Dollar Exchange Rate
18:07
Hoàng Phong Nhã
Với chức năng là cơ quan chuyên môn trong lĩnh vực kiểm tra tài chính do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Việt Nam đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển và hội nhập của đất nước. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý và kinh tế cho rằng, vấn đề tồn tại hiện nay là địa vị pháp lý của KTNN, trong đó cần hoàn thiện cơ sở pháp lý đầy đủ và toàn diện cho KTNN, xác định địa vị pháp lý của KTNN trong Hiến pháp là điều cần thiết …
Kiểm toán tối cao cần phải có sự bảo vệ đầy đủ về mặt luật pháp
Có thể nói, trước xu thế hội nhập quốc tế và khu vực đã hình thành nên xu hướng hội nhập trong lĩnh vực kiểm toán. Việc KTNN Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Quốc tế các Cơ quan kiểm toán tối cao (INSTOSAI) đã đánh dấu một bước phát triển mới của KTNN Việt Nam. Để bảo đảm hoạt động trong xu thế hội nhập, thời gian tới, KTNN tham gia vào các chương trình kiểm toán hỗn hợp, kiểm toán liên kết giữa KTNN Việt Nam và KTNN các nước để kiểm toán các doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài hoặc kiểm toán việc quản lý, sử dụng nguồn vốn theo đóng góp của mỗi nước để thực hiện các chương trình cam kết chung trên cơ sở phù hợp với thông lệ của INSTOSAI, ASOSAI và Việt Nam nhằm bảo vệ lợi ích cho các quốc gia trong hoạt động KT – XH. KTNN sẽ đóng vai trò độc lập để đưa ra ý kiến đánh giá tiến độ, chất lượng việc thực hiện các cam kết của Chính phủ trong việc hợp tác theo các Nghị định thư.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ quy định KTNN trong Hiến pháp đã được quy định trong Tuyên bố Lima về những chuẩn mực của kiểm tra tài chính và Tuyên bố Mexico về sự độc lập của các cơ quan kiểm toán của INSTOSAI. Theo đó, việc thành lập cơ quan kiểm toán tối cao và mức độ độc lập cần thiết của nó cần được quy định trong Hiến pháp, các chi tiết cụ thể có thể nêu trong các điều luật. Đặc biệt, Kiểm toán tối cao cần phải có sự bảo vệ đầy đủ về mặt luật pháp nhằm chống lại các tác động từ bên ngoài đối với sự độc lập và thẩm quyền kiểm toán của cơ quan kiểm toán tối cao.
Nhận thức được tầm quan trọng của KTNN trong việc ngăn ngừa các sai phạm trong quản lý, sử dụng tài sản công, cũng như vai trò của cơ quan này trong hoạt động giám sát của QH, ngày 19/4/2010 UBTVQH có Nghị quyết số 927/2010/UBTVQH12 về việc ban hành Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước đến năm 2020 trong đó có nội dung cơ bản là “hoàn thiện cơ sở pháp lý đầy đủ và toàn diện cho tổ chức và hoạt động của KTNN. Nghiên cứu, đề xuất bổ sung trong Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vào thời điểm thích hợp một số điều khoản quy định về vị trí pháp lý, tính độc lập của cơ quan KTNN; thủ tục, thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm Tổng KTNN với nội dung: “KTNN là cơ quan kiểm tra tài chính nhà nước do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Tổng KTNN”.
Với việc hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc xây dựng các chế định cho phù hợp với các thông lệ quốc tế là điều rất cần thiết, trong đó chế định về KTNN cần phải đưa vào trong Hiến pháp. Vì đây là cơ sở pháp lý cao nhất, tạo điều kiện để KTNN nâng cao hiệu quả hoạt động của mình, góp phần lành mạnh hóa nền tài chính, ngân sách quốc gia.
Vị trí pháp lý độc lập của KTNN không thể quy định ngoài Hiến pháp
Xu thế phát triển của nền kinh tế toàn cầu, đã mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam phát triển nhanh và toàn diện hơn. Tuy nhiên, đó cũng là một thách thức lớn cần phải giải quyết, trong đó có lĩnh vực tài chính, ngân sách. Yêu cầu đặt ra là Việt Nam cần phải tiến hành cải cách cơ chế quản lý tài chính – ngân sách; tập trung hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính, đặc biệt là chính sách tài chính doanh nghiệp để bảo đảm sự lành mạnh hóa tài chính doanh nghiệp, hạn chế tối đa tình hình nợ xấu, tăng cường sự minh bạch và công khai chính sách tài chính – ngân sách, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư… Với đòi hỏi đó, vị trí, vai trò của các cơ quan kiểm tra tài chính công về quản lý tài chính ngân sách, phòng chống tham nhũng, thực hiện cải cách tài chính công, hội nhập quốc tế công khai minh bạch ngày càng được chú trọng và đẩy mạnh.
