Bài phát biểu của tổng thống Barack Obama nhân dịp năm học mới (2009-2010)

Phạm Nguyên Trường dịch

Xin chào tất cả - công việc của mọi người hôm nay thế nào? Tôi có mặt ở đây để nói chuyện với các học sinh trường phổ thông trung học Wakefield ở Arlington, bang Virginia. Chúng ta có những học sinh đến từ mọi miền đất nước, từ mẫu giáo đến lớp mười hai. Tôi vui mừng vì hôm nay tất cả các bạn đã có cơ hội tham gia cùng chúng tôi.

Tôi biết rằng đối với nhiều người trong số các bạn thì hôm nay là ngày đầu tiên đến trường. Đối với các bạn mới vào mẫu giáo hay các bạn bắt đầu vào trường trung học cơ sở hay trung học phổ thông thì hôm nay cũng là ngày đầu tiên đến trường mới vì vậy mà các bạn có hơi hồi hộp cũng là điều dễ hiểu. Tôi mường tượng rằng ở đây có một số bạn lớn tuổi hơn, lúc này các bạn đó đang cảm thấy vui, chỉ còn một năm học nữa thôi. Nhưng dù học lớp nào thì một số người có thể vẫn muốn mùa hè kéo dài thêm và sáng nay các bạn có thể ngủ nướng thêm một tí.

Tôi biết cảm giác đó. Khi tôi còn bé, gia đình tôi đã sống mấy năm ở Indonesia, mẹ tôi không có tiền cho tôi theo học trường nơi mà các trẻ em Mĩ đều học. Cho nên mẹ tôi quyết định tự mình dạy thêm cho tôi, vào lúc 4 giờ 30 phút sáng, từ thứ hai đến thứ sáu.

Bây giờ tôi cũng chẳng thích dậy sớm đến như thế. Nhiều khi tôi ngủ gục ngay cạnh bàn ăn. Nhưng mỗi lần tôi phàn nàn thì mẹ tôi lại nhìn tôi và nói: “Đây cũng có phải là buổi đi cắm trại của mẹ đâu”. 

Cho nên tôi biết rằng một số bạn đang tự điều chỉnh cho phù hợp với việc quay lại trường học. Nhưng hôm nay tôi đến đây vì có một số việc quan trọng muốn bàn với các bạn. Tôi đến đây vì tôi muốn nói chuyện với các bạn về việc học tập của các bạn và những kì vọng của chúng tôi dành cho tất cả các bạn trong năm học mới này. 

Tôi đã nói nhiều về giáo dục rồi. Và tôi cũng đã nói nhiều về trách nhiệm rồi.

Tôi đã nói về trách nhiệm của các thày giáo trong việc cổ vũ các bạn, thúc đẩy các bạn học tập.

Tôi đã nói về trách nhiệm của cha mẹ các bạn, làm sao để các bạn nắm được bài, làm bài tập và không để các bạn ngồi suốt ngày trước màn hình TV hay Xbox rồi.

Tôi đã nói nhiều về trách nhiệm của chính phủ trong việc đặt ra các tiêu chuẩn cao, trợ giúp các thày cô giáo và hiệu trưởng, cải thiện tình hình các trường học nếu các học sinh ở đó không có những cơ hội tương xứng với khả năng của họ. 

Nhưng suy cho cùng, dù chúng ta có thể có những thày cô giáo tận tụy nhất, những bậc phụ huynh nhiệt tình giúp đỡ nhất và những trường học tốt nhất thế giới thì cũng chẳng có ý nghĩa gì trừ phi tất cả các bạn hoàn thành trách nhiệm của mình. Trừ phi các bạn đi học đầy đủ, chú ý nghe thày giáo giảng, vâng lời cha mẹ, ông bà và những người lớn khác và làm việc chăm chỉ. 

Và đấy chính là điều hôm nay tôi muốn tập trung làm rõ: trách nhiệm của từng người đối với việc học tập của mình. Tôi muốn bắt đầu bằng trách nhiệm của các bạn đối với chính bản thân mình.

