Sự Thật Chuyện Đức Mẹ La Vang Lê Xuân Nhuận 1

LỜI MỞ ĐẦU:

Nhân dịp "Lễ Kỷ-Niệm 200 Năm Đức Mẹ Hiện Ra tại La-Vang" được tổ-chức vào năm 1998, các nhân-vật tên-tuổi của Ky-Tô-Giáo La-Mã, trong hàng giáo-sĩ lãnh-đạo lẫn trong hàng giáo-dân trí-thức, đã viết và trích-dẫn các bài viết đã có xưa nay về sự-tích La Vang, tạo thành một tập tài-liệu tóm-lược về biến-cố có tính-cách lịch-sử này.
Và chính nhờ có dịp này tôi mới phát-hiện ra Sự Thật về huyền-thoại Đức Mẹ La-Vang, và cuối-cùng tìm đến tận gốc của Giáo-Hội là Tòa Thánh Vatican, mà ở đó chính Đức Giáo-Hoàng đương-thời Giăng Phao-Lồ Đệ Nhị (John Paul II) đã xác-nhận là trong văn-khố của giáo-hội Ky Tô Giáo hoàn-vũ không có tài-liệu nào được lưu-trữ về vụ này.
Trước hết, tôi thấy cần phải nói rõ: Tôi chống lại mọi sự đàn-áp tôn-giáo, vì việc đó là dã-man, phi-nhân, không chấp-nhận được. Và tôi cũng kính-trọng Bà Maria, thân-mẫu của Đức Jesus.
Nhưng Đức Mẹ Maria có quyền hiện ra bất-cứ nơi đâu, miễn là Ngài có thật-sự hiện ra.
Vậy loạt bài này chỉ đề-cập vụ hiện ra tại La-Vang (Việt-Nam) mà thôi (và do chính các tác-giả Ky Tô Giáo tên tuổi nói trên viết ra; tôi chỉ sưu tập mà thôi).
Xin Quý Vị hãy bình-tĩnh, khách-quan, và chờ đến khi đọc xong tất cả (tám Chương, đặc-biệt là Chương cuối-cùng rồi hãy phát-biểu ý-kiến của mình.
Chân-thành cám ơn Quý Vị.
 
 

CHƯƠNG I

NGUỒN GỐC HAI TIẾNG “LA VANG”

A/ TÀI-LIỆU:

Báo “Thằng Mõ” (918 S First St, San Jose, CA 95110, USA), số 832 ra ngày 28-3-98, có đăng bài “Tinh Thần La Vang” của Trần Văn Trí. Một trong các tiểu-mục của bài này là “Tên La Vang”:
Trong hạt Dinh Cát có một họ đạo tên là Cổ Vưu được thành-lập từ thế-kỷ 17, nay còn gọi là xứ Trí Bưu. Người dân sống bằng nghề “làm củi” (chính-yếu là chặt những cây nhỏ dùng để nấu bếp). Theo linh-mục Stanislaô Nguyễn Văn Ngọc, đặc-điểm trong vùng là đồng-bào Công Giáo và không-Công-Giáo đoàn-kết mật-thiết với nhau. Từ thế-kỷ 16, dân đi làm rú, còn gọi là “đi củi”. Họ phá một sở rẫy giữa rú xanh cách Cổ Vưu độ 7 cây số để trồng khoai sắn và cấy lúa. Người dân đặt tên vùng đó là La Vang.
Đức giám-mục Hồ Ngọc Cẩn cho biết: “Ban đêm, phường La Vang không có sự thinh lặng. Đêm nào người ta cũng la lối om sòm. Họ đánh mõ, đánh thùng rộn ràng, để đuổi các thú dữ như heo rừng, voi, cọp từ rú xanh ra phá khoai, sắn, lúa, nên người ta gọi là phường La Vang.” (Lm Lê Văn Thành: Đức Mẹ La Vang, 1955, tr. 15-16).
Nhưng giải-thích sau đây của linh-mục Philipphê Lê Thiện Bá, gốc Cổ Vưu, có cơ-sở hơn: “Trong sổ bộ lập từ đời nhà Lê, nơi đó, tức sở rẫy của dân Trí Bưu, gọi là phường Lá Vằng, vì có nhiều cây lá vằng, một thứ cây có hột đen ăn được và lá là vị thuốc mà phụ-nữ xứ Dinh Cát dùng để uống sau khi sinh đẻ. Về sau người dân đọc Lá Vằng ra La Vang, và nơi Đức Mẹ hiện ra được gọi là linh-địa La Vang.” (Lm Stanislaô Nguyễn Văn Ngọc: Linh-Địa La Vang, tr. 32-34 và Lm Hồng Phúc: Đức Mẹ La Vang, tr. 30-31).

