OPTIONS HAY QUANTS: CÁI NÀO XUẤT HIỆN TRƯỚC ?

Ngày nay hợp đồng quyền chọn và đầu tư vào hợp đồng quyền chọn được dựa trên việc xây dựng các mô hình định lượng, nhằm xác định những cách thức để có thể đo lường được những sự biến động một cách chính xác, hoặc lựa chọn những chiến lược giao dịch phù hợp với hợp đồng tương lai trên chỉ số VIX (chỉ số giá của các hợp đồng tương lai trên sàn CBOE)

 

 

Thời kì phát triển của hợp đồng quyền chọn bắt đầu vào những năm 1973 khi công trình nghiên cứu của Black – Scholes  được công bố, đây là một lý thuyết đầu tiên mang tính thực tiễn nhằm định giá quyền chọn. Nhưng tất nhiên hợp đồng quyền chọn không chỉ bắt đầu từ khi mô hình Black – Scholes ra đời, một số tranh cãi rằng ngay cả trong thần thoại Hy Lạp và Kinh Thánh đã có những câu chuyện xung quanh vấn đề này hoặc ít nhất cũng đã ám chỉ về loại hợp đồng này. Sử sách đã viết lại rằng hợp đồng quyền chọn và những hợp đồng mang tính chất tương tự như thế đã có lịch sử từ những năm đầu 1600 tại Amsterdam.

 

Vào thời điểm đó, Amsterdam là trung tâm tài chính hàng đầu Châu Âu, và là trung tâm của những sự cách tân. Vào năm 1602, có một công ty tên là Dutch East India Company đã trở thành công ty cổ phần đầu tiên được niêm yết với việc cổ phiếu có thể được tổ chức giao dịch mua bán bởi những người không nhất thiết có liên hệ với công ty. Khi giao dịch được thực hiện thì hình thức thanh toán là theo tháng và quyền sở hữu công ty được ghi chép trên sổ sách của công ty, cách thức này còn tương đối phức tạp hơn so với ngày nay.

 

Mặc dù cách thức giao dịch đó đã dần bị thay thế bằng giao dịch điện tử trong gần bốn thế kỉ trở lại đây thì ngược lại thị trường lại ngày càng trở nên phức tạp và đòi hỏi cần có nhiều kinh nghiệm để có thể giao dịch trên thị trường chứng khoán, hàng hóa, các loại chứng khoán có thu nhập cố định. Hợp đồng quyền chọn bán và hợp đồng quyền chọn mua được Dutch East India Company giao dịch diễn ra một cách khá sôi động trên thị trường.   Tuy nhiên thị trường Amsterdam này luôn gợi nhớ cho mọi người như một hồi chuông cảnh tỉnh, nên nhớ rằng, tại đây đã từng xảy ra cuộc khủng hoảng bong bóng hoa tulip vào những năm 1634 – 1637, một thị trường mua bán cực kì nóng do sự đầu cơ dựa trên hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai chứ không phải bằng tiền mặt.

 

 

Giao dịch quyền chọn phát triển mạnh mẽ mà không hề dựa trên bất kì mô hình định lượng để xác định giá. Giá chỉ là kết quả của việc nghiên cứu dựa trên sự kết hợp giữa phân tích kĩ thuật và phân tích cơ bản. Sau này khi mà những thông tin liên quan đến nền kinh tế địa phương nơi mà tàu của Dutch East India Company phân phối hàng hóa, các báo cáo về tình hình các nền kinh tế ở Ấn Độ và Nam Á nơi mà tàu trao đổi bốc dỡ hàng hóa, những tin đồn về những chuyến ra khơi và điều kiện thời tiết, các vụ đắm tàu và những mối nguy hiểm khác nữa. Giao dịch quyền chọn mới được ủng hộ dựa trên 2 nhân tố chính :

 

1. Với nguồn thông tin giới hạn, nhiều nhà đầu tư thích lựa chọn quyền chọn cổ phiếu, nó sẽ giúp hạn chế được rủi ro tiêu cực

 

2. Giá mỗi cổ phiếu của Dutch East India Company rất cao, và hợp đồng quyền chọn là một cách đầu tư không gây ra rủi ro quá lớn cân xứng với giá trị tài sản.