Mỗi người trong các bạn đều giỏi một việc gì đó. Mỗi người trong các bạn đều có một cái gì đó để giới thiệu với xã hội. Và trách nhiệm của các bạn đối với bản thân là phát hiện ra cái đó. Đấy chính là cơ hội mà nền giáo dục có thể cung cấp cho các bạn. 

Các bạn có thể là một tác giả có tài – thậm chí tài đến mức có thể viết được sách hay báo – nhưng trước khi viết bài luận cho môn tiếng Anh, có thể các bạn không biết điều đó. Các bạn có thể là một nhà cải cách hay phát minh có tài – thậm chí tài đến mức có thể khám ra một loại iPhone mới hay thuốc chữa bệnh hoặc thuốc kháng sinh mới - nhưng trước khi làm dự án cho môn khoa học, có thể các bạn không biết điều đó. Các bạn có thể trở thành thị trưởng hoặc thượng nghị sĩ, nhưng trước khi tham gia ban lãnh đạo hội học sinh hay nhóm thảo luận, có thể bạn không biết điều đó.

Dù bạn muốn làm gì với cuộc đời mình thì tôi cũng cam đoan rằng bạn phải học rồi mới làm được. Bạn muốn trở thành bác sĩ, hay giáo viên hay sĩ quan cảnh sát? Bạn muốn trở thành hộ lí hay kiến trúc sư, luật sư hay quân nhân? Dù nghể nghiệp nào thì bạn cũng sẽ cần một nền học vấn tốt. Bạn không thể bỏ học giữa chừng rồi nhảy ngay vào một công việc tốt được. Bạn phải làm việc, phải rèn luyện và phải học thì mới có công việc tốt được.

Và đấy không chỉ là điều quan trọng đối với cuộc đời của các bạn, đối với tương lai của các bạn. Kết quả học tập của các bạn quyết định chính tương lai của đất nước này. Những điều các bạn học trong nhà trường ngày hôm nay sẽ quyết định việc liệu dân tộc chúng ta có đương đầu được với những thách thức to lớn nhất trong tương lai hay là không.

Các bạn cần kiến thức và kĩ năng giải quyết vấn đề mà các bạn học được trong môn khoa học và toán học để chữa trị những căn bệnh như là ung thư hay AIDS, và triển khai những ngành công nghệ mới trong lĩnh vực năng lượng và bảo vệ môi trường. Các bạn cần hiểu biết thấu đáo các sự vật và kĩ năng tư duy theo tinh thần phê phán mà các bạn học được trong môn sử học và các môn khoa học xã hội để chống lại tình trạng đói nghèo và vô gia cư, tội ác và kì thị, và làm cho dân tộc chúng ta trở thành một dân tộc ngày càng công bằng hơn, ngày càng tự do hơn. Các bạn cần tinh thần sáng tạo và sự khéo léo mà các bạn tiếp thu được trong tất cả các môn học để có thể lập nên những công ty mới, những công ty sẽ cung cấp nhiều chỗ làm việc mới và làm cho nền kinh tế của chúng ta ngày một lớn mạnh thêm. 

Chúng ta cần từng người trong số các bạn phát triển tài năng, sự khéo léo và trí tuệ để các bạn có thể giúp giải quyết những vấn đề khó khăn nhất hiện nay. Nếu các bạn không làm như thế - nếu các bạn không cộng tác với trường học là các bạn không cộng tác với chính mình, không cộng tác với đất nước mình. 

Tôi biết là học giỏi không phải lúc nào cũng là công việc dễ dàng. Tôi biết là lúc này nhiều người trong số các bạn đang gặp phải khó khăn trong cuộc sống làm cho các bạn khó tập trung cho việc học tập.

Tôi biết điều đó. Tôi biết điều đó nghĩa là thế nào. Cha tôi đã gia đình khi tôi mới lên hai và tôi được một bà mẹ đơn thân nuôi dạy, bà phải chiến đấu liên tục thì mới đủ tiền thanh toán các hóa đơn mua hàng, bà không có khả năng cho chúng tôi những thứ mà những đứa trẻ khác vẫn có. Có những lúc tôi cảm thấy thèm có một người cha. Đấy là những lúc tôi cảm thấy cô đơn và thấy mình không phù hợp với cuộc đời. 