B/ NHẬN-XÉT:

La Vang đã trở thành một “linh-địa”, và các nhà viết sử, chủ-yếu là các tu-sĩ Ky-Tô-Giáo, không thể không tìm hiểu và viết về nó, kể cả nguồn gốc của địa-danh này. Nhưng ở đây lại có hai lời giải-thích khác nhau của các tu-sĩ: một bên là giám-mục Hồ Ngọc Cẩn do linh-muc Lê Văn Thành kể lại (“La Vang”); một bên là các linh-mục Lê Thiện Bá, Nguyễn Văn Ngọc và Hồng Phúc (“Lá Vằng”).
a) Bản-thân các tài-liệu:
1- Tài-liệu của Lm Lê Văn Thành được xuất-bản năm 1955 (vào đầu thời-kỳ chấp-chính của tổng-thống Ky-Tô-Giáo Ngô Đình Diệm, và căn-cứ vào lời của Gm Hồ Ngọc Cẩn (“La Vang”).
2- Tài-liệu của Lm Nguyễn Văn Ngọc được xuất-bản năm 1978 (ba năm sau khi CSVN đã chiếm Miền Nam) và căn-cứ vào lời của Lm Lê Thiện Bá, người được xem là gốc Cổ Vưu (“Lá Vằng”).
3- Tài-liệu của Lm Hồng Phúc được xuất-bản năm 1997 (sau khi CSVN đã “đổi mới” và Giáo Hội Ky-Tô-Giáo trong nước (được CSVN chấp-thuận) đã chuẩn-bị cho đại-hội La Vang sẽ diễn ra vào năm 1998) (“Lá Vằng”).
b) Thắc-mắc:
1- Báo “Saigon USA” (345 E Santa Clara St, #108, San Jose, CA 95113, USA), số 97 ra ngày 14-9-98, có đăng bài “Linh-Địa La Vang”, trong đó có đoạn: “... dưới thời hai Cha Sở: Bonin (Ninh) và Cadière (Cả). Cha này đã công-tác rất nhiều trong việc kiến-thiết Linh-Địa La Vang lúc ban đầu” (năm 1903). Đó là vào đầu thế-kỷ 20, gần với sự-tích Đức Mẹ La-Vang hơn các tác-giả kể trên. Lm Cadière là một học-giả người Pháp thông-thạo về Việt-Nam (hiểu biết và có thể giải-thích nhiều điều, kể cả các điển-tích lịch-sử Trung-Hoa và các ẩn-dụ văn-học trong Truyện Kiều của Nguyễn Du), là một nhân-vật nổi bật trong Hội Ái-Hữu Cố-Đô Huế (AAVH=Association des Amis du Vieux Hué) cũng như Trường Viễn-Đông Bác-Cổ của Pháp. Hơn nữa, ông đã từng là Cha Xứ Cổ-Vưu (Trí-Bưu) coi cả La Vang. Tại sao Lm Cadière (cha Cả) không hề nói gì về nguồn gốc hay ý-nghĩa của hai tiếng La Vang?
2- Giám-mục Hồ Ngọc Cẩn (theo Nguyễn Lý Tưởng trong “Linh-Địa La Vang”, là một nhà thông-thái, gốc Quảng-Trị là Tỉnh của La Vang) đã được đồng-bào cả trong lẫn ngoài Ky-Tô-Giáo biết đến. Sau khi ông Ngô Đình Diệm chấp-chính (1954-1963), chính-quyền họ Ngô nói chung và giáo-hội Ky-Tô-Giáo Việt-Nam nói riêng đã nhắm ít nhất là hai chủ-đích: giúp cho tổng-giám-mục Ngô Đình Thục (anh của ông Diệm) được phong hồng-y bằng cách gia-tăng tín-đồ ; và phát-triển tầm quan-trọng của La Vang, vì một cảnh-trí Đức Mẹ hiện ra chắc hẳn sẽ làm cho quốc-gia sở-tại nổi tiếng khắp thế-giới và lôi-cuốn đông-đảo tín-hữu cũng như du-khách từ xa đến hành-hương. Do đó, lời giải-thích của Gm Hồ Ngọc Cẩn (La Vang là la-lối om-sòm), hồi đó hẳn là đáng tin-cậy nhất nên Lm Lê Văn Thành đã trích dẫn và xuất-bản vào năm 1955 (là năm ông Diệm lên làm tổng-thống sau khi mới làm thủ-tướng có hơn một năm). Hơn nữa, tại sao suốt nhiều năm trời, kể cả sau khi họ Ngô không còn, không hề có ai, nhất là trong giới tu-sĩ Ky-Tô-Giáo (thí-dụ giám-mục Lê Hữu Từ) đưa ra một lời giải-thích nào khác hơn?
3- Thế thì Lm Lê Thiện Bá, được xem là gốc Cổ Vưu, làm gì, ở đâu, trong lúc lời giải-thích của Gm Hồ Ngọc Cẩn đã được công-bố từ năm 1955, mà mãi đến năm 1978 (23 năm sau, và 3 năm sau khi CSVN đã chiếm Miền Nam), mới lên tiếng cãi lại rằng La Vang là Lá Vằng?
4- La Vang hay Lá Vằng thật ra không thành vấn-đề, mà vấn-đề chính là: Một “tài-liệu” của một giáo-phẩm cao-cấp Ky-Tô-Giáo (giám-mục Hồ Ngọc Cẩn) xuất-bản năm 1955 (giữa thế-kỷ 20 tiến-bộ này) mà đã bị một số tu-sĩ cấp dưới (thí-dụ linh-mục Hồng-Phúc), thuộc cùng giáo-hội, phản-bác, cho là không đúng sự thật; vậy thì làm sao tin được các “tài-liệu” khác của những người cùng giáo-hội ấy viết ra, từ một thế-kỷ chậm tiến trước đó, lui về cho đến thế-kỷ 16 xa xưa?

