Kinh nghiệm lãnh đạo của cựu Chủ tịch GE

Khi nói đến General Electric (GE), tập đoàn điện tử lớn nhất của Mỹ, người ta thường nhắc tới Jack Welch, nguyên chủ tịch của tập đoàn. Ông được cho là một trong những nhà quản trị tài ba nhất của Mỹ. Cùng với vợ là Suzy Welch, ông vừa cho ra đời cuốn Winning (Chiến thắng) đúc kết các kinh nghiệm của ông khi lãnh đạo GE. Dưới đây là trích đoạn sách (đã đăng trên báo Newsweek).

Một ngày nào đó bạn sẽ trở thành người lãnh đạo. Ngày thứ hai, bạn còn trao đổi và cười vui với đồng nghiệp về cuộc sống, về công việc. Qua đến ngày thứ ba, bạn trở thành nhà quản lý, ông chủ. Đột nhiên, mọi thứ đều thay đổi. Người lãnh đạo cần có hành động và quan điểm rõ ràng, dứt khoát. Trước khi trở thành lãnh đạo, thành công là lúc bạn tự mình trưởng thành. Còn khi là người lãnh đạo, thành công của bạn là giúp được nhân viên tiến bộ.

Có nhiều cách để trở thành nhà lãnh đạo. Trong kinh doanh, hãy xem Herb Kelleher, người điều hành Southwest Airlines trong 30 năm, hay như Bill Gates, nhà sáng tạo thầm lặng của Microsoft. Trong chính trị, hãy xem gương của Churchill và Gandhi. Về bóng đá, hãy để ý tới Lombardi và Belichick. Mỗi người trong số họ có thể sẽ cho bạn thấy các nguyên tắc làm việc khác nhau.

Trong khi nói chuyện với sinh viên, nhà quản lý, doanh nhân, lúc nào tôi cũng được hỏi :"Công việc thật sự của một người lãnh đạo là gì?" và "Tôi vừa được đề bạt nhưng trước đây tôi chưa từng làm công việc nào như vậy. Làm thế nào để trở thành một nhà lãnh đạo giỏi?" Những câu hỏi như thế thường nhắc tôi về quá trình 40 năm ở cương vị nhà điều hành cao nhất của GE. Tôi quản lý các bộ phận với 30.000 nhân viên đầy kinh nghiệm. Tôi quản lý các bộ phận kinh doanh đang thua lỗ cũng như những bộ phận đang phát triển mạnh. Tôi đã nếm trải thành công lẫn thất bại, có những lúc cũng bất ngờ gặp may mắn. Tôi đã lo lắng khi nền kinh tế đang đi xuống hay vui mừng khi nó phát triển. Qua đó, tôi đã rút ra cho mình tám nguyên tắc làm việc của một nhà lãnh đạo.

Nhưng trước hết, phải nói đến các nghịch lý. ở cương vị người lãnh đạo, bạn sẽ gặp rất nhiều nghịch lý. Phổ biến nhất là nghịch lý ngắn - dài hạn. Người ta thường hỏi: "Làm thế nào tôi có thể vừa quản lý kết quả hàng quí vừa thực hiện tốt kế hoạch kinh doanh của công ty trong năm năm tới?". Tôi trả lời: "Đấy! Xin mời bước vào thế giới kinh doanh". Một trong những khả năng của người lãnh đạo là tự cân bằng các công việc hàng ngày của mình. Và sau đây là tám nguyên tắc làm việc.

1. Không ngừng cải thiện nhóm làm việc của mình, sử dụng các cuộc thử sức để đánh giá, rèn luyện và xây dựng sự tự tin cho nhân viên.

Đội bóng thường chiến thắng khi có các cầu thủ giỏi. Do đó, khi ở vị trí lãnh đạo, bạn cần đầu tư phần lớn thời gian và công sức cho ba hoạt động sau:

Đánh giá - tìm đúng người đúng việc, hỗ trợ và đề bạt những nhân viên làm việc tốt, đồng thời loại bỏ những người không phù hợp.

Hướng dẫn - luôn chỉ dẫn, phê bình và giúp đỡ nhân viên tiến bộ mỗi ngày.

