ngày tận thế” đối với nhà quản lý, mà chỉ là dấu hiệu cho thấy việc cần thiết phải cập nhập thông tin.
Hãy dũng cảm.Bên cạnh việc xem xét các nguyên nhân khách quan và chủ quan, bản thân bạn cần có những nhân tố cần thiết để không tiếp tục “sa lầy”.
1. Biết lắng nghe: Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các sai lầm là chúng ta luôn ở tư thế phòng thủ và cần phải bảo vệ quan điểm của mình, thay vì tập trung phân tích và lắng nghe vấn đề khó khăn.
2. Chấp nhận thực tế: Bạn cần phải nhận ra rằng, bạn càng sớm giải quyết những sai lầm, bạn càng đỡ day dứt với “tội lỗi” của mình và trở nên có kinh nghiệm hơn với tư cách là một nhà quản lý.
3. Làm một người có trách nhiệm: Không gì ấn tượng hơn việc ta nhận ra một người có trách nhiệm dù trong hoàn cảnh nào. Bởi vậy nếu bạn biết rằng mình không thể che giấu sai lầm đó thì hãy hít một hơi dài và thừa nhận điều đó.
4. Hãy trung thực với chính mình: Thẩm vấn lại bản thân xem tại sao lại gây ra lỗi lầm. Liệu có thể tin rằng bạn hoàn toàn đúng không, hay đơn giản là bạn quá bảo thủ? Thế thì thật tồi tệ, vì không có điều gì trở nên tốt đẹp khi bạn quá ư bảo thủ. Bạn cần loại bỏ thói quen này càng sớm càng tốt.
5. Luôn giữ tinh thần lạc quan: Người khác thường vẫn hay nhớ sai lầm của bạn, cho dù sai lầm đó có nhỏ nhặt đến đâu đi nữa. Bạn chỉ cần nhớ rằng, điểm khác biệt giữa người thắng và kẻ bại chính là cách phản ứng và lối hành xử sau mỗi sai lầm. Vì thế khi tựa đầu lên gối, hãy hướng suy nghĩ vào tổn thất của chính mình, nhưng hãy êm đềm đi vào giấc ngủ với tâm niệm rằng bạn có thể vượt qua mọi khó khăn.
Và dũng cảm hơn nữa. Lúc này là thời điểm bạn cần hành động đề giải thoát mình khỏi sai lầm. Không có nghĩa bạn là kẻ ngu ngốc chỉ vì bạn trót phạm phải một sai lầm. Ai cũng có thể sai lầm, thậm chí ngay cả những vận động viên xuất sắc nhất hay những doanh nhân nhạy bén nhất. Chủ yếu là bạn phải nhớ rằng bay càng cao càng nguy hiểm, nhưng không bay thì cũng chẳng có lối thoát nào. Bạn cần làm sao để nhận được sự đồng thuận từ phía các nhân viên trong kế hoạch hành động nhằm khắc phục sai lầm. Hãy trình bày với mọi người khi bạn muốn sửa chữa sai lầm. Nhớ rằng đôi khi bạn phải nhờ ai đó dọn dẹp hộ cái mớ hỗn độn - hậu quả của sai lầm do bạn gây ra. Vì vậy, nếu bạn có cơ hội tự sửa chữa những sai lầm và giữ gìn thể diện, hãy bảo đảm rằng bạn sẽ không phạm phải một sai lầm tương tự.
Tóm lại, tất cả chúng ta đều có thể mắc sai lầm trong kinh doanh. Thật đấy, tất cả chúng ta đều mắc sai lầm. Cũng như trong một trận bóng chày, một số cầu thủ cố chạm đến điểm đầu tiên trong 4 điểm phải được chạm bóng để giữ lượt của mình, còn những người khác làm rào chắn. Dù chơi ở vị trí nào thì bạn cũng có khả năng mắc sai lầm. Nếu vai trò của bạn là làm hàng rào, rất có thể quả bóng của bạn sẽ bị văng ra làm vỡ kính một chiếc xe hơi đậu bên ngoài. Trong mọi trường hợp, hãy nhận trách nhiệm, bồi thường thiệt hại và mỉm cười tạm biệt lỗi lầm.

Posted in: Kinh Doanh