Cho nên không phải lúc nào tôi cũng tập trung học tập như đáng lẽ phải thế. Tôi đã làm những việc mà tôi không cảm thấy hãnh diện và gặp nhiều rắc rối không đáng có. Và cuộc đời tôi có thể đã rẽ theo hướng tồi tệ hơn. 

Nhưng tôi đã gặp may. Nhiều cơ hội đã quay trở lại với tôi và tôi đã có cơ hội vào đại học, vào trường luật và theo đuổi những giấc mơ của mình. Vợ tôi, đệ nhất phu nhân Michelle Obama, cũng có tiểu sử tương tự như thế. Cả bố mẹ bà đều không được học đại học và họ cũng chẳng giàu có gì. Nhưng họ đã làm việc cần cù và bà cũng làm việc cần cù cho nên bà có thể theo học những trường tốt nhất trên đất nước này

Một số bạn có thể không được thuận lợi như thế. Có thể bạn không có những vị phụ huynh, những người có thể nâng đỡ bạn khi cần. Có thể gia đình bạn có người bị mất việc và không có đủ tiền để đi đây đi đó. Có thể bạn đang sống trong khu vực mà bạn cảm thấy là không được an toàn hay có những người bạn đang ép buộc bạn làm những việc mà bạn cho là không đúng đắn. 

Nhưng suy cho cùng thì những hoàn cảnh trong cuộc đời bạn – ngoại hình của bạn, nơi bạn sinh ra, số tiền bạn có, công việc bạn phải làm ở nhà – không phải là lí do để không làm bài tập về nhà hay có thái độ xấu. Đấy không phải là lí do để cãi lại thày giáo, trốn học hay là bỏ học. Đấy không phải lá lí do để không thử làm một số việc. 

Vị trí của bạn hiện nay không thể quyết định được vị trí của bạn trong tương lai. Không ai quyết định được số phận của bạn. Ở nước Mĩ này, bạn tự quyết định số phận của mình. Bạn tự tạo ra tương lai của mình. 

Đấy chính là điều những người thanh niên như bạn đang làm mỗi ngày, trên khắp nước Mĩ này.

Những thanh niên, tương tự như Jazmin Perez, từ Roma, bang Texas. Ngày đầu đến trường Jazmin không nói được tiếng Anh. Ở thành phố quê hương cô chẳng có mấy người vào được đại học, cả bố mẹ cô đều không được học đại học. Nhưng cô đã chăm chỉ làm việc, cô nhận được bằng tốt nghiệp loại ưu và được học bổng của Trường đại học tổng hợp Brown, và bây giờ cô đang học cao học, chuyên về sức khỏe cộng đồng, để trở thành tiến sĩ Jazmin Perez.

Tôi đang nghĩ đến Andoni Schultz, từ Los Altos, bang California, một người đã phải chiến đấu với bệnh ung thư não từ năm lên ba tuổi. Cậu đã phải chữa trị đủ kiểu, cả phẫu thuật nữa, ảnh hưởng đến trí nhớ của cậu, cho nên cậu phải mất rất nhiều thời gian – hàng trăm giờ - để làm bài tập. Nhưng không bao giờ cậu chịu tụt hậu và mùa thu này cậu sẽ thi vào đại học. 

Rồi còn Shantell Steve, từ thành phố quê hương Chicago, bang Illinois của tôi. Ngay cả khi bị đẩy từ nhà nuôi dạy trẻ có hoàn cảnh khó khăn này sang nhà nuôi dậy trẻ khác, trong những khu vực lộn xộn nhất, cô ấy vẫn tìm được công việc ở một trung tâm chăm sóc sức khỏe địa phương, cô đã khởi động một chương trình nhằm bảo vệ thanh thiếu niên khỏi các băng đảng, và cô đang cố gắng nhằm vượt qua kì tốt nghiệp phổ thông với bằng giỏi rồi vào đại học.

Jazmin, Andoni và Shantell là những người không khác gì các bạn. Tương tự như các bạn, họ đã phải đối mặt với những thách thức trong cuộc sống. Nhưng họ không chịu đầu hàng. Họ chịu trách nhiệm trước việc học tập của họ và tự đặt ra mục tiêu cho mình. Tôi hi vọng rằng tất cả các bạn đều làm như thế. 