Cuối cùng, bạn phải xây dựng sự tự tin - khích lệ, bảo ban và thừa nhận công lao của nhân viên. Sự tự tin sẽ giúp con người phát huy năng lực, dám chấp nhận rủi ro và nỗ lực thực hiện ước mơ. Đó là năng lượng của một đội bóng luôn chiến thắng.

Các nhà quản lý thường cho rằng sự tiến bộ của một cá nhân chỉ diễn ra mỗi năm một lần. Điều này không đúng. Sự tiến bộ có thể diễn ra hàng ngày, trong mọi hành động. Lúc khách hàng viếng thăm công ty là thời điểm thích hợp để đánh giá bộ phận bán hàng của bạn. Các chuyến du lịch được chuẩn bị trước là cơ hội để bạn gặp gỡ những nhà quản lý tài giỏi tiềm năng.

Những lúc giải lao giữa cuộc họp cũng là cơ hội để bạn hướng dẫn một thành viên trong nhóm cách thức trình bày một đề tài lớn. Hãy tưởng tượng bạn là người làm vườn, một tay xách bình nước, tay kia cầm túi phân bón. Đôi lúc bạn phải gieo hạt, nhưng phần lớn thời gian bạn dành cho việc chăm sóc cây. Và sau đó, quan sát chúng đâm chồi nảy lộc.

2. Khiến cho mọi người không chỉnghĩ tới tầm nhìn của công ty mà còn sống và thở cùng với nó.

Nhà lãnh đạo phải đưa ra tầm nhìn và truyền đạt cho mọi người hiểu. Bằng cách nào? Đầu tiên, tầm nhìn của bạn phải dễ hiểu, mục tiêu phải rõ ràng. Bạn phải thường xuyên trao đổi với mọi người về tầm nhìn của mình. Tuy nhiên, thực tế, các nhà lãnh đạo thường chỉ truyền đạt tầm nhìn của họ cho người thân cận mà không truyền đạt nó tới mọi người.

Nếu bạn muốn mọi người hiểu rõ tầm nhìn của mình, hãy cho họ thấy lợi nhuận thông qua việc thừa nhận công lao của họ bằng tiền lương, khen thưởng. Ông Chuck Ames, nguyên Tổng giám đốc Reliance Electric, từng nói: "Cho tôi xem các kế hoạch tưởng thưởng của công ty bạn, tôi sẽ cho bạn biết nhân viên của bạn làm việc như thế nào".

3. Hiểu rõ nhân viên, phát huy khả năng của từng người

Một nhà lãnh đạo lạc quan với quan điểm rõ ràng thường quản lý một nhóm nhân viên hay tổ chức với những con người lạc quan. Ngược lại, một ông sếp khó tính sẽ làm cho nhân viên không được thoải mái. Và như thế khó lòng thành công.

Công việc có thể khó khăn. Nhưng người lãnh đạo phải luôn nghĩ mọi việc theo hướng tích cực. Điều này không có nghĩa là bạn coi thường các thử thách. Bạn phải cho mọi người thấy mình sẵn sàng vượt qua mọi trở ngại.

4. Xây dựng sự tín nhiệm bằng sự trung thực, ngay thẳng và uy tín

Các nhân viên của bạn cần phải hiểu rõ họ đang đứng ở đâu. Họ phải biết công việc tiến triển như thế nào. Đôi khi có những tin tức không tốt lành, ví dụ như công ty sắp phải sa thải nhân viên. Bất cứ người bình thường nào cũng tránh đề cập đến những việc như vậy. Tuy nhiên, bạn phải tập chấp nhận những tin tức như vậy hoặc là bạn trả giá bằng lòng tin và công sức của nhân viên.

Người lãnh đạo xây dựng niềm tin bằng sự tín nhiệm. Họ không bao giờ lấy cắp ý tưởng của nhân viên để biến chúng thành của riêng. Họ có đủ tự tin và chín chắn để nhận ra không sớm thì muộn, thành công của tập thể sẽ được công nhận. Và chính người lãnh đạo cũng sẽ được công nhận. Lúc khó khăn, nhà lãnh đạo phải chịu trách nhiệm về những gì đang xảy ra. Lúc thành công, họ vui vẻ ca ngợi thành công của mọi người.

