Nhìn nhận về chính sách Abenomic

Những điều đang tìm kiếm từ chính sách tân thủ tướng.

         Trong một năm điển hình, một showroom xe hơi cao cấp ở Tokyo, bán 300 chiếc Bentley, Ferrari và các loại xe sang trọng khác. Kenichi Oguma, một nhà quản lý cho biết “ Năm nay chúng tôi hy vọng sẽ bán được từ 400-450 chiếc”. Ông tin vào chính sách kinh tế của Shinzo Abe, thủ tướng mới của Nhật Bản.
         Thị trường chứng khoán Nhật Bản đã tăng hơn 40% kể từ tháng mười một, điều đó càng trở nên rõ ràng hơn khi Đảng dân chủ tự do của ông Abe sẽ lên nắm quyền trở lại. Thật ngoạn mục, gói kích thích 10 nghìn tỷ Yên (107 tỷ đô la) đã cổ vũ các công ty xây dựng của Nhật Bản. Vào ngày 04 tháng 4, Ngân hàng Nhật Bản cho biết sẽ cố gắng tăng gấp đôi lượng tiền cơ sở trong vòng 2 năm, nhằm chấm dứt tình trạng giảm phát. Một đồng Yên yếu hơn sẽ làm giá các mặt hàng xuất khẩu rẻ hơn, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu đang gặp khó khăn. Theo khảo sát của Tankan đối với tình hình kinh doanh ngân hàng đầu tiên của Nhật Bản cho thấy tâm lý các nhà sản xuất  đã được cải thiện sau 5 quý.