Đấy là lí do vì sao hôm nay tôi kêu gọi từng người hãy đặt ra mục tiêu học tập của mình – và làm tất cả mọi việc để đạt mục tiêu đó. Mục tiêu của các bạn có thể đơn giản chỉ là làm tất cả các bài tập về nhà, trên lớp chú ý nghe giảng hay dành thời gian đọc sách mỗi ngày. Có thể bạn sẽ quyết định tham gia vào một hoạt động ngoại khóa nào đó hoặc tham gia hoạt động tình nguyện trong cộng đồng của bạn. Có thể bạn sẽ bảo vệ những đứa trẻ -do hoàn cảnh xuất thân hoặc do ngoại hình của chúng mà bị người ta chọc ghẹo hoặc bắt nạt, vì các bạn tin, cũng như tôi tin, rằng tất cả trẻ em đều xứng đáng được hưởng một môi trường an toàn để chúng có thể học tập. Có thể bạn sẽ quyết định quan tâm đến mình hơn để bạn có đủ sức học tập nhiều hơn. Và bên cạnh những việc đó, tôi hi vọng rằng tất cả các bạn đều thường xuyên rửa tay, để chúng ta có thể tránh cho người dân bệnh cảm cúm trong mùa thu và mùa đông này.

Dù bạn quyết định làm gì thì tôi cũng muốn bạn để hết tâm trí vào việc đó. Tôi muốn bạn thực sự làm việc ở đó.

Tôi biết rằng đôi khi bạn xem TV và nghĩ rằng mình có thể thành công hoặc giàu có mà chẳng cần phải vất vả gì hết – rằng tấm vé dẫn tới thành công là nhảy rap hay chơi bóng rổ hoặc trở thành ngôi sao màn bạc, khi cơ hội tới, bạn sẽ không trở thành bất kì người nào trong số đó. 

Nhưng sự thật là thành công là khó. Bạn sẽ không yêu tất cả các môn mà bạn đang học. Bạn không tâm đầu ý hợp với tất cả các thày cô giáo. Không phải bài tập về nhà nào cũng có liên quan với cuộc sống của bạn ngay trong lúc này. Và chắn chắn là bạn không thành công với mọi thứ ngay trong lần thử đầu tiên.

Không sao hết. Một số người thành công nhất trên thế giới lại là những người từng gặp nhiều thất bại nhất. Tập một cuốn Harry Potter của JK Rowling đã bị từ chối đến 12 lần, cuối cùng nó đã được xuất bản. Michael Jordan từng bị đuổi khỏi đội bóng rổ của trường trung học và anh đã lỡ hàng trăm trận đấu, trong sự nghiệp của mình anh đã đánh hỏng hàng ngàn lần. Nhưng có lần anh đã nói: “Trong cuộc đời mình, tôi đã thất bại nhiều lần, nhiều lần, nhiều lần nữa. Và đấy là lí do vì sao tôi thành công”. 

Những người này đã thành công vì họ hiểu rằng bạn không được để cho thất bại kìm hãm bạn – bạn phải để nó dạy bạn. Bạn phải để nó chỉ cho bạn thấy lần sau phải làm cái gì để nó khác với lần trước. Nếu bạn gặp rắc rối thì điều đó không có nghĩa là bạn là người gây ra rắc rối, điều đó chỉ có nghĩa là bạn phải cố gắng hơn để cư xử cho đáng hoàng mà thôi. Nếu bạn nhận được điềm kém thì điều đó không có nghĩa là bạn dốt mà chỉ có nghĩa là bạn phải học nhiều hơn mà thôi. 

Không có ai vừa sinh ra là đã giỏi ngay mọi thứ, bạn sẽ giỏi nhờ làm việc chăm chỉ. Bạn không thể là vận động viên đại diện cho trường ngay khi vừa bắt tay vao tập luyện môn thể thao mới. Bạn không thể được mọi người chú ý ngay khi bạn bắt đầu tập hát. Bạn phải luyện tập. Bài tập ở nhà thì cũng thế. Bạn có thể phải giải bài tập toán mấy lần rồi mới làm đúng được, hoặc bạn phải đọc một bài nào đó mấy lần rồi mới hiểu được, hoặc phải viết nháp mấy lần rồi mới mang nộp được. 