5. Can đảm đưa ra những quyết định bất thường

Có những lúc bạn phải ra những quyết định khó khăn, như để cho một cộng sự ra đi, cắt giảm ngân sách cho dự án, hay đóng cửa một nhà máy. Những cuộc gọi phàn nàn của khách hàng cũng dễ làm bạn bực mình. Nhưng nên nhớ công việc của bạn là lắng nghe và giải thích quan điểm của mình một cách rõ ràng, không nhượng bộ. Bạn là người phải lãnh đạo mọi người. Đừng bao giờ rời bỏ nhiệm sở.

6. Hãy thăm dò, thúc đẩy tính tò mò, hoài nghi, đảm bảo rằng các câu hỏi của mình được trả lời bằng hành động cụ thể

Ở vị trí lãnh đạo, bạn phải có được tất cả các câu trả lời. Phải xem mình như là người "ngu" nhất trong phòng. Trong các cuộc trao đổi về một quyết định, đề nghị hay một thông tin thị trường nào đó, bạn cần đặt nhiều câu hỏi như "Còn nếu?", "Tại sao không?" "Tại sao như vậy?". Tuy nhiên, hỏi không chưa đủ, bạn còn phải chắc rằng các câu hỏi của mình tạo ra tranh luận và được đáp lại bằng những hành động cụ thể.

7. Dám chấp nhận rủi ro và tạo điều kiện học hỏi bằng cách nêu gương

Hai khái niệm này thường không được nhiều nhà quản lý quan tâm. Nhiều người yêu cầu nhân viên sáng tạo, tuy nhiên họ lại trừng phạt nhân viên khi thất bại. Có quá nhiều người chỉ biết hành động theo lối mòn. Nếu bạn muốn nhân viên trải nghiệm, bạn phải tự nêu gương cho họ.

Chấp nhận rủi ro. Bạn không cần thuyết giáo hay buồn rầu về sai lầm của mình. Thật ra, bạn càng hài hước và vô tư thì càng có nhiều người xem sai lầm đó không có gì nghiêm trọng.

Luôn tự học hỏi. Không phải cứ là ông chủ thì phải biết tất cả. Bất kỳ lúc nào tôi học được một kinh nghiệm từ công ty khác, tôi đều áp dụng với GE. Tôi muốn mọi người hiểu rằng tôi thích thú với các ý tưởng mới như thế nào.

8. Ăn mừng

Tại sao việc ăn mừng lại khiến cho các nhà quản lý lo lắng? Có thể họ lo việc tổ chức buổi tiệc không được chuyên nghiệp. Hay họ lo rằng nếu quá vui vẻ, mọi người sẽ chểnh mảng trong công việc ?

Tuy vậy, hầu như nơi nào cũng thiếu hội hè. Mặc dù tôi đã nhắc đi nhắc lại tầm quan trọng của lễ kỷ niệm 20 năm thành lập công ty, nhưng trong chuyến thăm cuối cùng ở cương vị lãnh đạo (GE) tới trung tâm huấn luyện của công ty ở Crotonville, N.Y., tôi đã hỏi khoảng 100 nhà quản lý: "Các bạn có thường tổ chức ăn mừng trong bộ phận của mình không?". Kết quả chỉ có chưa tới phân nửa trả lời "có".

Đừng đánh mất các cơ hội ăn mừng, vì nhờ đó sẽ tạo ra bầu không khí lạc quan trong công ty. Hãy tưởng tượng một đội bóng giành được chức vô địch thế giới mà không nổ sâm banh ăn mừng thì sẽ ra sao. Tương tự như vậy, một công ty lúc nào cũng thành công nhưng lại không có bữa tiệc mừng nào cho ra hồn thì sao đây ?

Mọi người thường hỏi tôi rằng khả năng lãnh đạo là bẩm sinh hay do rèn luyện mà có. Dĩ nhiên, tôi trả lời rằng cả hai đều đúng. Khả năng lãnh đạo cũng liên quan đến một số đặc trưng như chỉ số thông minh và năng lực. Mặt khác, bạn có thể học được các kỹ năng lãnh đạo, chẳng hạn như sự tự tin trong cuộc sống. Bạn cũng có thể học hỏi từ những người xung quanh. Khi thực hiện một việc nào đó, nếu thất bại, bạn sẽ rút ra được bài học kinh nghiệm. Còn nếu thành công, bạn sẽ có đủ tự tin để thực hiện lại công việc đó một cách tốt hơn. 

(Theo TBKTSG)