Đánh giá về tầm quan trọng của KTNN, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ cho rằng: KTNN xác nhận tính đúng đắn, trung thực của báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán ngân sách; đánh giá tính tuân thủ pháp luật, tính hiệu quả trong quản lý, sử dụng tiền và tài sản nhà nước. KTNN Việt Nam có vai trò rất quan trọng đối với phát triển kinh tế:
Một là, KTNN cung cấp thông tin cho QH quyết định dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương đúng đối tượng, đúng mục đích, bảo đảm tính chặt chẽ, hiệu quả và tiết kiệm. Đây cũng là thông tin rất quan trọng giúp QH xem xét phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước, phát hiện và kiến nghị xử lý các hành vi tham nhũng, lãng phí trong việc sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước. KTNN sẽ cung cấp thông tin cho cơ quan dân cử thực hiện quyền giám sát hiệu quả hơn.
Hai là, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh và hội nhập, KTNN đã xác nhận tính trung thực của các báo cáo tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh của các đơn vị được kiểm toán, góp phần tạo dựng được môi trường kinh doanh minh bạch hơn.
Ba là, trong thời kỳ hội nhập, để thu hút hiệu quả các nguồn vốn, công nghệ nước ngoài, thì việc bảo đảm công khai kết quả KTNN đã trở thành một trong những kênh thông tin quan trọng trong việc tạo dựng niềm tin của quốc gia, các ngân hàng, tổ chức tín dụng và các nhà đầu tư đối với Việt Nam.
Lý giải cho sự cần thiết phải quy định địa vị pháp lý của KTNN trong Hiến pháp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, với việc quy định KTNN là cơ quan nhà nước “hoạt động độc lập, chỉ tuân theo pháp luật” thì có nghĩa là cơ quan đó không phụ thuộc vào một cơ quan cụ thể nào (kể cả QH, Chính phủ, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao). Vị trí pháp lý của một cơ quan độc lập như vậy không thể quy định một nơi nào khác ngoài Hiến pháp.
Với chức năng, nhiệm vụ và tầm quan trọng của KTNN đối với hoạt động của QH, đối với sự phát triển của nền kinh tế, thì việc phải quy định trong Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm người đứng đầu cơ quan KTNN sẽ tạo hành lang pháp lý cho KTNN hoạt động độc lập, bảo đảm sự phù hợp với thông lệ quốc tế và INTOSAI mà Việt Nam là quốc gia thành viên.
Có thể nói, trước xu thế hội nhập quốc tế và khu vực đã hình thành nên xu hướng hội nhập trong lĩnh vực kiểm toán. Việc KTNN Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Quốc tế các Cơ quan kiểm toán tối cao (INSTOSAI) đã đánh dấu một bước phát triển mới của KTNN Việt Nam. Để bảo đảm hoạt động trong xu thế hội nhập, thời gian tới, KTNN tham gia vào các chương trình kiểm toán hỗn hợp, kiểm toán liên kết giữa KTNN Việt Nam và KTNN các nước để kiểm toán các doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài hoặc kiểm toán việc quản lý, sử dụng nguồn vốn theo đóng góp của mỗi nước để thực hiện các chương trình cam kết chung trên cơ sở phù hợp với thông lệ của INSTOSAI, ASOSAI và Việt Nam nhằm bảo vệ lợi ích cho các quốc gia trong hoạt động KT – XH. KTNN sẽ đóng vai trò độc lập để đưa ra ý kiến đánh giá tiến độ, chất lượng việc thực hiện các cam kết của Chính phủ trong việc hợp tác theo các Nghị định thư.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ quy định KTNN trong Hiến pháp đã được quy định trong Tuyên bố Lima về những chuẩn mực của kiểm tra tài chính và Tuyên bố Mexico về sự độc lập của các cơ quan kiểm toán của INSTOSAI. Theo đó, việc thành lập cơ quan kiểm toán tối cao và mức độ độc lập cần thiết của nó cần được quy định trong Hiến pháp, các chi tiết cụ thể có thể nêu trong các điều luật. Đặc biệt, Kiểm toán tối cao cần phải có sự bảo vệ đầy đủ về mặt luật pháp nhằm chống lại các tác động từ bên ngoài đối với sự độc lập và thẩm quyền kiểm toán của cơ quan kiểm toán tối cao.