CHƯƠNG II:

MỨC-ĐỘ KHẢ-TÍN
CỦA LINH-MỤC HỒNG-PHÚC

A/ TÀI-LIỆU:

Báo “Mẹ Việt-Nam” (67 E Hedding St, San Jose, CA 95112, USA), số 102 ra ngày 15-8-98, có đăng bài “Đốt Lò Hương Cũ: Cụ Ngô-Đình Diệm và La Vang” của Lm Hồng-Phúc.
1) Lm Hồng-Phúc viết: “Tập sách “Đức Mẹ La-Vang và Giáo-Hội Việt Nam”... Bản thảo của tập sách bị thất-lạc. Cha Giuse Lê-Văn-Thành đã thu-thập lại được một ít tài-liệu, nhờ linh-mục Hồng Phúc ấn-loát gấp 10.000 quyển gởi ra trước kiệu Đại Hội lần thứ 12, tháng 8-1955. Cuối tháng 7, tôi nhận được điện-tín của ngài cho biết máy bay không nhận chở ra Huế. Tôi về viếng Mẹ La-Vang xin Mẹ giúp. Chúng tôi cùng với một cha bạn quen với họ Ngô, vào xin yết-kiến Tổng-Thống. Văn-phòng Phủ Tổng-Thống cho biết là Tổng Thống rất bận. Họ nói với chúng tôi: Đúng 5 giờ, Tổng Thống có thói quen ra thở không-khí trời vài phút... Tôi nói ngay sự việc và xin Tổng Thống giúp...”
Ý-kiến:
Độc-giả không cần nhớ lại lịch-sử, vì Lm Hồng-Phúc đã viết trong một đoạn trước của cùng bài ấy: “Từ khi lên làm Tổng Thống (tháng 10-1955), mỗi lần có dịp ra Quảng Trị việc đầu tiên là tới La Vang cầu-khẩn với Đức Mẹ”.
Việc chuyên-chở sách đạo và đại-hội La Vang xảy ra vào tháng 8-1955, vào thời-gian ấy ông Ngô Đình Diệm còn là Thủ Tướng của chính-phủ Bảo Đại (Diệm phải đợi đến ngày 23 tháng 10-1955 (hai tháng sau) mới lật đổ Bảo Đại để lên làm Tổng Thống), thế mà Lm Hồng Phúc đã gọi ông Diệm là Tổng-Thống thay vì sự thật là Thủ Tướng.
2) Lm Hồng-Phúc cũng viết: “Ngày 16-8-1961 Cụ đến kính viếng Đức Mẹ”. Nhưng ông lại ghi-chú dưới bức ảnh tổng-thống Ngô Đình Diệm đang bước trên các bực cấp của nhà-thờ La Vang, đăng cạnh đó: “Tổng-Thống Ngô Đình Diệm trong ngày Đại-Lễ Đức Mẹ La-Vang 15-8-1961”.
Ý-kiến:
Tổng-Thống đến dự Đại-Hội vào ngày lễ chính, thế mà Lm Hồng Phúc không nhớ chính-xác là vào ngày nào, và cũng không thấy là mình đã ghi hai ngày khác nhau trong cùng một bài viết.
3) Trong một đoạn khác, Lm Hồng Phúc viết: “Những lần Cụ đến Dòng Chúa Cứu-Thế... Ra đi có cận-vệ, quân-cảnh, còi hụ...”.
Ý-kiến:
Lm Hồng Phúc rõ-ràng không nhớ rằng vào thời ấy lực-lượng hộ-tống Thủ-Tướng (sau đó là Tổng-Thống) Ngô Đình Diệm là Cảnh-Sát, Công-An, và Hiến-Binh, chứ không phải là (vì chưa có) Quân-Cảnh.

B/ NHẬN XÉT:

Linh-mục Hồng-Phúc là một trong các tác-giả viết về đề-tài La Vang, nhưng ông không có trí nhớ sáng-suốt. Ông không nhớ được những gì xảy ra lâu hơn, và chỉ chọn nhận những gì mà ông thích hơn. Thế thì làm sao mà những bài viết của ông là đúng sự thật và đáng tin-cậy?
Hơn nữa, không phải chỉ có một mình Lm Hồng Phúc là như thế đó.

Posted in: Tôn Giáo