Nguồn: Economist

         Tuy nhiên còn quá sớm để kết luận, ông Abe có làm sống lại linh hồn của các doanh nghiệp đã thiếu lâu nay. Một cuộc khảo sát của Reuters vào tháng 2 cho thấy rằng 85% các công ty đã lên kế hoach giữ hoặc cắt giảm tiền lương trong năm nay. Trong đó tiền lương thưởng (một phần quan trọng của tiền lương sau khi khấu trừ thuế) đang ở mức thấp kỷ lục kể từ năm 1990. Sự miễn cưỡng của các công ty để đầu tư hay tăng lương có thể làm hỏng kế hoạch của ông Abe, kết thức hơn một thập kỷ của giá cả giảm và thổi phồng quá mức nền kinh tế của Nhật Bản lên 2%. Những con số phát hành tuần trước cho thấy nhà máy sản xuất đầu ra bất ngờ chậm lại trong tháng 2, chủ yếu là do sự chập chạp của nền kinh tế Trung Quốc. Ngay cả khảo sát của Tankan vừa qua cho thấy hầu hết các công ty vẫn đang còn bi quan về tương lai.
         Vào ngày 2 tháng 4 nội các của ông Abe đã phê chuẩn một kế hoạch đầy tham vọng để cải cách ngành công nghiệp năng lượng của Nhật Bản. Thị trường điện lực của Nhật được chia thành nhiều vùng độc quyền. Ông hy vọng chia các công ty đó thành các công ty khác dưới sự chuyển giao từ các công ty cũ và cho phép các công ty cạnh tranh trong ngành bán lẻ điện.
Nếu như được chấp thuận bởi quốc hội, thì điều này sẽ chính là sự cải cách nghiêm túc đầu tiên của ngành điện từ năm 1950. Người tiêu dung và nhà sản xuất sẽ đạt được nhiều lợi ích từ điều này. Một thực tế cho thấy giá điện của Nhật cao hơn gấp 3 lần so với người hàng xóm Hàn Quốc.  Tuy nhiên, để làm được điều đó cần giải quyết được sự cứng rắn từ sức mạnh độc quyền của các công ty đó.
         Ông Hiroshi Nishijima (quản lý khu vực Nishijimax, một nhà cung cấp các công cụ xe hơi) nói: “Có rất nhiều sự kỳ vọng trong chính phủ này, nhưng chúng tôi đang chờ xem liệu rằng sự phục hồi này có phải là tự lực không” . Chính nhờ chính sách của Shinzo Abe, sản phẩm của ông đã rẻ hơn khi xuất khẩu. Nhưng ông Nishijima cũng cho rằng thủ tướng cũng có ít sư điều chỉnh bên ngoài Nhật Bản. Ông cho rằng: “ Có quá nhiều sự không chắc chắn trong nền kinh tế thế giới, vì vậy chúng tôi sẽ tiếp tục kế hoạch của chúng tôi là không thay đổi”.
         “Đáng lo ngại cho ông Abe, khi quản điểm đó dường như được chia sẻ rộng rãi và không có điểm dừng trước khi có một cuộc bầu cử Thượng viện dư kiến vào tháng 7” theo Shuichi Kawamura ( chủ tịch chuỗi cung ứng DHL). Cuộc bầu cử có thể nhìn thấy đảng dân chủ tự do kiểm soát cả hai viện của quốc hội.
         Ông Kawamura nói” Tôi nghĩ rằng nhiều người trong chúng ta ngạc nhiêu về Abe. Ông ấy giỏi hơn chúng ta nghĩ. Nhưng nền kinh tế có thể không nhận được sự đồng tình từ quốc hội theo nhiều hướng khác nhau”. Ông cho biết doanh nghiệp Nhật Bản đang chờ đợi để xem liệu Thủ tướng có thể đưa Nhật Bản vào TPP( một khu vực thương mại tự do) được hay không. Nông dân( chìa khóa quan trọng trong việc bỏ phiếu của LDP) đang tìm cách chống lại hiệp ước, cùng với 200 nhà lập pháp LDP.
         Văn phòng nội các Nhật Bản cho biết TPP có thể thúc đẩy GDP tăng khoảng 3,2 nghìn tỷ Yên trong một thập kỷ tương đương 0,7%. Việc đánh bại farm loggy( tổ chức vận động vì quyền lợi của nhà nông) và chiến thắng trong cuộc bầu cử sẽ giúp khẳng định chính sách “Abenomics” là khả thi, đây là dự đoán của Hiroshi Mikitani( ông chủ Rakuten, nhà bán lẻ trực tuyến lớn nhất của Nhật Bản). Ông ca ngợi chính sách kích thích kinh tế và tiền tệ nới lỏng của Abe, nhưng cũng cho rằng thử nghiệm thực tế sẽ tạo ra một” chiến lược phát  triển quốc gia”.
         Bằng cách đó ông ngụ ý rằng cải cách và bãi bỏ quy định, kết hợp với chính sách công nghiệp do chính phủ đứng đầu. Ông ấy muốn Abe cho phép nhiều loại thuốc và các sản phẩm khác được bán trực tuyến trên mạng. một biện pháp tạo ra sự hiệu quả lớn(có lẽ điều này sẽ đem lại lợi ích cho các nhà bán lẻ trực tuyến như Rakuten). Tuy nhiên, nó sẽ đưa thủ tướng chống lại medical lobby( tổ chức hoạt động vì quyền lợi y tế), một thành viên ủng hộ LDP truyền thống.
         Một lo lắng nữa của ông Abe về vấn đề tranh chấp với Trung Quốc. Đó chính là đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản. Thương mại song phương giữa Nhật và Trung Quốc đã bị ảnh hưởng từ việc tranh cãi về một số hòn đảo nhỏ. Mặc dù mang quan điểm cứng rắn trong vấn đề tranh chấp đối với Trung Quốc. “Liệu rằng ông Abe sẽ chôn vùi bản năng của dân tộc để đổi lấy quyền lợi của các doanh nghiệp” nhận xét của Mikitani.
         Vấn đề kinh tế chính trị đan xen chính là bài toán hóc búa mà ông Abe phải đi tìm lời giải. Không có điều gì là hoàn hảo tuyệt đối. Chính sách “ Abenomic” cũng vậy. Trước mắt nó giải quyết được một số những vấn đề cho một bộ phận doanh nghiệp Nhật Bản, nhưng bên cạnh đó còn có rất nhiều điều vướn mắc cần giải quyết. Trong tương lai ông Abe sẽ còn nhiều điều chỉnh nhằm hoàn thiện hơn những chính sách của mình.  
Nguồn: Economist.

Đình Lân

Posted in: Tài chính tiền tệ