 

Như những nhà giao dịch Hà Lan nhiều kinh nghiệm cho rằng, hợp đồng quyền chọn đòi hỏi sự phân tích và mang yếu tố lịch sử, tương tự như ngành bảo hiểm. Một quyền chọn bán cổ phiếu như vậy là cách để mua bảo hiểm để hạn chế rủi ro. Một hợp đồng quyền chọn mua như một cách để bảo hiểm cho người mua một cách tốt nhất – đảm bảo không phải hối tiếc khi không thể mua được cổ phiếu và bị lỡ một một thương vụ tốt. Trong trường hợp khác, người bán sẽ được cung cấp bảo hiểm và được trả một khoản phí cho việc chấp nhận rủi ro khi không còn khả năng kiểm soát khi các quyền chọn đó được thực hiện.

 

Hợp đồng quyền chọn đã được thay đổi và phát triển kể từ năm 1600. Với sự phát triển đa dạng của các lý thuyết và mô hình định lượng, chúng ta bây giờ có thể hiểu chúng nhiều hơn. Phạm vi bảo hiểm ngày nay càng được mở rộng hơn so với những chứng khoán riêng lẻ hay những rủi ro riêng lẻ. Thông qua hợp đồng quyền chọn trên các chỉ số, người ta có thể được bảo hiểm hoặc chấp nhận rủi ro trên một danh mục đầu tư cổ phiếu. Hơn nữa, từ quy mô những danh mục riêng lẻ cho tới những quỹ chỉ số lớn đều có thể được bảo hiểm dù rủi ro đã tăng cao, danh mục đầu tư cá nhân hoàn toàn cũng có thể thông qua việc sử dụng các hợp đồng quyền chọn này.

 

 

Nhiều nhà đầu tư đã nhìn nhận lại khoảng thời gian những năm trước khi xảy ra các cuộc khủng hoảng tài chính và họ sẽ được bảo hiểm toàn bộ danh mục đầu tư của họ, có lẽ tổng giá trị tài sản ròng này đã có thể được bảo hiểm với tất cả rủi ro có thể có. Khi chỉ số S&P 500 đã 2 lần mất 50% giá trị trong thập kỉ qua, tất cả chúng ta đều nghĩ rằng đó chỉ là một sự kiện chỉ xuất hiện một lần trong đời. Cho đến khi cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu vào năm 2007, chúng ta hoàn toàn có thể tin rằng cuộc Đại Khủng hoảng là lịch sử, hơn là những lo lắng hiện tại. Ngoài ra còn có những rủi ro khác như: nợ công ở Hy Lạp vừa qua hay thảm họa thiên nhiên đã giáng một đòn mạnh vào sự hồi phục của nền kinh tế như trận động đất và sóng thần vào tháng 3 năm 2011 tại Nhật Bản. Nếu khoản phí là hợp lí, nhiều người sẽ cân nhắc việc bảo hiểm cho số tài sản của mình.Khi lãi suất tăng trong việc tự bảo hiểm (hedge) rủi ro đuôi (tail-risk, tức là các rủi ro có xác suất cực nhỏ) cho thấy một thị trường giá lên như một cách bảo hiểm.

 

