Tiềm thức và nhận thức

Khoa học cho rằng những quá trình suy nghĩ của não mà con người không nhận thức được chính là hoạt động tiềm thức của não.  Hoạt động tiềm thức của não giữ một vai trò đáng kể trong hoạt động của con người.
Nhiều dạng thông tin từ những cơ quan bên trong và thế giới bên ngoài được đưa đến não và để lại dấu vết ở đó.  Nhưng không phải mọi thông tin đều được nhận thức của con người ghi nhận.  Thí dụ một người nào đó đang đi trên đường, mắt nhìn thấy một bức tranh tuyệt đẹp treo tại một cửa hiệu.  Nhưng hình ảnh này có thể không đi vào nhận thức, nếu như trong thời điểm đó con người đang mãi suy nghĩ về một chuyện khác.  Tuy nhiên chính mắt đã trông thấy bức tranh, tín hiệu đã đi vào não và để lại trong não dấu vết của nó.  Sau này trong một lúc nào đó dấu vết đó có thể bất ngờ “hiện ra”, thường là trong giấc ngủ.  Trong giấc ngủ người đó có thể thấy rõ là mình đang đi và trông thấy bức tranh tuyệt đẹp trước mặt.  Trong những trường hợp khác, những thông tin như vậy không hoàn toàn đi vào nhận thức rõ ràng của con người, thường gây ra cảm giác lo sợ, một linh cảm báo trước hiểm nguy.  Có rất nhiều thực tế khẳng định sự tồn tại của linh cảm.
Một trăm năm trước đây, một chuyện kỳ lạ đã xảy ra với người khách trọ ở một khách sạn nhỏ bên sông Vônga.  Từ khi đến ở khách sạn, cứ sáng đến người khách lại cảm thấy một cảm giác hồi hộp khó tả và cảm giác đó theo đuổi anh ta suốt mấy ngày.  Cho đến một tối anh ta tự nhiên xoay chiếc giường vẫn nằm sang góc khác, nhờ vậy anh ta ngủ yên.  Đến đêm, chiếc dầm nhà rơi xuống đúng chỗ kê chiếc giường lúc chưa xoay sang góc khác.
Anh thợ máy sau khi hoàn thành công việc chuẩn bị cho đội máy bay đi tuần tra, thì tự nhiên thấy một cảm giác khó tả như báo trước tai hoạ sắp đến.  Nửa giờ sau, có thông báo là phi công của một trong ba máy bay mà anh đã bảo dưỡng phải hạ cánh bắt buộc vì động cơ hỏng.
Ta có thể giải thích hai hiện tượng trên như thế nào?  Hoạt động tiềm thức của não đóng vai trò gì ở đây?  Chính cái khách sạn nhỏ này đã cũ kỹ, cần phải sửa chữa từ lâu.  Chiếc dầm trong phòng mà người khách trọ đã ngủ đã quá mục, có thể rơi xuống bất cứ lúc nào.  Khi có người đi trên đó nó kêu cót két.  Ban ngày tiếng động này không nghe được vì khách sạn quá ồn.  Đêm đến trong giấc ngủ não vẫn hoạt động và nếu có ai đi trên đó thì tiếng động tất nhiên sẽ đến với não, và não tiếp nhận với mối lo ngại.  Tiềm thức cho biết cái trần có thể sụp đổ xuống.  Nhưng tín hiệu đó không đi vào nhận thức vì vậy mỗi sáng dậy người khách lại có cảm giác hồi hộp.  Cứ vậy đến một lúc nào đó, ý nghĩ chuyển giường chợt đến trong nhận thức của người đó và anh ta đã chuyển giường.
Đối với người thợ máy bảo dưỡng máy bay cũng vậy.  Người kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm trong khi bảo dưỡng đã đón bắt được một cái gì đó không ổn trong động cơ.  Nhưng hỏng hóc này không đáng kể, nên không đi vào nhận thức mà chỉ có tiềm thức bị đánh động, báo trước một tai hoạ.
Con người có đặc trưng là khi suy nghĩ điều gì, thường đi theo sự phát triển logic của quá trình suy luận.  Trong khi đó, hoạt động có tính chất linh cảm và tiềm thức của não thường đi vào nhận thức của con người dưới dạng kết luận đã có sẵn mà không có chứng minh.  Cái đó giống như một linh cảm bất ngờ, mặc dù trước đó là cả quá trình hoạt động vô thức của não, đôi khi căng thẳng và kéo dài.
Một người bệnh trong cơn thôi miên được lệnh quên hết những gì mà bác sĩ thôi miên đã nói.  Mâý ngày sau trong cơn lo lắng, bồn chồn anh ta cầm ống nói gọi cho bác sĩ.  Mặc dù số điện thoại không nhớ (vì được lệnh phải quên) anh vẫn quay số như một cái máy và đã quay đúng số của bác sĩ.
Thí nghiệm trên được tiến hành với nhiều người trong nhiều lần và lần nào kết quả cũng như vậy. Điều này chứng minh rằng:  Tiềm thức trong thời điểm cần thiết đã hoạt động, nhắc con người nhớ lại lệnh của nhà thôi miên đồng thời nhắc cho con người số điện thoại đã quên.
Giữa tiềm thức và nhận thức luôn luôn có tác động qua lại, có trường hợp cái nọ biến thành cái kia.  Thí dụ chuyện lái xe:  Khi học lái, mỗi một hành động của con người là hoàn toàn có ý thức.  Qua vài năm thực hành người lái xa lái như một cái máy, trừ trường hợp nguy cấp, tiềm thức báo cho con người những gì cần làm: Phanh gấp hay rẽ ngoặt.
Có nhiều trường hợp, khi một người đang ngủ, người ta cho đọc bên tai nhiều lần một câu chuyện nào đó, hoặc một bài học nào đó.  Và tiềm thức sẽ ghi nhận tín hiệu thông tin này vào não.  Đến một lúc nào đó tiềm thức có thể biến thành nhận thức và người đó sẽ nhớ được câu chuyện, bài học được nghe trong giấc ngủ như là mình đã tự học thuộc vậy.  Não người quả là một thế giới đầy bí ẩn và đầy tiềm lực.  Khoa học ngày nay mới chỉ biết được rằng:  Tiềm thức ghi nhân thông tin vào một tế bào não nào đó và tiềm thức có thể “mách bảo” con người dưới dạng linh cảm báo mộng, hoặc báo cho con người những gì cần phải làm, khi tình huống đột xuất xảy ra.

Posted in: Tâm lý,Tư Tưởng