Nhận thức được tầm quan trọng của KTNN trong việc ngăn ngừa các sai phạm trong quản lý, sử dụng tài sản công, cũng như vai trò của cơ quan này trong hoạt động giám sát của QH, ngày 19/4/2010 UBTVQH có Nghị quyết số 927/2010/UBTVQH12 về việc ban hành Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước đến năm 2020 trong đó có nội dung cơ bản là “hoàn thiện cơ sở pháp lý đầy đủ và toàn diện cho tổ chức và hoạt động của KTNN. Nghiên cứu, đề xuất bổ sung trong Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vào thời điểm thích hợp một số điều khoản quy định về vị trí pháp lý, tính độc lập của cơ quan KTNN; thủ tục, thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm Tổng KTNN với nội dung: “KTNN là cơ quan kiểm tra tài chính nhà nước do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Tổng KTNN”.
Với việc hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc xây dựng các chế định cho phù hợp với các thông lệ quốc tế là điều rất cần thiết, trong đó chế định về KTNN cần phải đưa vào trong Hiến pháp. Vì đây là cơ sở pháp lý cao nhất, tạo điều kiện để KTNN nâng cao hiệu quả hoạt động của mình, góp phần lành mạnh hóa nền tài chính, ngân sách quốc gia.
Vị trí pháp lý độc lập của KTNN không thể quy định ngoài Hiến pháp
Xu thế phát triển của nền kinh tế toàn cầu, đã mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam phát triển nhanh và toàn diện hơn. Tuy nhiên, đó cũng là một thách thức lớn cần phải giải quyết, trong đó có lĩnh vực tài chính, ngân sách. Yêu cầu đặt ra là Việt Nam cần phải tiến hành cải cách cơ chế quản lý tài chính – ngân sách; tập trung hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính, đặc biệt là chính sách tài chính doanh nghiệp để bảo đảm sự lành mạnh hóa tài chính doanh nghiệp, hạn chế tối đa tình hình nợ xấu, tăng cường sự minh bạch và công khai chính sách tài chính – ngân sách, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư… Với đòi hỏi đó, vị trí, vai trò của các cơ quan kiểm tra tài chính công về quản lý tài chính ngân sách, phòng chống tham nhũng, thực hiện cải cách tài chính công, hội nhập quốc tế công khai minh bạch ngày càng được chú trọng và đẩy mạnh.
Đánh giá về tầm quan trọng của KTNN, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ cho rằng: KTNN xác nhận tính đúng đắn, trung thực của báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán ngân sách; đánh giá tính tuân thủ pháp luật, tính hiệu quả trong quản lý, sử dụng tiền và tài sản nhà nước. KTNN Việt Nam có vai trò rất quan trọng đối với phát triển kinh tế:
Một là, KTNN cung cấp thông tin cho QH quyết định dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương đúng đối tượng, đúng mục đích, bảo đảm tính chặt chẽ, hiệu quả và tiết kiệm. Đây cũng là thông tin rất quan trọng giúp QH xem xét phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước, phát hiện và kiến nghị xử lý các hành vi tham nhũng, lãng phí trong việc sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước. KTNN sẽ cung cấp thông tin cho cơ quan dân cử thực hiện quyền giám sát hiệu quả hơn.
Hai là, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh và hội nhập, KTNN đã xác nhận tính trung thực của các báo cáo tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh của các đơn vị được kiểm toán, góp phần tạo dựng được môi trường kinh doanh minh bạch hơn.
Ba là, trong thời kỳ hội nhập, để thu hút hiệu quả các nguồn vốn, công nghệ nước ngoài, thì việc bảo đảm công khai kết quả KTNN đã trở thành một trong những kênh thông tin quan trọng trong việc tạo dựng niềm tin của quốc gia, các ngân hàng, tổ chức tín dụng và các nhà đầu tư đối với Việt Nam.
Lý giải cho sự cần thiết phải quy định địa vị pháp lý của KTNN trong Hiến pháp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, với việc quy định KTNN là cơ quan nhà nước “hoạt động độc lập, chỉ tuân theo pháp luật” thì có nghĩa là cơ quan đó không phụ thuộc vào một cơ quan cụ thể nào (kể cả QH, Chính phủ, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao). Vị trí pháp lý của một cơ quan độc lập như vậy không thể quy định một nơi nào khác ngoài Hiến pháp.
Với chức năng, nhiệm vụ và tầm quan trọng của KTNN đối với hoạt động của QH, đối với sự phát triển của nền kinh tế, thì việc phải quy định trong Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm người đứng đầu cơ quan KTNN sẽ tạo hành lang pháp lý cho KTNN hoạt động độc lập, bảo đảm sự phù hợp với thông lệ quốc tế và INTOSAI mà Việt Nam là quốc gia thành viên.
Hà An
Nguồn: http://daibieunhandan.vn/default.aspx?tabid=69&ItemId=253469&GroupId=2258
0 nhận xét:
Đăng nhận xét