Nhưng bất chấp sự thật là, theo một ý nghĩa nào đó, tất cả chúng ta cần phải trả phí cho việc chấp nhận những rủi ro không thể biết trước được, không thể đo lường được. Có một câu hỏi gây tranh cãi trong một thời gian dài cho việc xác định khoản phí rủi ro cổ phiếu (ERP) – một tỉ suất sinh lợi mong đợi cao hơn từ việc nắm giữ những cổ phiếu có nhiều rủi ro hơn trái phiếu kho bạc – lý do tại sao lãi suất đó luôn cao hơn từ 3 tới 5%? Một cuộc nghiên cứu của Robert Barro  cho rằng ERP là sự đền bù xứng đáng cho việc chấp nhận rủi ro thấp cho một trường hợp thảm khốc. Một ví dụ như việc xảy ra một cuộc chiến tranh khiến thị trường phải đóng cửa vài năm và tàn phá nền kinh tế. Barro ước tính xác suất của một sự kiện thảm khốc và liên kết với lợi ích của mỗi cá nhân để cho thấy mức độ lo ngại rủi ro là hoàn toàn hợp lí. Thông qua thị trường, ERP đền bù cho các nhà đầu tư chịu đựng rủi ro khi họ đối mặt với các nhà đầu tư khác. ERP nghĩa là khi mỗi nhà đầu tư muốn thực hiện bán một quyền chọn bán cho toàn bộ cổ phần đầu tư của mình đang nắm giữ và bán chúng cho một ai đó. Người đó chấp nhận nắm giữ rủi ro và nhận được một khoản phí. Thị trường sẽ thiết lập khoản phí đó. Việc mua lại số cổ phiếu này của người nhận khoản phí là điều bắt buộc nến nhà đầu tư kia thực hiện quyền chọn bán số cổ phiếu của mình. Những hợp đồng quyền chọn khác – từ Dutch East India Company cho những quyền chọn trên chỉ số S&P 500 đều dựa trên sự tự nguyện, không mang tính bắt buộc.

 

 

Một trong những lợi ích chính trong xây dựng mô hình định lượng trong việc định giá hợp đồng quyền chọn là việc sự đa dạng về quyền chọn và các công cụ định lượng ngày càng được phát triển kể từ khi mô hình của Black-Scholes được công bố. Hai ví dụ quen thuộc với các nhà đầu tư chỉ số là quyền chọn trên chỉ số S&P 500 và chỉ số VIX. Hợp đồng quyền chọn bán trên chỉ số S&P 500 không giống như hợp đồng quyền chọn bán trên tài sản, nhưng nó bao hàm nhiều hơn so với hợp đồng quyền chọn bán trên một chứng khoán riêng lẻ. VIX được cho là mang đến một phương pháp đầu tư mới trong việc sử dụng hợp đồng quyền chọn như một cách để bảo vệ, hoặc đầu tư trên thị trường khi thông tin sẽ tác động làm thay đổi lên giá của quyền chọn. Một số lớn các nhà đầu tư việc hợp đồng quyền chọn được thực hiện như một cách giúp họ bảo hiểm hoặc chấp nhận rủi ro. Cách đây mười năm, tất cả chúng ta đều nghĩ rằng giá của thị trường bất động sản khó có thể rơi xuống thấp. Bây giờ ý tưởng bảo hiểm cho giá trị nền kinh tế đã cho thấy một góc nhìn đầy lạc quan. Một ý tưởng về việc sử dụng chỉ số S&P/Case-Shiller Home Price nơi thực hiện quyền chọn bán cho người sở hữu nhà hay quyền chọn mua cho các nhà đầu tư. Nếu một người có thể bảo hiểm họ khỏi lửa thì nó cũng có ý nghĩa trong việc bảo hiểm cho thị trường tránh bị sụp đổ.

 

Tất cả những điều đó có phải đã xảy ra với Amsterdam và Black-Scholes? Chỉ cần nhớ duy nhất một điều rằng: Thị trường phái sinh cũng là một loại công cụ nguy hiểm trong lĩnh vực tài chính, một thứ rất rất mới trong việc góp phần vào làm cho cuộc khủng hoảng tài chính trở nên trầm trọng hơn khi nó nằm trong tay các nhà đầu tư thiếu hiểu biết.

Nhưng khi nhìn từ một góc độ khác, hợp đồng quyền chọn và những sản phẩm quyền chọn liên quan tới nó giống như chỉ số VIX – được biết đến trong nhiều thế kỉ trước thì việc sử dụng chúng một các hợp lý, sẽ có tác động ngược trở lại. Giống như các nhà giao dịch nhiều kinh nghiệm đã sử dụng hợp đồng quyền chọn  lên cổ phiếu Dutch East India Company bởi vì họ không dám nắm giữ được những cổ phiếu nhiều rủi ro, chúng là một trong những phương pháp giúp hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực, giúp bảo hiểm cho những tai nạn đắm tàu có thể xảy ra hay bảo vệ danh mục đầu tư của họ không bị thiệt hại.

 

Source :  Indexuniverse

Posted in: Tài chính tiền tệ