Đừng ngại đặt câu hỏi. Đừng ngại nhờ người khác giúp, khi cần. Hãy làm như thế mỗi ngày. Nhờ người khác giúp không phải là biểu hiện của sự yếu đuối, đấy là biểu hiện của sức mạnh. Nó chứng tỏ rằng bạn đủ dũng khí để công nhận là bạn không biết một cái gì đó và học một cái gì đó mới mẻ. Cho nên hãy tìm lấy một người lớn tuổi mà bạn tin cậy, đấy có thể là cha mẹ ông bà bạn, là thày giáo, huấn luyện viên hay người giám hộ của bạn, để nhờ họ giúp đỡ sao cho bạn có thể đi đúng hướng tới mục tiêu của bạn. 

Và ngay cả khi bạn đang vật lộn, ngay cả khi bạn đã nản chí và bạn cảm thấy là người ta đã bỏ rơi bạn thì bạn cũng không bao giờ được đầu hàng. Bởi vì khi bạn đầu hàng thì cũng là lúc bạn bỏ rơi đất nước của mình.

Nước Mĩ không phải là câu chuyện về những người bỏ đi khi gặp khó khăn. Đấy là câu chuyện về những người tiếp tục tiến lên, những người còn cố gắng hơn, những người yêu đất nước mình đến mức có thể làm bất kì việc gì nằm trong khả năng cao nhất của họ. 

Đấy là câu chuyện về những người học sinh mà cách đây 250 năm đã từng ngồi ngay chỗ bạn ngồi hôm nay, những người đã đứng lên làm cách mạng và tạo dựng lên đất nước này. Đấy là câu chuyện về những người học sinh cách đây 75 năm đã từng ngồi ngay chỗ bạn ngồi hôm nay, những người đã vượt qua được cuộc Đại khủng hoảng và giành chiến thắng trong Thế chiến II, những người đã đấu tranh cho nhân quyền và đưa được người lên mặt trăng. Đấy là câu chuyện về những người học sinh cách đây 20 năm đã ngồi ngay chỗ bạn ngồi hôm nay, những người đã sáng lập ra Google, Twitter và Facebook và làm thay đổi cách thức giao tiếp của chúng ta.

Cho nên hôm nay tôi muốn hỏi các bạn: các bạn sẽ đóng góp được gì trong tương lai? Các bạn sẽ giải quyết những vấn đề gì? Các bạn sẽ phát minh được những gì? Vị tổng thống sau hai mươi năm hay năm mươi năm hoặc một trăm năm nữa, thí dụ thế, sẽ có thể nói gì về những việc mà các bạn đã làm cho đất nước này? 

Gia đình các bạn, các thày giáo của các bạn và tôi đang làm tất cả những gì chúng tôi có thể làm để bảo đảm rằng các bạn sẽ có nền học vấn cần thiết để có thể trả lời những câu hỏi đó. Tôi đang làm việc tích cực để nâng cấp trường lớp của các bạn, để có sách và dụng cụ học tập và máy tính mà các bạn cần cho việc học tập. Nhưng các bạn cũng phải làm phần việc của mình. Tôi hi vọng rằng các bạn sẽ dành hết nỗ lực cho những việc bạn làm. Tôi hi vọng rằng mỗi bạn đều sẽ làm được một việc vĩ đại. Cho nên hãy đừng để chúng tôi thất vọng – đừng để gia đình, đất nước hay chính bạn thất vọng. Hãy làm cho chúng tôi được tự hào. Tôi biết các bạn có thể làm được điều đó. 

Xin cám ơn, xin Chúa phù hộ cho các bạn, xin Chúa phù hộ cho nước Mĩ.

Nguồn: http://www.huffingtonpost.com/2009/09/07/obama-speech-to-schoolchi_n_278763.html

Posted in: Chính Trị,Phạm Nguyên Trường